Παράλληλη Αναζήτηση
Μαθήματα πομακικής στην Ξάνθη Αρνούνται και ανακαλούν
β) Από την πτώση της Κρήτης μέχρι την Επανάσταση (1669-1821)
Μία από τις λιγότερο ομιλούσες γλώσσες της Ευρώπης, την πομακική, διδάσκονται για τρίτη συνεχή χρονιά μαθητές, άτομα διαφορετικών ηλικιών, κοινωνικών ομάδων και επαγγελμάτων στην Ξάνθη.
Χωρισμένοι στο εδώλιο οι 19 κατηγορούμενοι της 17Ν
Η περίοδος αυτή χαρακτηρίζεται από την προσπάθεια των λογίων να αφυπνίσουν πνευματικά τους υπόδουλους Έλληνες. Τα μαθήματα γίνονται σε ένα όμορφο αρχοντικό κτίριο της παλιάς πόλης, στην οδό Αντίκα 14.
Αρκετοί χρησιμοποιούν στα κείμενα τους τη λαϊκή γλώσσα.
Πρόκειται για πρωτοβουλία του Πολιτιστικού Αναπτυξιακού Κέντρου Θράκης (ΠΑΚΕΘΡΑ), που έχει στόχο να γνωρίσουν οι πολίτες της Ξάνθης τη γλώσσα και τον πολιτισμό των Πομάκων, των ορεσίβιων κατοίκων της Ροδόπης.
Οι Νεοέλληνες διαφωτιστές (Ρήγας Βελεστινλής, Δημήτριος Καταρτζής, Αδαμάντιος Κοραής) επιδιώκουν να μεταφέρουν στον ελλαδικό χώρο τις ιδέες του Διαφωτισμού προετοιμάζοντας έτσι το έδαφος που θα βοηθήσει τους υπόδουλους να συνειδητοποιήσουν πως πρέπει να επαναστατήσουν.
Δύο ώρες την εβδομάδα, μέχρι το Μάιο που θα διαρκέσουν τα μαθήματα, οι διδασκόμενοι θα γνωρίσουν μία γλώσσα που μιλιέται σήμερα από περίπου 35.000-40.000 ανθρώπους στην Ελλάδα και περισσότερους από 200.000 στη Βουλγαρία, καθώς και από μεγάλο αριθμό ατόμων στην Τουρκία.
Χωρισμένοι σε ομάδες και υποομάδες θα καθίσουν την ερχόμενη Δευτέρα στο εδώλιο του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων της Αθήνας, που θα συνεδριάσει στη δικαστική αίθουσα των γυναικείων φυλακών του Κορυδαλλού, οι 19 κατηγορούμενοι ως μέλη της οργάνωσης 17 Νοέμβρη.
Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του συλλόγου, καθηγητή Νίκο Κόκκα, πρόκειται για διάλεκτο, που έχει ενσωματώσει γλωσσικά στοιχεία τόσο από τις σλαβικές γλώσσες όσο και από την τουρκική και την ελληνική και "αποτελεί γέφυρα κατανόησης των πολιτιστικών αλληλεπιδράσεων οι οποίες συντελέστηκαν στην περιοχή των Βαλκανίων τους τελευταίους αιώνες".
Ο βασικότερος διαχωρισμός παρατηρείται ανάμεσα στους κατηγορούμενους εκείνους που μένουν πιστοί στην αρχική τους στάση, είτε είχαν ομολογήσει τη συμμετοχή τους στην οργάνωση είτε είχαν αρνηθεί κάθε εμπλοκή τους, και σε εκείνους που έχουν ανακαλέσει όσα είχαν παραδεχθεί αμέσως μετά τη σύλληψή τους.
Μία γέφυρα κατανόησης που τείνει να λησμονηθεί λόγω της παρέλευσης του χρόνου αλλά και των τουρκικών παρεμβάσεων.
Συνεπείς στην υπερασπιστική γραμμή που επέλεξαν από την πρώτη στιγμή είναι ο Αλέξανδρος Γιωτόπουλος, Δημήτρης Κουφοντίνας, Νίκος Παπαναστασίου, Θεολόγος Ψαραδέλλης, Πάτροκλος Τσελέντης, Κώστας Τέλιος, Σωτήρης Κονδύλης, Θωμάς Σερίφης, Ηρακλής Κωστάρης, Γιάννης Σερίφης, Αγγελική Σωτηροπούλου και Ανέστης Παπαναστασίου.
Εκπαιδευτικό υλικό
Αντίθετα, οι Σάββας, Χριστόδουλος και Βασίλης Ξηρός, Διονύσης Γεωργιάδης, Κώστας Καρατσώλης, Παύλος Σερίφης και Βασίλης Τζωρτζάτος έχουν αναιρέσει το περιεχόμενο των προανακριτικών τους απολογιών στις οποίες αναφέρονταν λεπτομερώς στον δικό τους ρόλο, αλλά και τον ρόλο των συγκατηγορουμένων τους, στις εγκληματικές ενέργειες της οργάνωσης. Για πρώτη φορά οι μαθητές θα έχουν τη δυνατότητα να χρησιμοποιούν ως εκπαιδευτικό υλικό τρεις τόμους.
Η δίκη
Σύμφωνα με τον κ. Κόκκα ο πρώτος τόμος περιλαμβάνει 25 μαθήματα, ο δεύτερος περιέχει ένα ανθολόγιο αυθεντικών λαογραφικών κειμένων με παραμύθια, τραγούδια, παροιμίες από την καθημερινότητα των Πομάκων και ο τρίτος είναι ένα βασικό λεξικό (πομακο-ελληνικό και ελληνο-πομακικό).
Διαφοροποιήσεις διαπιστώνονται ωστόσο ακόμη και μεταξύ των κατηγορουμένων που ανήκουν στην ίδια "ομάδα".
"Στη συγγραφή του εκπαιδευτικού υλικού καταβλήθηκε η προσπάθεια για πρώτη φορά να δοθεί μία ζωντανή έκφραση της πομακικής, όπως μιλιέται σήμερα στη Θράκη", δηλώνει ο κ. Κόκκας και προσθέτει ότι στα κείμενα των μαθημάτων ακολουθήθηκε το ιδίωμα της πομακικής της περιοχής Μύκης-Σμίνθης του νομού Ξάνθης, όπου οι κάτοικοι ακόμη και σήμερα τη μιλούν.
Χαρακτηριστική είναι η εντύπωση που έχουν για τη δίκη από την οποία θα κριθεί η τύχη τους.
Με την ολοκλήρωση των μαθημάτων θα χορηγηθεί στους συμμετέχοντες βεβαίωση παρακολούθησης, ενώ εκτός από τα μαθήματα γλώσσας θα διοργανώνονται αφιερώματα σε επιμέρους θέματα με τη μορφή ειδικών εκδηλώσεων, όπως συναυλίες παραδοσιακής μουσικής, συζητήσεις, ομιλίες, προβολές, επισκέψεις, πεζοπορικές διαδρομές, με στόχο να έρθουν οι μαθητές σε επαφή με τους Πομάκους και το καθημερινό περιβάλλον τους.
Άλλοι ρητώς δηλώνουν από την αρχή ότι εμπιστεύονται πλήρως τη Δικαιοσύνη (Ν. Παπαναστασίου, Κ. Καρατσώλης, Ηρ. Κωστάρης, Π. Τσελέντης και Κ. Τέλιος) και οι υπόλοιποι, αμέσως ή εμμέσως, εκ προοιμίου αμφισβητούν τη δίκαιη δίκη των δικαστών.
Την οδό της ειλικρινούς μεταμέλειας, με απώτερο σκοπό την αναγνώριση του ελαφρυντικού, ακολουθούν οι Π. Τσελέντης, Σ. Κονδύλης, Κ. Τέλιος και Θ. Σερίφης αποδεχόμενοι ότι διεδραμάτισαν περιφερειακό ρόλο στην οργάνωση. Αντίστοιχους ρόλους αποδέχονται και άλλοι συγκατηγορούμενοί τους, όπως οι Χριστόδουλος Ξηρός και Βασίλης Τζωρτζάτος, οι οποίοι όμως δεν δηλώνουν μετανοημένοι.
Από τους κατηγορουμένους που άλλαξαν την υπερασπιστική τους γραμμή άλλοι έχουν αποδώσει την ομολογία τους σε ουσίες που τους χορηγήθηκαν στο στάδιο της προανάκρισης, άλλοι σε πιέσεις και απειλές και άλλοι ότι οδηγήθηκαν άρρωστοι στην ανάκριση. Ο Βασίλης Τζωρτζάτος έχει αποδώσει την ομολογία του σε… μία πορτοκαλάδα με περίεργη γεύση που του προσέφεραν οι άνδρες της Αντιτρομοκρατικής Υπηρεσίας, σε συνδυασμό με τις συνεχείς απειλές και ξυλοδαρμούς. Ο Χριστόδουλος Ξηρός έχει ανακαλέσει τόσο τις δύο πρώτες απολογίες του (προανακριτική και ανακριτική) ισχυριζόμενος ότι αναγκάστηκε να περιγράψει μία σειρά εγκληματικών πράξεων υπό το κράτος των απειλών για τη ζωή του αδελφού του Σάββα Ξηρού, ο οποίος εκείνη την περίοδο νοσηλευόταν στο Νοσοκομείο Ευαγγελισμός.
"Άρρωστος"
Τέλος, ο Παύλος Σερίφης επικαλούμενος την επιβαρημένη κατάσταση της υγείας του, λίγο πριν από την έναρξη της δίκης ισχυρίζεται ότι οδηγήθηκε άρρωστος ενώπιον της 4ης τακτικής ανακρίτριας κ. Θεώνης Μπούρη, μεταμεσονύχτιες ώρες, παρουσία δύο εισαγγελέων, όπου και γράφτηκε η ομολογία του, χωρίς ο ίδιος να έχει πει τίποτα.
Ο φερόμενος ως αρχηγός της 17 Νοέμβρη Αλέξανδρος Γιωτόπουλος εξακολουθεί να αρνείται τη συμμετοχή του στην οργάνωση, αλλά στο δικαστήριο θα αμφισβητήσει τις ομολογίες των συγκατηγορουμένων του, που του έχουν αποδώσει τον ρόλο του καθοδηγητή και του ηθικού αυτουργού όλων των εγκληματικών ενεργειών.
Όσον αφορά τέλος τον Δημήτρη Κουφοντίνα, ο οποίος αμέσως μετά την παράδοσή του, τον περασμένο Σεπτέμβριο, ανέλαβε την πολιτική ευθύνη των ενεργειών της 17 Νοέμβρη, παραμένει "νεφελώδης" η στάση που θα κρατήσει στο δικαστήριο.
