Θα συνεχιστούν και σήμερα στη Μόσχα οι διαπραγματεύσεις Ρωσίας και Ιράν για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα χωρίς μέχρι στιγμής να γίνουν γνωστές λεπτομέρειες της "καταρχήν συμφωνίας" που επιτεύχθηκε ήδη, η οποία θα διευκολύνει την αποφυγή μιας διεθνούς κρίσης.

Ελεύθερη ενέργεια και θερμοδυναμική σταθερότητα ένωσης σε σχέση με τα στοιχεία της

Η Τεχεράνη ανακοίνωσε την Κυριακή ότι έχει συνάψει μια καταρχήν συμφωνία με τη Ρωσία για τη δημιουργία μιας κοινής εταιρείας εμπλουτισμού ουρανίου στο ρωσικό έδαφος, ενώ ο αρχηγός της ρωσικής διπλωματίας Σεργκέι Λαβρόφ απαίτησε χθες ως αντιστάθμισμα από την Τεχεράνη ένα μορατόριουμ για τον εμπλουτισμό ουρανίου στο Ιράν.

Η τιμή της πρότυπης ελεύθερης ενέργειας σχηματισμού μιας ένωσης χαρακτηρίζει τη θερμοδυναμική σταθερότητα της ένωσης σε σχέση με τα στοιχεία της. Όσο μεγαλύτερη είναι η τιμή της ΔGο τόσο πιο ασταθής είναι η ένωση.

Ο Λευκός Οίκος, σχολιάζοντας την καταρχήν συμφωνία Μόσχας - Τεχεράνης, εξέφρασε το σκεπτικισμό του για την καλή πίστη του Ιράν.

Η σύνθεση του βενζολίου από τα συστατικά της στοιχεία του στους 25 βαθμούς C 6C(s) + 3H2(g) [pic] C6H6(l) ΔGof = +124 kJ (θετική τιμή) δεν είναι αυθόρμητη αντίδραση. Το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα απασχόλησε και τις συνομιλίες που είχαν χθες στο Τόκιο Ιρανοί και Ιάπωνες αξιωματούχοι. Με άλλα λόγια, δεν είναι θερμοδυναμικά δυνατός ο σχηματισμός βενζολίου από C(s) και Η2(g), κάτω από συνθήκες P = 1 atm και θ = 25 βαθμοί C. Ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών Μανουσέρ Μοτακί δήλωσε από το Τόκιο πως είναι αδύνατον για τη χώρα του να σταματήσει το πυρηνικό πρόγραμμά της, σημειώνοντας ότι "η πυρηνική ανάπτυξη του Ιράν έγκειται στην πειραματική έρευνα. Προφανώς, όταν η πρότυπη ελεύθερη ενέργεια σχηματισμού μιας ένωσης είναι θετική, η πρότυπη ελεύθερη ενέργεια της αντίθετης αντίδρασης, της διάσπασης δηλαδή στα στοιχεία της, είναι αρνητική, οπότε ευνοείται η διάσπαση. Είναι συνεπώς αδύνατο να σταματήσει πάλι". Δηλαδή, το βενζόλιο είναι θερμοδυναμικά ασταθές και μπορεί να διασπαστεί στα στοιχεία του, σε P = 1atm και θ = 25 βαθμοί C, σύμφωνα με την αντίδραση: C6H6(l) [pic] 6C(s) + 3H2(l) ΔGo = -124 kJ (αρνητική τιμή).

Κατά τις συνομιλίες του με τον Ιάπωνα ομόλογό του Τάρο Άσο, ο Ιρανός υπουργός επανέλαβε πως "το Ιράν δεν έχει την πρόθεση να αποκτήσει πυρηνικά όπλα".

Τελικά, όμως, μπορούμε να έχουμε βενζόλιο στους 25 βαθμούς C και P =1 atm, χωρίς κίνδυνο να διασπαστεί, γιατί η αντίδραση διάσπασης έχει σχετικά μεγάλη ενέργεια ενεργοποίησης και κινητικά είναι δύσκολο να πραγματοποιηθεί.

Η Ιαπωνία, η οποία σήμερα αγοράζει περίπου 500.000 βαρέλια ιρανικού πετρελαίου την ημέρα, εξακολουθεί να διατηρεί άριστες σχέσεις με την ισλαμική δημοκρατία και οι Ιάπωνες διπλωμάτες θέλουν να πιστεύουν πως το γεγονός αυτό τους προσφέρει έναν προνομιακό ρόλο στη διαδικασία για την εκτόνωση της κρίσης που έχει προκαλέσει το ιρακινό πυρηνικό πρόγραμμα.

Όταν λοιπόν λέμε ότι μια ουσία είναι θερμοδυναμικά ασταθής, αυτό σημαίνει ότι έχει την τάση να διασπαστεί.

Στις 6 Μαρτίου θα συνεδριάσει το ειδικό σώμα της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ) και θα εξετάσει την τελευταία έκθεση για τις πυρηνικές δραστηριότητες του Ιράν.

Μπορεί όμως αυτή η τάση να μην εκδηλώνεται επειδή ο ρυθμός (ταχύτητα) της αντίδρασης είναι πολύ μικρός, όπως στη συγκεκριμένη περίπτωση του βενζολίου.

Από την κατάληξη αυτής της συνεδρίασης θα εξαρτηθεί εάν οι ΗΠΑ και η Ε.Ε. θα πιέσουν τον ΟΗΕ να επιβάλει κυρώσεις στο Ιράν.

Συμπερασματικά: - η τιμή της κανονικής ελεύθερης ενέργειας σχηματισμού μιας ένωσης αποτελεί το μέτρο της θερμοδυναμικής σταθερότητας της ένωσης. Όταν ΔGοf > 0 (ΔGο διάσπασης < 0), η ένωση χαρακτηρίζεται θερμοδυναμικά ασταθής (ευνοείται η διάσπαση). Αντίθετα, όταν ΔGοf < 0 (ΔGο διάσπασης > 0), η ένωση χαρακτηρίζεται θερμοδυναμικά σταθερή (δεν ευνοείται η διάσπαση). Θα πρέπει πάντως να παρατηρήσουμε, ότι η παραπάνω θεώρηση αφορά τη διάσπαση μιας ένωσης στα συστατικά της στοιχεία της και καθόλου δεν θίγεται η δυνατότητα διάσπασης της ένωσης σε άλλα προϊόντα.