H χήρα Νικόλα Καλιπάρι, του Ιταλού μυστικού πράκτορα, επιμένει πως δεν άρχισε μία βεντέτα.

β. Η τέχνη στην υπηρεσία της Αντιμεταρρύθμισης

Όμως, έπειτα από ένα χρόνο βασανιστικής εκστρατείας για απονομή δικαιοσύνης, μετά το φόνο του συζύγου της, στο Ιράκ, στις 4 Μαρτίου 2005, από "λάθος" Αμερικανών στρατιωτών, στρέφεται στους Ιταλούς ψηφοφόρους για να αρχίσει την πολιτική της καριέρα ως αντίπαλος του Ιταλού πρωθυπουργού Σίλβιο Μπερλουσκόνι.

Η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία το 17ο αιώνα χρησιμοποίησε την τέχνη για να χτυπήσει τη Μεταρρύθμιση. Η Ρόζα Καλιπάρι, 47 ετών, θα είναι υποψήφια για τη Γερουσία, στις εκλογές της 9ης Απριλίου, με τους Δημοκράτες της Αριστεράς, το μεγαλύτερο αντιπολιτευόμενο κόμμα της Ιταλίας, που, όπως οι περισσότεροι Ιταλοί, ήταν αντίθετο στην απόφαση του Μπερλουσκόνι να αποσταλούν στρατεύματα στο Ιράκ μετά την πτώση της Βαγδάτης. Δημιούργησε ένα νέο ρυθμό στη ζωγραφική και στην αρχιτεκτονική, ως απάντηση στους Προτεστάντες που αρνούνταν τη χρήση εικόνων και αγαλμάτων στους ναούς. "Βρέθηκα το απόγευμα της 4ης Μαρτίου, τα παιδιά μου και εγώ, να έχουμε κυριολεκτικά πεταχτεί στο επίκεντρο της δημοσιότητας μαζί με τον πόνο μας", είπε η Καλιπάρι. Αυτός ο ρυθμός ήταν το μπαρόκ. "Αναρωτήθηκα", συνεχίζει, "τι μπορώ να κάνω τι πρέπει να κάνω… Η λέξη μπαρόκ σημαίνει το παράδοξο και στην αρχή χρησιμοποιήθηκε χλευαστικά, διότι παραγνώριζε τους κανόνες της κλασικής αρχιτεκτονικής και συνδύαζε αρχιτεκτονικά στοιχεία διαφορετικής προέλευσης. Ένας τρόπος να δώσω νόημα στο θάνατο αυτό ήταν το έργο μου, που έγινε μια ευρύτερη προσπάθεια, μια πολιτική προσπάθεια…

Στη ζωγραφική το μπαρόκ εκφράζει με έντονο τρόπο τα συναισθήματα των εικονιζόμενων προσώπων.

Δεν είναι βεντέτα".

Τονίζει τη θεατρικότητα (την κίνηση των μορφών) με σκοπό να καταπλήξει τους πιστούς και να τους συγκλονίσει. Ο Νικόλα Καλιπάρι έγινε εθνικός ήρωας, όταν εξασφάλισε την απελευθέρωση της δημοσιογράφου Τζουλιάνα Σγκρένα, η οποία είχε πέσει θύμα απαγωγής, και αργότερα έδωσε τη ζωή του για να την προστατεύσει από αμερικανικά πυρά σε σημείο ελέγχου κοντά στη Βαγδάτη, καθώς τη συνόδευε προς την ελευθερία. Επειδή την εποχή της Αντιμεταρρύθμισης η αποκατάσταση της τιμής των αγίων ενδιέφερε ιδιαίτερα τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία, εμφανίζεται πολύ συχνά ως θέμα σε πίνακες η αποθέωση των μαρτύρων. Η Ρόζα Καλιπάρι καταδίκασε την αμερικανική απόφαση να αθωώσει τους στρατιώτες που σκότωσαν το σύζυγό της, και υποστηρίζει πως η κυβέρνηση του Μπερλουσκόνι θα έπρεπε να είχε αναζητήσει "την αλήθεια και τη δικαιοσύνη", κάτι που σκοπεύει να κάνει η ίδια σε περίπτωση που εκλεγεί. Άγγελοι στεφανώνουν τους μάρτυρες μέσα από χρυσά σύννεφα, άγιοι τους υποδέχονται στον ουρανό και μερικές φορές η ίδια η Παρθένος με το Βρέφος εμφανίζεται στο πάνω μέρος του πίνακα που αναπαριστά το μαρτύριο του αγίου.

Η αρχιτεκτονική μπαρόκ υποχρεώθηκε να ακολουθήσει την ίδια γραμμή. Χαρακτηρίζεται από εντυπωσιακές κοίλες επιφάνειες και από υπερβολική διακόσμηση, που καλύπτει όλο το εσωτερικό του ναού. Γι' αυτό χρειάζεται μεγάλους χώρους που θα αναδεικνύουν αυτού του είδους τη διακόσμηση. Η αρχιτεκτονική μπαρόκ πέτυχε το σκοπό της? συγκίνησε στο παρελθόν αλλά εντυπωσιάζει και σήμερα το θεατή. Τελικά φαίνεται ότι κατάφερε να συνδυάσει το μεσαιωνικό ναό με το μακρύ ορθογώνιο σχήμα και τις αναγεννησιακές ημικυκλικές κολόνες που συνήθως στηρίζουν ένα υπερώο και έναν πρώτο όροφο. Κατά μια άλλη καλλιτεχνική όμως άποψη, αποδεικνύει το μαρασμό της τέχνης της Αναγέννησης (16ος αιώνας), την οποία και διαδέχθηκε, αφού αντικαθιστά την ισορροπία των καλλιτεχνικών στοιχείων που χαρακτήρισαν την Αναγέννηση, με τον υπερβολικό δυναμισμό και τη θεατρικότητα.

Ο ρυθμός μπαρόκ εμφανίζεται σε χώρες που έμειναν πιστές στο Ρωμαιοκαθολικισμό, δηλαδή στην Ιταλία, Ισπανία, Αυστρία, νότια Γερμανία, Πολωνία, Φλάνδρα - Βέλγιο. Γι' αυτό, εκτός από το ναό του Αγίου Πέτρου και το ναό του Ιησού στη Ρώμη, χαρακτηριστικούς ναούς μπαρόκ βλέπουμε σήμερα στο Τολέδο της Ισπανίας (Άγιος Ιωάννης),στη Βιέννη (Άγιος Κάρολος Μπορομέο), στην Κρακοβία της Πολωνίας (Άγιος Πέτρος). Ο ρυθμός μπαρόκ επιβλήθηκε και στη Λατινική Αμερική, ιδιαίτερα στο Μεξικό, από τους Ιησουΐτες μοναχούς που συνόδεψαν τους Ισπανούς και Πορτογάλους κατακτητές.

Πρόσοψη της Βασιλικής του Αγ. Πέτρου, Βατικανό. Ρυθμός Μπαρόκ.

Αποκαθήλωση του Cigoli. Παλάτι Pitti, Φλωρεντία, 17ος αι.