Αναθεώρηση τώρα ΠΡΟΒΟΛΕΙΣ

1.2 Τι είναι κοινωνία

Τώρα είναι μία πρώτης τάξεως ευκαιρία να δούμε κατάματα τα προβλήματα της σύγχρονης ελληνικής πραγματικότητας

Το κράτος - επιτέλους - είναι εδώ!

Στα μαθήματα τις Ιστορίας γνώρισες τις αρχαίες κοινωνίες (της Μεσοποταμίας, της Αιγύπτου, του Ελληνικού χώρου) και αργότερα τη Ρωμαϊκή, τη Βυζαντινή, τη Μεσαιωνική και τη βιομηχανική κοινωνία.

Του Κ. Π. ΓΚΙΟΥΛΕΚΑ*

ΑΝΤΩΝΗΣ ΡΕΝΙΕΡΗΣ

Στη Γεωγραφία μελέτησες τη σύγχρονη Ελληνική, Αμερικανική, Αιγυπτιακή κοινωνία.

Ο ελληνικός λαός χαρακτηρίζεται από την τόλμη του να δέχεται καινοτομίες και να τις επιζητεί σε πολλούς τομείς του πολιτικού, οικονομικού και κοινωνικού βίου.

ΣΤΗΝ ΑΡΧΗ φαινόταν σαν σύμπτωση, σαν κάτι τυχαίο που δεν επρόκειτο να επαναληφθεί.

Γνώρισες αυτές τις κοινωνίες μελετώντας τον υλικό (τρόπο ζωής, τεχνολογία, τρόπους παραγωγής, τέχνες) και πνευματικό (γλώσσα, νόμους, θρησκεία, αξίες, επιστήμες, γράμματα) πολιτισμό τους.

Αντίθετα αυτές που παρουσιάζονται άτολμες είναι πολλές φορές οι κυβερνήσεις που αναδεικνύουν οι Έλληνες πολίτες.

Αργότερα άρχισε να γίνεται συνείδηση στους περισσότερους πολίτες, έστω και αν το ανακαλύπτουν σε στιγμές πόνου, απόγνωσης, συμφοράς και καταστροφών.

Ο πολιτισμός επομένως είναι αυτός που χαρακτηρίζει κάθε κοινωνία και τη διακρίνει από τις άλλες.

Από τη μεταπολίτευση και μετά υπήρξαν αρκετές περιπτώσεις όπου μετά το δημόσιο διάλογο προέκυψαν μείζονος σημασίας ζητήματα, τα οποία θα μπορούσαν κάλλιστα να οδηγήσουν σε συνταγματικές ρυθμίσεις.

Ο λόγος για την παρουσία του κράτους με τις πάσης φύσεως υπηρεσίες του στις περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης, που δυστυχώς δεν λείπουν από τη χώρα. Κοινωνία είναι ένα σχετικά μεγάλο και οργανωμένο σύνολο ανθρώπων που έχει διάρκεια στο χρόνο και διακρίνεται με βάση τον πολιτισμό του.

Το σύνταγμα του 1975 υπήρξε και είναι αδιαμφισβήτητα ένα ιδιαίτερα δημοκρατικό αλλά και πρωτοποριακό σύνταγμα, το οποίο συνέβαλε τα μέγιστα στην εμπέδωση της δημοκρατίας στη χώρα μας.

Η πρώτη συντονισμένη, σχεδόν πλήρης και εξαιρετικά αποτελεσματική κρατική παρουσία σε έκτακτες συνθήκες ανάγκης καταγράφηκε κατά τους σεισμούς της Αθήνας το 1999 και τότε αποτέλεσε την ευχάριστη πλευρά μιας πραγματικά μεγάλης καταστροφής.

Επομένως, η κοινωνία

Ωστόσο από το 1975 έως σήμερα οι εξελίξεις ήταν ραγδαίες, με αποτέλεσμα να βρεθούμε πολλές φορές ενώπιον της ανάγκης της αναθεώρησης του καταστατικού χάρτη.

Έκτοτε, ενώ δεν έλειψαν μικρότερα μεν αλλά σοβαρά παρόμοια περιστατικά, οι κρατικές υπηρεσίες δείχνουν μια αξιοσημείωτη πρόοδο στην παροχή βοήθειας προς τους πολίτες που την έχουν ανάγκη, σε βαθμό που η περίφημη φράση "μα πού είναι το κράτος" να ακούγεται όλο και πιο σπάνια.

• Είναι ένα οργανωμένο σύνολο ατόμων και όχι ένα απλό άθροισμα, εφόσον μέσα από τις οργανωμένες σχέσεις τους οι άνθρωποι δημιουργούν τον πολιτισμό τους. Αυτή η ανάγκη δυστυχώς υποχώρησε σε κάποιες περιπτώσεις εξαιτίας ιδεοληψιών και πολιτικών σκοπιμοτήτων και έτσι σήμερα έχουμε μείνει πίσω σε αρκετούς τομείς σε σχέση με άλλες προηγούμενες κοινωνίες.

Αποκορύφωμα αυτής προόδου είναι ότι στην πρόσφατη κακοκαιρία με τις μεγάλες καταστροφές που προκάλεσε, κατά τη διάρκειά της δημιουργήθηκε η αίσθηση ότι οι κρατικές υπηρεσίες έκαναν ό,τι ήταν ανθρωπίνως δυνατό τόσο για να βοηθηθούν οι πολίτες που επλήγησαν όσο και για να διορθωθούν οι ζημιές.

*πολιτισμός: Ο πολιτισμός, εκτός από τη γλώσσα, τη θρησκεία, τις τέχνες, τα γράμματα και τα τεχνολογικά επιτεύγματα, περιλαμβάνει τις καθημερινές συνήθειες και συμπεριφορές των ανθρώπων, τους τρόπους που ζουν, εργάζονται, συμπεριφέρονται και ψυχαγωγούνται.

Ένα εύγλωττο και χαρακτηριστικό παράδειγμα για τα παραπάνω ήταν η τελευταία αναθεώρηση του Απριλίου του 2001, κατά την οποία η τότε κυβέρνηση δεν κατάφερε να ξεπεράσει αγκυλώσεις του παρελθόντος και παρά τις προτάσεις της μείζονος αντιπολίτευσης άφησε εκτός του πεδίου της αναθεώρησης ζωτικής σημασίας θέματα, όπως αυτό της παιδείας και της ίδρυσης μη κρατικών μη κερδοσκοπικών πανεπιστημίων στον τόπο μας.

Φαίνεται ότι επιτέλους το κράτος αποκτά εκείνους τους μηχανισμούς που είναι απαραίτητοι για τέτοιες περιπτώσεις.

ΣΥΛΛΟΓΙΚΗ ΔΙΑΒΙΩΣΗ - Ανθρώπων - Ζώων Μορφή - Κοινωνία - Αγέλη Μορφή - Κοινωνία - Σμήνος Μορφή - Κοινωνία - Κυψέλη Συγκρότηση - Λογική και(ή) Συναισθηματική δημιουργία - Ενστικτώδης Μορφή - Ποικίλλει στο χώρο, μεταβάλλεται στο χρόνο - Σταθερή στο χώρο και χρόνο Εξάρτηση από άμεσο φυσικό περιβάλλον - Περιορισμένη (αντιστρόφως ανάλογη με την τεχνολογία) - Άμεση και απόλυτη Δυνατότητα δημιουργίας τεχνητού περιβάλλοντος - Απεριόριστη (περιορίζεται μόνο από την τεχνολογία) - Περιορισμένη(κυρίως στην κατασκευή φωλιάς)

Παρέβλεψε δηλαδή την πραγματικότητα -τα ιδιωτικά πανεπιστήμια εδώ και τουλάχιστον μία δεκαετία έχουν "εισέλθει" στη χώρα μας από το παράθυρο- και απέτρεψε μία αναθεώρηση του άρθρου 16 του συντάγματος, αφήνοντας επί χρόνια την κατάσταση στο πεδίο της ανώτερης και ανώτατης εκπαίδευσης ανεξέλεγκτη.

Και όχι μόνο τους απέκτησε, αλλά και τους έχει οργανώσει σωστά ώστε να ανταποκρίνονται στον σκοπό τους.

πίνακας 1.1 Οι κυριότερες διαφορές της ανθρώπινης κοινωνίας από τις μορφές συλλογικής ζωής των ζώων.

Σήμερα και το ίδιο το κόμμα του ΠΑΣΟΚ, που έως πρότινος κυβερνούσε τη χώρα, άλλαξε ρότα κάνοντας στροφή 180 μοιρών και περιέλαβε στο πρόγραμμά του τα μη κρατικά μη κερδοσκοπικά πανεπιστήμια, δηλαδή αυτό που έως χθες εμάχετο, δήθεν προασπιζόμενο τη δημόσια παιδεία.

Αυτή βέβαια είναι η καλή πλευρά του ζητήματος.

- Αφού μελετήσετε τον παραπάνω πίνακα, να συζητήσετε τις διαφορές που εντοπίζετε με βάση τις γνώσεις σας από τη Βιολογία.

Η κυβέρνηση της ΝΔ έχει επισημάνει αυτές τις ολιγωρίες και ο πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής τόλμησε να μιλήσει στη Βουλή για την αδήριτη ανάγκη της αναθεώρησης του συντάγματος κατά την πρόσφατη συζήτηση του προϋπολογισμού.

Γιατί υπάρχει και η άλλη, που δυστυχώς αποδεικνύει ότι απομένουν πολλά ακόμη να γίνουν.

φωτ. 1.1 Καταυλισμός ελλήνων τσιγγάνων.

Πρακτικά βεβαίως η συζήτηση που τώρα ανοίγει, με πρωτοβουλία της σημερινής κυβέρνησης, θα επιφέρει αποτελέσματα στην επόμενη Βουλή, δηλαδή μετά το 2008.

Είναι η πλευρά της πρόληψης, της προστασίας των ανθρώπων και των περιουσιών τους, των έργων υποδομής και των διαφόρων περιοχών από τις καταστροφές.

Κάθε κοινωνία σε κάθε χρονική στιγμή χαρακτηρίζεται από τους επιμέρους πολιτισμούς που συμβιώνουν στους κόλπους της. Οι πρόσφυγες του Πόντου και της Μ. Ασίας, οι τσιγγάνοι και πολλοί άλλοι πολιτισμοί υπήρξαν καθοριστικοί στη διαμόρφωση της νεοελληνικής κοινωνίας. - Να συζητήσετε για τους επιμέρους πολιτισμούς που συνυπάρχουν στην τοπική σας κοινότητα.

Χάθηκε πολύτιμος χρόνος.

Διότι δεν αρκεί το κράτος να έρχεται εκ των υστέρων να επουλώνει πληγές.

• Είναι σχετικά αυτόνομη, εφόσον έχει ένα δικό της πολιτισμό αλλά και συγχρόνως δέχεται επιδράσεις από τις άλλες κοινωνίες.

Πάντως τώρα είναι μία πρώτης τάξεως ευκαιρία να δούμε κατάματα τα προβλήματα της σύγχρονης ελληνικής πραγματικότητας.

Πρέπει κάθε έργο που γίνεται, κάθε δραστηριότητα, να προστατεύεται εκ των προτέρων με συγκεκριμένα μέτρα και κανόνες σε κάθε είδους έκτακτη ανάγκη.

Κάθε κοινωνία, σε κάθε συγκεκριμένη ιστορική περίοδο, έχει ένα δικό της τρόπο οργάνωσης και λειτουργίας.

Μία σειρά από τις κείμενες διατάξεις του συντάγματος, όπως ενδεικτικά αυτές που ρυθμίζουν τα της παιδείας, τα του ασυμβιβάστου των βουλευτών, το χαρακτηρισμό των δασικών εκτάσεων, των οικονομικών των κομμάτων και των πολιτικών, πρέπει σίγουρα να βρεθούν στο επίκεντρο των συζητήσεων, ώστε η επόμενη αναθεωρητική Βουλή να έχει τη δυνατότητα και τα περιθώρια ουσιαστικών παρεμβάσεων, που θα εκσυγχρονίσουν και θα αναβαθμίσουν το σύνταγμά μας.

Και να ελαχιστοποιούνται οι κίνδυνοι από φυσικές ή άλλες καταστροφές.

Αποτελείται από επιμέρους κοινωνικές ομάδες (κεφ. 2) και κοινωνικές τάξεις (κεφ. 3), οργανώνεται με βάση συγκεκριμένους κοινωνικούς κανόνες (κεφ. 3) και θεσμούς, όπως π.χ. η οικογένεια και το σχολείο (κεφ. 4).

Οι μεγάλες ζημιές από την κακοκαιρία αποδεικνύουν ότι υπάρχει πρόβλημα τόσο με την ποιότητα των έργων που κατασκευάζονται όσο και με τη σκοπιμότητα διαφόρων δραστηριοτήτων.

Η κοινωνία μεταφέρει στα νέα μέλη της το σύνολο του πολιτισμού της και τα ελέγχει για την τήρηση των κανόνων (κεφ. 5), ενώ αντιμετωπίζει κοινωνικά προβλήματα για τα οποία προωθεί λύσεις (κεφ. 6).

Και όσο δεν υπάρχει πρόβλεψη για προληπτική προστασία, όσο και να παρεμβαίνει εκ των υστέρων το κράτος, το αποτέλεσμα θα φαίνεται ελλειμματικό….

Τέλος δέχεται επιδράσεις από τις άλλες κοινωνίες και μεταβάλλεται, δηλαδή αλλάζει με την πάροδο του χρόνου, χωρίς να χάνει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της που τη διακρίνουν από τις άλλες κοινωνίες.