Πώς σώθηκε το κομψό καφέ-μπαρ της γειτονιάς

Φαινόμενα

Το τέλος του πολέμου - Τα αποτελέσματα

Το αγαπούσα το μπαράκι μου.

Ο "πόλεμος" των εφέ

Το τέλος του πολέμου αναδεικνύει τη Σπάρτη νικήτρια. Εδώ και πέντε χρόνια είχε γίνει το δεύτερο σπίτι μου.

Διογκώνοντας το ελάχιστο ο τηλεοπτικός φακός παραμέρισε το νόημα της συγκέντρωσης για την ειρήνη βάζοντας στη θέση του τον νόμο-παγίδα του εφέ

Όμως στην πραγματικότητα ολόκληρη η Ελλάδα εξέρχεται βαθύτατα τραυματισμένη. Το πρώτο, ένα διαμέρισμα σε μια κομψή πολυκατοικία, το είχα αγοράσει μόλις ήρθα στη Θεσσαλονίκη από την Αυστραλία.

ΠΟΠΗ ΔΙΑΜΑΝΤΑΚΟΥ

Πόλεις έχουν ερειπωθεί, η ύπαιθρος έχει εγκαταλειφθεί από τους κατοίκους της, οι νεκροί ανέρχονται σε χιλιάδες. Ήταν η πρώτη φορά τότε που ερχόμουν στη Θεσσαλονίκη, αλλά τη συμπάθησα αμέσως.

Το τηλεοπτικό θέαμα επικεντρώθηκε - μηδενός καναλιού εξαιρουμένου - στο ελάχιστο της περιθωριακής βίας αναδεικνύοντας, σε μια διαδήλωση για την ειρήνη, το πολεμικό στοιχείο που το βόλευε

Όμως ο πόλεμος έχει διαβρώσει και τον ψυχικό κόσμο των ανθρώπων. Κατάγομαι από την Αθήνα, αλλά δε θέλω ν' ακούσω λέξη γι' αυτή την πόλη.

Ο φακός κάνει τα ενθουσιώδη κοντινά του πλάνα σε φωτιές, σε κουκουλοφόρους που επιτίθενται με πέτρες και δοκάρια.

Οι ηθικές αξίες έχουν καταρρεύσει, οι κοινωνικές δομές έχουν ανατραπεί, η θρησκευτική πίστη έχει αντικατασταθεί από την αμφισβήτηση. Την αντιπαθώ.

Ατμόσφαιρα πολεμική.

Ακόμη, ο πόλεμος αυτός έχει επιτρέψει στους Πέρσες να αναμειχθούν στα ελληνικά πράγματα. Ίσως γιατί τα παιδικά και νεανικά μου χρόνια, που πέρασα εκεί, μόνο δυσάρεστες παραστάσεις έχουν αφήσει μέσα μου.

Η λατρεμένη της μικρής οθόνης.

Ο πατέρας μου δημόσιος υπάλληλος.

Το γεγονός που την προκαλεί, είναι ένα ελάχιστο μέρος από μια μεγάλη ειρηνική διαδήλωση εναντίον του πολέμου, εναντίον της παγιδευμένης σκέψης, υπέρ της ελευθερίας του πνεύματος να κρίνει το ανθρώπινο συμφέρον.

Η μητέρα μου οικοκυρά.

Να όμως, πόσο θαυμαστά το μεγάλο εγκλωβίζεται στα μικρά μέτρα του τηλεθεάματος.

Εγώ, αρκετά δυναμική.

Η αντιπολεμική εκδήλωση του περασμένου Σαββάτου, που θύμισε στους πολίτες τη δύναμη της φωνής τους, που ρύθμισε τους παλμούς της καρδιάς τους, που ένωσε τη σκέψη τους στον κοινό πόθο, μεταβλήθηκε μέσα από τα δελτία ειδήσεων σε ένα κοινότοπο θέαμα συγκρούσεων της γνωστής ομάδας "αγνώστων" με τα ΜΑΤ, σαν να πρόκειται για ένα ξέσπασμα βίας χουλιγκάνων έπειτα από ποδοσφαιρικό αγώνα.

Στο δημοτικό σχολείο είχα ξυλοφορτώσει αρκετά αγόρια.

Έκτακτα, μάλιστα, δελτία (Alpha, Mega κ.λπ.) έδωσαν έναν επιπλέον χαρακτήρα σπουδαιότητας στο ελάχιστο γεγονός.

Στο γυμνάσιο έλεγαν πως ήμουν όμορφη.

Όσοι συμμετείχαν στη μεγάλη πορεία, όσοι βρέθηκαν στους δρόμους να ενώσουν τη φωνή τους για το μεγάλο "όχι" στον θάνατο, στον πόλεμο, στην καταστροφή, ήταν πολλοί περισσότεροι, είχαν μεγαλύτερο πάθος και είχαν πολλά να προσφέρουν στη δημοκρατική συνείδηση από αυτή τη μικρο-ομάδα των φαιδρών που, όμως, έγιναν οι πρωταγωνιστές του τηλεθεάματος.

Στην τελευταία τάξη με διπλάρωσε ένας γείτονάς μας, δύο χρόνια μεγαλύτερός μου.

Γιατί εκεί υπήρχε η δράση, γιατί ο πολεμοχαρής φακός δεν μπορεί να "δείξει" την ειρήνη, χρειάζεται τη σύγκρουση, τη φωτιά, την αντιπαλότητα.

Κάναμε το γάμο μας χωρίς πολλή σκέψη.

Αυτά καταβροχθίζει και τα μεταφέρει με τη μορφή συ-γκλο-νι-στι-κού υπερθεάματος καθοδηγώντας τη σκέψη και το συναίσθημα, παγιδεύοντας τη συνείδηση στο αντιδραστικό πνεύμα των εικόνων ενός αιώνιου πολέμου.

Τρεις μήνες αργότερα, διαπιστώθηκε πως ήταν το μεγαλύτερο ρεμάλι της περιοχής.

"Give peace a chance" (δώσε στην ειρήνη μια ευκαιρία) ακουγόταν το τραγούδι-μήνυμα να συνοδεύει την ειρηνική έκφραση χιλιάδων συγκεντρωμένων πολιτών και ο τηλεοπτικός φακός την στερούσε κιόλας επιβάλλοντας το θέαμα της άρνησης.

Γι' αυτό ο πατέρας μου ήταν θλιμμένος την ημέρα του γάμου.

Για να μην είμαστε παρά όλοι έθνη τηλεθεατών, ένα παγκόσμιο χωριό ηλιθίων, που χαζεύουν την ιοβόλο δύναμη του κακού να μολύνει με θεαματικά εφέ το υγιές κομμάτι του μυαλού τους.

Τα οικονομικά μας από την αρχή δεν πήγαιναν καλά.

Και αν η προπαγάνδα πολέμου εκείνων, που νομίζουν ότι με τα όπλα θα επιβάλουν την ισχύ τους, προσπαθεί να πείσει ότι ο Σαντάμ Χουσεΐν ή ο Μπιν Λάντεν έχουν τη σατανική ενέργεια του κολασμένου, είναι τελικώς η ανάγκη επιβίωσης ενός παγκόσμιου συστήματος θεάματος, που με τους κανόνες της υπερβολής διαμορφώνει μια άλλη κόλαση, αυτή της ευθυγραμμισμένης σκέψης.

Ζούσαμε στο σπίτι της μητέρας του, με τα χρήματα του πατέρα μου.

Διότι κανένα κανάλι από τα εγχώρια μηδέ των κρατικών εξαιρουμένων δεν αφιέρωσε τον χρόνο που αναλογούσε στην "ευκαιρία της ειρήνης", αλλά προτίμησε τη διόγκωση της αντίδρασης.

Αυτός άνεργος, κι εγώ άπειρη.

Μερικά αποσπάσματα από λόγους των προσωπικοτήτων που παρευρίσκονταν, μερικά ρεφρέν από τραγούδια, μερικά πλάνα από πορευόμενους και αυτό ήταν όλο.

Μια ημέρα, σε μια φιλονικία μας, μου άστραψε ένα χαστούκι.

Αντιθέτως το βλακώδες ξέσπασμα είναι θεαματικό.

Γύρισα και του έδωσα μια γερή κλωτσιά ανάμεσα στα πόδια.

Το "ξέσπασμα" είναι εικόνα.

Διπλώθηκε στα δύο και με κοίταξε με μίσος.

Έστω και της ντροπής.

Την ίδια ημέρα, επέστρεψα στο σπίτι μου.

"Τυράκι" μυρωδάτο

Στο μεταξύ, το γεγονός είχε γίνει γνωστό στη γειτονιά.

Άφθονος, όμως, ήταν ο χρόνος που αφιερώθηκε στην άφιξη του τέως, καθώς αυτός ο κ. Ντεγκρέτσιας, όπως επανασυστήθηκε μέσω των παραληρούντων μίντια από ενθουσιασμό μόλις μύρισαν το "τυράκι" της πρόκλησης, φρόντισε να έχει πληροφορήσει για τις κινήσεις του.

Κάποιο απόγευμα, με σταμάτησε ένα λεβεντόπαιδο της γειτονιάς, που γνωριζόμασταν από παιδιά.

Να, ένα ωραίο θέαμα για να προσφέρει και τηλεπαράθυρα με ατέλειωτη μπουρδολογία γύρω από το ήρθε, γιατί ήρθε.

Χωρίς περιστροφές, μου είπε πως μ' αγαπά και θέλει να με κάνει γυναίκα του.

Και ένα γεγονός που θα μπορούσε να περάσει σχεδόν απαρατήρητο απέκτησε την κολοσσιαία προβολή του βαρυσήμαντου.

Είχα εκείνη την εποχή τα χάλια μου.

Και επειδή στις μέρες μας αρκεί να είσαι TV-περσόνα για να έχεις ό,τι σουξέ θέλεις, να τι ωραία που το μέλλον χτίζεται από τις κάμερες.

Του εξήγησα την κατάσταση.

Έχοντας συνείδηση των κανόνων του θεάματος το BBC απαγόρευσε στις δικές του κάμερες και τους ρεπόρτερ να καλύψουν τις εκδηλώσεις για την ειρήνη στη Βρετανία.

Η διαδικασία για την έκδοση του διαζυγίου μόλις είχε αρχίσει.

Δεν ήταν δυνατόν το βρετανικό κρατικό κανάλι να μεταδώσει αυτό που ήταν αντίθετο με την επίσημη κρατική γραμμή.

Έπειτα υπήρχε και μια απρόβλεπτη εξέλιξη.

Πολύ θα ζηλεύουν οι υπεύθυνοι του ραδιοτηλεοπτικού κολοσσού, που δεν έχουν στον τόπο τους καμιά χούφτα "γνωστούς-άγνωστους" να κάνουν παιχνίδι για τις κάμερες, ούτε και τέως κ. Ντεγκρέτσια να κυκλοφορεί σαν μπαλαρίνα ανάμεσά τους κάθε τόσο προκαλώντας τες, και αναγκάζονται να παίρνουν μέτρα επιθετικά, που τους ξεμπροστιάζουν.

Ήμουν έγκυος.

Εμείς, έχουμε απ' όλα, να!

Το λεβεντόπαιδο, που ήταν εργολάβος οικοδομών και είχε αρχίσει να κερδίζει αρκετά χρήματα, δε μ' άφησε να συνεχίσω… Το διαζύγιο βγήκε γρήγορα και αμέσως έγινε ο γάμος. Φύγαμε σε λίγες μέρες για την Αυστραλία, όπου έμεινα τριάντα χρόνια. Ο άντρας μου με λάτρευε. Κι εκείνον τον λάτρευε ο γιος μου. Τον θεωρούσε φυσικό του πατέρα κι όταν μεγάλωσε και αποφοίτησε από το πολυτεχνείο, τον βοηθούσε στις δουλειές του. Οι επιχειρήσεις τους επεκτάθηκαν. Άρχισαν να αναλαμβάνουν την κατασκευή ολόκληρων οικοδομικών τετραγώνων. Και καθώς ήταν έντιμοι και συνεπείς, είχαν τη γενική εκτίμηση. Ο γιος μου ήλθε στην Ελλάδα κι έμεινε δύο χρόνια, για να κάνει τη θητεία του στο στρατό. Ήθελε να έχει και αυτός την ελληνική ιθαγένεια. Λίγο αργότερα, έκανε τους γάμους του με μια εξαιρετική κοπέλα, που οι γονείς της κατάγονταν από τη Θεσσαλονίκη. Ήταν μια ευτυχία, από εκείνες που πρέπει να τις φοβάται κανείς.

Θα γιορτάζαμε την 25η επέτειο του γάμου μας με τον άνδρα μου, όταν χαρούμενος με έβαλε δίπλα του στο αυτοκίνητο, "για να μου δείξει κάτι". Όταν φθάσαμε τα έχασα. Ήταν μια μεγάλη τριώροφη μονοκατοικία, με άφθονο γκαζόν γύρω γύρω, ένα αριστούργημα της αρχιτεκτονικής. Τα σχέδια τα είχα κάνει σίγουρα ο γιος μου και, όπως έμαθα αργότερα, θα έμενε και ο ίδιος εκεί μαζί με την οικογένειά του.

Κατεβήκαμε από το αυτοκίνητο με τον άντρα μου και αγκαλιασμένοι πήραμε το δρομάκι που οδηγούσε στην κεντρική είσοδο. Εκείνη τη στιγμή τον αισθάνθηκα να βαραίνει δίπλα μου. Έπεσε στο γρασίδι με κλειστά τα μάτια. Στα χείλη του υπήρχε κάτι που έμοιαζε με χαμόγελο. Τότε κατάλαβα πόσο τον αγαπούσα και πόσο με αγαπούσε….

Θελήσαμε να μείνουμε μερικά ακόμη χρόνια στην Αυστραλία, αλλά η φιλόξενη χώρα είχε χάσει για μένα κάθε ενδιαφέρον. Τα ίδια αισθήματα άρχισε να νιώθει και η νύφη μου. Ρευστοποιήσαμε την αξιόλογη περιουσία μας και ήρθαμε στη Θεσσαλονίκη. Ο γιος μου, η νύφη μου και τα δύο εγγονάκια μου προσαρμόστηκαν αμέσως και ήταν όλο χαρά. Μ' εμένα όμως κάτι δεν πήγαινε καλά. Η μοναξιά άρχισε να με επηρεάζει… Τότε, μια καλή φίλη, χήρα κι αυτή, βρήκε τη λύση και για τις δυο μας. Ανοίξαμε ένα καφέ-μπαρ, με ζεστή ατμόσφαιρα, που ο κόσμος το αγάπησε από την πρώτη στιγμή. Άνδρες, γυναίκες και νέοι. Δουλειά από το πρωί ως αργά το βράδυ. Διαλέξαμε τρεις σερβιτόρους και τρεις σερβιτόρες πολύ καλά παιδιά, κι εμείς κάναμε τις δημόσιες σχέσεις. Πρώτος κανόνας η ευπρέπεια. Εκείνο που μας πλημμύριζε με χαρά ήταν το γεγονός πως όλη την ημέρα ήμασταν ανάμεσα σε φίλους. Φίλους και φίλες που σου άνοιγαν την καρδιά τους.

Ένα απόγευμα όμως, που δεν είχε πολλή κίνηση, έσκασε η βόμβα. Ήρθε κοντά μου αθόρυβα και με έπιασε από το μπράτσο. Ήταν ο πρώτος άνδρας μου. "Παραμένεις όμορφη", με ειρωνεύτηκε. Πώς με βρήκε; "Λέγε τι θες… ", του είπα άγρια. "Ξέρω πως κρατιέσαι καλά", ψιθύρισε. "Μου χρειάζονται πέντε εκατομμύρια". Αγανάκτησα. "Δε θα σου δώσω δραχμή", του είπα. Έφερε το βλέμμα του γύρω γύρω και γέλασε. "Τα πάντα έχουν ξύλινη επένδυση. Ξέρεις πόσο εύκολα αρπάζουν φωτιά"; Σηκώθηκε. "Αύριο την ίδια ώρα με τα λεφτά, έτσι;".

Κάτω από το μεγάλο πάγκο βρισκόταν τυχαία η συνεταίρος μου και τ' άκουσε όλα. Απομακρύνθηκε χωρίς να την αντιληφθώ. Δεν της είπα τίποτα. Κι εκείνη έκανε την αδιάφορη. Μόλις βρήκε όμως ευκαιρία τηλεφώνησε στο γιο μου και του είπε όλη την ιστορία, χωρίς να του αναφέρει βέβαια πως ο εκβιαστής ήταν ο πρώτος άνδρας μου, γιατί κάτι τέτοιο δεν αναφέρθηκε στη συζήτηση που είχα.

Την άλλη μέρα, το ρεμάλι ήταν συνεπές στο ραντεβού του. Στο πεζοδρόμιο έκαναν βόλτες δύο μπράβοι. Τον πλησίασα. Δεν είχα αποφασίσει ακόμη τι θα έκανα. "Λοιπόν τα έφερες;". Πριν προλάβει να συνεχίσει, ένα θηρίο πετάχτηκε από το βάθος του μαγαζιού, τον έπιασε από τα πέτα του σακακιού του και τον πέταξε στο πεζοδρόμιο. Τον ξανάπιασε και τον σήκωσε όρθιο. Οι μπράβοι έμειναν παγωμένοι.

"Άκου, καθίκι", είπε το θηρίο, "αν ξαναπεράσεις απ' το πεζοδρόμιο, θα σε κάνω να περπατάς με τα γόνατα, γιατί τα υπόλοιπα θα τα δώσω να τα φάνε τα σκυλιά… Κι αν ξαναμπείς σ' αυτό το μαγαζί να ξέρεις πως δε θα βγεις ζωντανός…".

Στα μάτια του εκβιαστή φάνηκε μια μικρή λάμψη που τρεμόπαιζε κι έγινε αμέσως φόβος. Κατάλαβε πως ο γιος του ήταν πιο δυνατός απ' αυτόν και πως ό,τι έλεγε το πραγματοποιούσε. Το μπαράκι είχε σωθεί….

Β.