Πιστοί στο ετήσιο ραντεβού τους οι δύο παράλληλοι αλλά αντίπαλοι κόσμοι της παγκοσμιοποίησης άρχισαν χθες τις εργασίες τους, με διαφορά λίγων ωρών, στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στο Νταβός και στο Παγκόσμιο Κοινωνικό Φόρουμ στη Βενεζουέλα.

Δεσμοί σ (σίγμα) και δεσμοί π (πι)

Στο πρώτο συγκεντρώθηκε η ελίτ της διεθνούς οικονομίας, στο δεύτερο αυτοί που πιστεύουν πως ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός.

Για να εμπεδώσουμε τα προηγούμενα θα εφαρμόσουμε τη θεωρία δεσμού σθένους για την ερμηνεία του ομοιοπολικού δεσμού Η-Η στο απλούστερο μόριο, το μόριο του υδρογόνου. Άρχισε χθες το πρωί τις εργασίες του στο Νταβός, ένα μικρό θέρετρο της ανατολικής Ελβετίας, υπό δρακόντεια μέτρα ασφαλείας, το ετήσιο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ. Όταν πλησιάζουν δύο άτομα υδρογόνου για να σχηματίσουν το μόριο Η2, το τροχιακό του ενός αρχίζει να επικαλύπτει το τροχιακό του άλλου. Η επίσημη έναρξη του φόρουμ, ωστόσο, έγινε το απόγευμα, με την ομιλία της Γερμανίδας καγκελαρίου Άγκελας Μέρκελ. Όσο μάλιστα πλησιάζουν τα δύο άτομα υδρογόνου και το ένα έλκεται από τον πυρήνα του άλλου, τόσο ελαττώνεται η συνολική τους ενέργεια.

Τα θέματα που μονοπώλησαν το ενδιαφέρον δεν ήταν άλλα από την κατάσταση της παγκόσμιας οικονομίας και τη διαπίστωση της ανόδου της ισχύος της Κίνας.

Από ένα σημείο και πέρα όμως οι πυρήνες απωθούνται ισχυρότατα και αρχίζει να αυξάνεται δραματικά η ενέργεια του συστήματος (βλέπε σχήμα 5.1).

Σύμφωνα με τους οικονομολόγους, που είναι παρόντες στο Νταβός, η δυναμικότητα της παγκόσμιας οικονομίας θα εξαρτηθεί φέτος σε μεγάλο βαθμό από την Κίνα και την κατάσταση της κατανάλωσης στις ΗΠΑ.

Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει μία απόσταση μεταξύ των πυρήνων, στην οποία επιτυγχάνεται η ελαχίστη ενέργεια.

Ωστόσο, η αβεβαιότητα σε οικονομικό επίπεδο θα επιμείνει για ακόμη μία χρονιά, εξαιτίας της συνεχούς ανόδου της τιμής του αργού πετρελαίου, η οποία πλησιάζει επικίνδυνα στο ιστορικό της ρεκόρ των 70,85 δολαρίων ΗΠΑ το βαρέλι, στο οποίο είχε φθάσει τον Αύγουστο του 2005.

Αυτή η απόσταση ονομάζεται μήκος δεσμού.

Παράλληλα, η Κίνα, στην οποία έχουν φορτωθεί πολλές ευθύνες λόγω της ανάπτυξής της σε επίπεδα ρεκόρ (9,9% το 2005), προσπαθεί να καθησυχάσει τους επενδυτές όσον αφορά τη βούλησή της να ενταχθεί ήπια στην παγκόσμια οικονομία και να πάρει τη θέση των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ιαπωνίας ως κινητήρια δύναμη της ανάπτυξης.

Το μήκος δεσμού για το δεσμό υδρογόνο-υδρογόνο είναι 0,74 ? (74pm).

Οι 2.340 εκπρόσωποι της παγκόσμιας πολιτικής και οικονομικής ελίτ που μετέχουν στο Παγκόσμιου Οικονομικό Φόρουμ, το οποίο θα διαρκέσει ώς το μεσημέρι της Κυριακής, θα συζητήσουν θέματα όπως η ασφάλεια των προμηθειών πετρελαίου και αερίου, αλλά και θέματα όπως η πρόσβαση στους υδάτινους πόρους, οι πυρηνικές φιλοδοξίες του Ιράν και το μέλλον του Ιράκ.

Στο σχήμα 5.1 φαίνεται επίσης ότι, η ενέργεια που ελευθερώνεται κατά το σχηματισμό του ομοιοπολικού δεσμού Η-Η είναι 436 kJ/mol.

Τσάβες σουπερστάρ

Δημιουργία σ δεσμού στο μόριο του υδρογόνου. Στο σ δεσμό ο άξονας του δεσμού (η ευθεία που ενώνει τους πυρήνες των δύο ατόμων) συμπίπτει με τους άξονες συμμετρίας των τροχιακών που επικαλύπτονται.

Με μια μεγάλη πορεία, στη διάρκεια της οποίας ακούστηκαν συνθήματα κατά του πολέμου και κατά του αμερικανικού ιμπεριαλισμού, ξεκίνησε χθες στο Καράκας της Βενεζουέλας το Παγκόσμιο Κοινωνικό Φόρουμ, όπου συναντώνται ακτιβιστές από όλο τον κόσμο, για να προωθήσουν υποθέσεις από το ισότιμο εμπόριο έως τα δικαιώματα των ιθαγενών.

ΣΧΗΜΑ5.1 Ενέργεια του συστήματος Η-Η σε συνάρτηση με την απόσταση των πυρήνων των δύο ατόμων υδρογόνου.

Κολομβιανοί τυμπανιστές, σφυρίχτρες και ξυλοπόδαροι δημιούργησαν μια γιορτινή ατμόσφαιρα, σε ένα γεγονός που έχει καταστεί σημαντικό βήμα διεθνούς διαλόγου σε θέματα όπως τα δικαιώματα των ομοφυλόφιλων, η αντιπαγκοσμιοποίηση και ο παγκόσμιος έλεγχος των εξοπλισμών.

Το ηλεκτρονιακό νέφος, που προκύπτει από την επικάλυψη των δύο ατομικών τροχιακών των ατόμων του Η, έχει κυλινδρική συμμετρία, όπως φαίνεται στο διπλανό σχήμα.

Πρόσωπο-κλειδί του φόρουμ είναι ο οικοδεσπότης πρόεδρος της Βενεζουέλας Ούγκο Τσάβες, σφοδρός πολέμιος της Ουάσιγκτον, ο οποίος έχει εξελιχθεί σε σημείο αναφοράς για τα αριστερά κινήματα σε όλο τον κόσμο, λόγω της κατά γενικής ομολογίας επιτυχημένης κοινωνικής πολιτικής του στη Βενεζουέλα και του έκδηλου αλλά ενίοτε λαϊκίστικου αντιαμερικανισμού του.

Είναι διευθετημένο κατά μήκος του άξονα που συνδέει τους δύο πυρήνες Η και περικλείει το κοινό ζεύγος ηλεκτρονίων που δημιουργείται.

Περισσότεροι από 70.000 άνθρωποι, ανάμεσά τους και εκατοντάδες θεσμικοί παράγοντες, όπως βουλευτές και ηγέτες αριστερών κομμάτων από την Ευρώπη, έχουν εγγραφεί για να παρακολουθήσουν το εξαήμερο φόρουμ, το οποίο ξεκίνησε το 2001 στη Βραζιλία ως εναλλακτικό της συνάθροισης διεθνών ηγετών στο Νταβός της Ελβετίας, αλλά από τότε έχει μετατραπεί σε ένα ευρύτερο κίνημα.

Ο ομοιοπολικός αυτός δεσμός, που είναι προϊόν της s-s επικάλυψης χαρακτηρίζεται σ (σίγμα) δεσμός.

Παράλληλες εκδηλώσεις έχει προγραμματιστεί να διεξαχθούν στο Μάλι και το Πακιστάν.

Ο σ (σίγμα) δεσμός που περιγράψαμε δημιουργήθηκε από επικάλυψη (overlap) s τροχιακού + s τροχιακού. Σίγμα (σ) δεσμοί μπορούν να δημιουργηθούν και με επικαλύψεις s-p και p-p, όπως φαίνεται στο σχήμα 5.2. Συνοψίζοντας, έχουμε: - σ (σίγμα) δεσμοί προκύπτουν με επικαλύψεις s-s, s-p και p-p ατομικών τροχιακών κατά τον άξονα που συνδέει τους πυρήνες των δύο συνδεόμενων ατόμων. Κατ’ αυτή τη διεύθυνση εξασφαλίζεται η μεγαλύτερη δυνατή επικάλυψη.

Η επικάλυψη ενός p τροχιακού με ένα p τροχιακό, με παράλληλους άξονες οδηγεί στο σχηματισμό ενός π δεσμού.

ΣΧΗΜΑ 5.2 Με επικάλυψη ενός s και ενός p ατομικού τροχιακού ή ενός p με ένα p ατομικό τροχιακό, κατά μήκος του άξονα που συνδέει τους πυρήνες των δύο ατόμων, προκύπτει ο δεσμός σ.

Αν τα δύο ατομικά τροχιακά είναι παράλληλα, δεν είναι δυνατόν να γίνει επικάλυψη αυτών κατά μήκος του άξονα που συνδέει τους πυρήνες των ατόμων. Στην περίπτωση αυτή έχουμε πλευρική επικάλυψη των αντίστοιχων ηλεκτρονιακών νεφών με αποτέλεσμα τη δημιουργία του π (πι) δεσμού. Στο π (πι) δεσμό ο άξονας, που συνδέει τους δύο πυρήνες των ατόμων, βρίσκεται σε επιφάνεια στην οποία δεν έχει πιθανότητα να υπάρχει το ηλεκτρονιακό νέφος (κομβική επιφάνεια), όπως φαίνεται στο διπλανό σχήμα. Να παρατηρήσουμε επίσης ότι: 1. Τα s τροχιακά δε συμμετέχουν σε π δεσμούς, καθώς δεν είναι δυνατή η πλευρική τους επικάλυψη. 2. Ο δεσμός π δημιουργείται μόνο εφ’ όσον έχει προηγηθεί ο σχηματισμός ενός σ δεσμού. 3. Ο σ δεσμός είναι ισχυρότερος του π, καθώς στην πρώτη περίπτωση επιτυγχάνεται μεγαλύτερη επικάλυψη τροχιακών. Συνοψίζοντας, έχουμε: - Οι π (πι) δεσμοί προκύπτουν με πλευρικές επικαλύψεις p-p ατομικών τροχιακών (των οποίων οι άξονες είναι παράλληλοι) και είναι ασθενέστεροι των σ.