Πορτογαλία Πόλεμος και ειρήνη. Οι "απέναντι"

Το πολίτευμα

Ο κεντροδεξιός Σίλβα νικητής των εκλογών

Τα επιχειρήματα όσων τάσσονται εναντίον μιας στρατιωτικής επέμβασης στο Ιράκ και αυτών που συνηγορούν υπέρ της

Δωδεκάμισι χρόνια βασιλείας.

Για πρώτη φορά από την περίφημη προ 30ετίας "επανάσταση των γαρύφαλλων" οι Πορτογάλοι εξέλεξαν χθες κεντροδεξιό πρόεδρο δημοκρατίας.

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΙΑ ΠΕΛΩΝΗ

Ελάχιστα και όμως αρκετά για τον Αλέξανδρο για να επιφέρει ριζικούς νεωτερισμούς, οι οποίοι επηρέασαν την πορεία της ιστορίας.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, που έγιναν γνωστά χθες βράδυ, ο κεντροδεξιός υποψήφιος Ανιμπάλ Καβάκο Σίλβα αναδεικνύεται νικητής των προεδρικών εκλογών από τον πρώτο γύρο με ποσοστό 51,5%. Στρατιωτική επέμβαση στο Ιράκ με ό,τι αυτό συνεπάγεται ή κατευνασμός μέσω αποτροπής και συμμόρφωσης με τις αποφάσεις του ΟΗΕ;

Θεμελιώνει ένα νέο συγκεντρωτικό πολίτευμα, διαδίδει τον ελληνικό τρόπο ζωής στην Αίγυπτο και την Ασία, εγκαινιάζει μια αντιρατσιστική πολιτική, αναγνωρίζοντας την ισότητα όλων των λαών.

Η νίκη του 66χρονου πρώην πρωθυπουργού Καβάκο Σίλβα θα αποτελέσει το σοβαρότερο πολιτικό πλήγμα για τη σοσιαλιστική κυβέρνηση από τότε που ανέλαβε την εξουσία πριν από ένα χρόνο.

Δικαιολογεί το διεφθαρμένο καθεστώς του Σαντάμ και οι υποτιθέμενες σχέσεις του με την Αλ Κάιντα μια μονομερή πολεμική επιχείρηση, ή έτσι δημιουργείται κακό προηγούμενο;

Κυρίως γι' αυτό το τελευταίο η ιστορία δίκαια τον ονόμασε «Μέγα».

Δεύτερος έρχεται ο σοσιαλιστής αντιπρόεδρος του κοινοβουλίου Μανουέλ Αλέγκρε με 21,5%, ενώ ο δις πρώην πρόεδρος δημοκρατίας και σύμβολο της πορτογαλικής σοσιαλδημοκρατίας, 81χρονος σήμερα, Μάριο Σοάρες ακολούθησε με μόνο 12,5%, μην καταφέρνοντας να την περισώσει από το βαρύ πλήγμα.

Στη χώρα μας, κανένας γνωστός συμπολίτης μας δεν φαίνεται να τάσσεται υπέρ του πολέμου στο Ιράκ.

ΣΚΙΑΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ Ο Αλέξανδρος… έζησε τριάντα δύο χρόνια και οκτώ μήνες. Βασίλεψε δώδεκα χρόνια και οκτώ μήνες. Ξεχώριζε για τη φυσική ωραιότητα, την εργατικότητα, την εξυπνάδα, τη γενναιότητα, την ευσέβεια του, την αγάπη που έτρεφε για τις τιμές και την περιφρόνηση που έδειχνε στους κινδύνους. Εγκρατέστατος στις σωματικές απολαύσεις, ήταν ιδιαίτερα άπληστος για τους επαίνους. Μπορούσε να διακρίνει το σωστό, όταν ακόμη δεν είχε στοιχεία, αλλά και να βγάζει συμπεράσματα από τα γεγονότα που παρατηρούσε. Ήταν εξαίρετος στρατηγός· μπορούσε θαυμάσια να παρατάξει τη στρατιά του, να την εξοπλίσει και να την οργανώσει. Η παλικαριά του τον βοηθούσε να εξυψώνει το ηθικό των στρατιωτών του, να τους εμπνέει εμπιστοσύνη και με την αφοβία του να εξαφανίζει τους δικούς τους φόβους. Σεβόταν ιδιαίτερα τις συνθήκες και ήταν αδιάφθορος. Αρριανός, Αλεξάνδρου Ανάβασις, Ζ, 28 (Μετ. Δ. Μόσχου) Σημείωσε τα κύρια χαρακτηριστικά που διαμορφώνουν τον τέλειο στρατιωτικό ηγέτη.

Μόσχα

Πάντως και οι δύο πλευρές έχουν επιχειρήματα.

Ερωτήσεις-Δραστηριότητες

Υστερίες Σαακασβίλι για την έκρηξη σε αγωγό

(Οι απόψεις των Σαλμάν Ρούσντι, Τζον Γκάμερ, Κρίστοφερ Χίτσενς και Ντέιβιντ Ουίνικ φιλοξενήθηκαν στην εφημερίδα "The Sunday Times").

1. Γιατί οι πόλεις που ίδρυσε ο Αλέξανδρος αποτελούν το αποκορύφωμα του εκπολιτιστικού του έργου;

Υστερία χαρακτήρισε το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών τις κατηγορίες του Γεωργιανού προέδρου Μιχαήλ Σαακασβίλι, σύμφωνα με τις οποίες η Μόσχα βρίσκεται πίσω από τις εκρήξεις που έπληξαν στη διάρκεια της προπερασμένης νύχτας τον αγωγό ρωσικού φυσικού αερίου που εξυπηρετεί τη χώρα του και την Αρμενία.

ΥΠΕΡ ΤΗΣ ΕΙΡΗΝΗΣ

2. Τι ονομάζουμε σήμερα πολυπολιτισμική κοινωνία και ποια η σχέση της με την πολιτική που εφάρμοσε ο Αλέξανδρος απέναντι στους λαούς της Ανατολής;

Η Γεωργία εξαρτάται ολοκληρωτικά για την παροχή φυσικού αερίου από τη Ρωσία, αλλά και η Αρμενία χρησιμοποιεί ρωσικό φυσικό αέριο που εισάγει μέσω της Γεωργίας.

ΜΑΝΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ (στιχουργός)

3. Το εκπολιτιστικό έργου του Αλέξανδρου διαπνέεται από το πνεύμα της ελληνικής παιδείας.

Οι εκρήξεις άφησαν τις δύο αυτές χώρες χωρίς ενέργεια, την ώρα που ο καιρός είναι ασυνήθιστα ψυχρός.

"Πάλη σώμα με σώμα Μπους - Σαντάμ"

Αποδείξτε ότι η άποψη είναι ορθή.

ΤΟΥΡΚΙΑ

"Θα είχε ενδιαφέρον να κάνει ο Μπους αυτό που έκαναν οι αρχηγοί των πρωτόγονων φυλών: να παλέψει σώμα με σώμα με τον αντίπαλό του.

Χάρτης της Κύπρου

Παύεται η δίωξη του Ορχάν Παμούκ

Αλλιώς, να στείλει και την οικογένειά του και όλους τους γνωστούς του στον πόλεμο και μάλιστα στις χερσαίες δυνάμεις…"

Επιτύμβια στήλη Έλληνα πολεμιστή που σκοτώθηκε σε μία από τις εκστρατείες του Κίμωνα για την απελευθέρωση της Κύπρου από τον περσικό ζυγό. (Λευκωσία, Κυπριακό Μουσείο).

Την παύση της δίωξης του Τούρκου συγγραφέα Ορχάν Παμούκ αποφάσισε το δικαστήριο της Κωνσταντινούπολης, που επρόκειτο να τον δικάσει για τις δηλώσεις του σχετικά με τη σφαγή των Αρμενίων, η οποία έγινε κατά την εποχή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

ΘΑΝΑΣΗΣ ΒΑΛΤΙΝΟΣ (συγγραφέας)

Αυτό μεταδόθηκε χθες από τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης, κάτι που απαλλάσσει την Άγκυρα από ακόμη ένα φορτίο έναντι των ευρωπαϊκών απαιτήσεων για σεβασμό των στοιχειωδών δημοκρατικών δικαιωμάτων.

"Ένα τανκ εναντίον μιας… χελώνας"

Εν τω μεταξύ, με μεγάλη ικανοποίηση υποδέχθηκαν στην Τουρκία την είδηση για την εκ νέου σύλληψη και φυλάκιση του Μεχμέτ Αλί Αγκτσά, του Τούρκου εθνικιστή που είχε καταδικασθεί για την απόπειρα δολοφονίας του πάπα Ιωάννη Παύλου Β' το 1981.

"Είμαι κατά του πολέμου και κατά του Σαντάμ. Η κατάσταση στο Ιράκ είναι ήδη περίεργη και περιπεπλεγμένη. Ένας ολόκληρος λαός υποφέρει. Αυτό το μπερδεμένο κουβάρι πρέπει να λυθεί, αλλά ειρηνικά. Η συσσώρευση, πάντως, τόσων δυνάμεων εκεί κάνει κάποιον καχύποπτο, σε μια μεταφορά αναλόγου ενός τανκ τελευταίου τύπου εναντίον μιας χελώνας…"

ΚΩΝ. ΑΡΒΑΝΙΤΟΠΟΥΛΟΣ (αναπληρωτής καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πάντειο Πανεπιστήμιο)

"Δικτάτορες… καλοί και κακοί"

"Είμαι ενάντια στον πόλεμο, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δίνω ψήφο εμπιστοσύνης στο καθεστώς του Σαντάμ Χουσεΐν. Το καθεστώς αυτό είναι μια διαρκής απειλή για τη σταθερότητα και την ειρήνη στην περιοχή της Μέσης Ανατολής και παραβιάζει τα ανθρώπινα δικαιώματα των Ιρακινών πολιτών. Το καθεστώς αυτό διαθέτει χημικά και βιολογικά όπλα και τη βούληση, όπως έχει αποδείξει και στο παρελθόν, να τα χρησιμοποιήσει ενάντια στα γειτονικά κράτη. Ένας επιπρόσθετος κίνδυνος απορρέει από την τάση τέτοιων δικτατορικών καθεστώτων, ακόμη και αν στην παρούσα περίπτωση τα στοιχεία που διασυνδέουν το Ιράκ με την Αλ Κάιντα δεν είναι απολύτως πειστικά, να συγχρωτίζονται και να υποθάλπουν την τρομοκρατία. Το μείζον ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί και πάνω στο οποίο συνοψίζονται οι διαφορές ανάμεσα σε Ευρώπη και Αμερική, είναι κατά πόσο μια πολεμική επιχείρηση, η οποία θα στοιχίσει ανθρώπινες ζωές στον άμαχο ιρακινό πληθυσμό, είναι η ενδεδειγμένη λύση και όχι μια συνεπής πολιτική αποτροπής και ανάσχεσης του καθεστώτος αυτού, η οποία θα καθιστούσε αδύνατη την περαιτέρω απόκτηση όπλων μαζικής καταστροφής και διάδοσής τους σε τρομοκρατικές ομάδες. Επιπλέον, για να γίνει πειστική η αμερικανική εξωτερική πολιτική θα πρέπει να ακολουθεί τα ίδια κριτήρια προς όλα τα ανάλογα καθεστώτα και όχι να διαχωρίζει ανάμεσα σε καλούς και κακούς δικτάτορες"

ΝΙΚΟΣ ΜΟΥΖΕΛΗΣ (καθηγητής στο London School of Economics)

"Θα ενταθεί η διεθνής τρομοκρατία"

"Είμαι εναντίον του πολέμου γιατί πέρα από τα αθώα θύματα των βομβαρδισμών, την οικολογική καταστροφή που δεν θα περιοριστεί στο Ιράκ, την επιδείνωση του Παλαιστινιακού, την υποβάθμιση του ΟΗΕ και της παγκόσμιας έννομης τάξης - πέρα απ' όλα αυτά ένας πόλεμος, αντί να αμβλύνει, θα εντείνει τη διεθνή τρομοκρατία. Και αυτό, γιατί η αναπόφευκτη ριζοσπαστικοποίηση των αραβικών λαϊκών τάξεων θα πολλαπλασιάσει τους θυλάκους που εκτρέφουν μάρτυρες - τρομοκράτες"

ΤΖΟΝ ΓΚΑΜΕΡ (πρώην υπουργός στην κυβέρνηση των Τόρις)

"Υπάρχει εναλλακτική λύση"

"Ο πόλεμος δεν είναι η μόνη λύση. Η παρούσα ασφυκτική πίεση στον απαίσιο Σαντάμ σημαίνει ότι δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει ό,τι όπλα πιθανόν να έχει. Η αποτροπή μπορεί να είναι ακριβή και εκνευριστική, αλλά διατήρησε την ειρήνη ανάμεσα στο ΝΑΤΟ και στο Σύμφωνο της Βαρσοβίας για 50 χρόνια. Το τριπλασίασμα των επιθεωρητών, ακόμη και η επέκταση των ζωνών απαγόρευσης πτήσεων, όλ' αυτά μπορούν να εμποδίσουν τον Σαντάμ Χουσεΐν από το να αποτελεί απειλή για τον οποιονδήποτε.

Όσο υπάρχει εναλλακτική, δεν μπορεί να γίνει ένας δίκαιος πόλεμος. Πείστε εμάς και τον ΟΗΕ ότι δεν υπάρχει άλλος τρόπος και θα υποστηρίξουμε την εισβολή. Διαφορετικά, η μονομέρεια μάς βάζει σε λάθος θέση και δημιουργεί ένα φοβερό προηγούμενο για άλλους. Αντί γι' αυτό, θα έπρεπε να συνεχίσουμε την πίεση στον Σαντάμ, να αντιμετωπίσουμε την τρομοκρατία του Σαρόν και του Αραφάτ, να συνεχίσουμε τον πόλεμο κατά της Αλ Κάιντα και να πάρουμε την παγκόσμια αδικία στα σοβαρά…"

ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ (γραμματέας Διεθνών Σχέσεων και Ε.Ε. της Ν.Δ., καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Αθηνών)

" Να εξαντληθούν όλα τα διπλωματικά μέσα"

"Έχω την πεποίθηση ότι ο επαπειλούμενος πόλεμος κατά του Ιράκ μπορεί και πρέπει να αποφευχθεί. Χρειάζεται γι' αυτό να εξαντληθούν όλα τα διπλωματικά και άλλα μέσα, έτσι ώστε να επιτευχθεί λύση που να διασφαλίζει αφενός τη συμμόρφωση κάθε διεθνώς παρανομούντος με τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και αφετέρου ότι οποιαδήποτε διεθνής δράση δεν θα αναλαμβάνεται σε προληπτική βάση, αλλά θα νομιμοποιείται προηγουμένως από τα αρμόδια διεθνή και συλλογικά όργανα, έτσι ώστε να διασφαλίζεται διεθνής συναίνεση και να μπορεί η Ευρωπαϊκή Ένωση να παίζει πρωταγωνιστικό διεθνή ρόλο"

ΡΙΧΑΡΔΟΣ ΣΩΜΕΡΙΤΗΣ (δημοσιογράφος)

"Να μην αποφασίσει ο φανατικός. Ο ένας"

"Όλοι οι πόλεμοι είναι απάνθρωποι, ορισμένοι είναι και απαράδεκτοι. Η εισβολή στο Ιράκ, που θέλει εδώ και τώρα η κλίκα Μπους, πρέπει να αποτραπεί: αυτή τη φορά ο άθλιος Σαντάμ Χουσεΐν δεν απειλεί κανέναν, δεν υπάρχουν, ώς σήμερα, αποδείξεις για παράνομα όπλα και διασυνδέσεις με τρομοκράτες. Επιπλέον, η σχεδιαζόμενη εισβολή θα ανοίξει τους ασκούς του Αιόλου. Πρέπει να δοθεί ο αναγκαίος χρόνος στους επιθεωρητές του ΟΗΕ για το έργο τους. Και μετά, ψύχραιμα, να αποφασίσει ό,τι πρέπει το Συμβούλιο Ασφαλείας. Και όχι ο φανατικός Ένας"

ΑΡΟΥΝΤΑΤΙ ΡΟΪ (συγγραφέας)

"Παλιό αμερικανικό σπορ"

"Το να σκοτώνεις ανθρώπους για να τους σώσεις από τη δικτατορία ή την ιδεολογική διαφθορά είναι παλιό αμερικανικό σπορ. Οι άνθρωποι του κόσμου δεν χρειάζεται να διαλέξουν ανάμεσα στον καλό Μίκι Μάους και τους κακούς Μουλάδες…" (απόσπασμα από κείμενο που έγραψε στο φετινό Φόρουμ του Πόρτο Αλέγκρε)

ΥΠΕΡ ΤΗΣ ΒΙΑΣ

ΣΑΛΜΑΝ ΡΟΥΣΝΤΙ (συγγραφέας)

"Λύτρωση από τον ελεεινό δυνάστη"

"Δεν έχω πεισθεί από το μεγάλο σχέδιο του προέδρου Μπους. Αλλά όταν ακούω τις φωνές των Ιρακινών να περιγράφουν τις αγριότητες των χρόνων του Χουσεΐν, τότε είμαι έτοιμος να πω ότι αν, όπως φαίνεται πιθανόν, οι ΗΠΑ και ο ΟΗΕ συμφωνήσουν σε ένα νέο ψήφισμα για το Ιράκ, και αν ο Χουσεΐν επιστρέψει στα παλιά παραπλανητικά του κόλπα αρνήσεων να δεχθεί τις αποφάσεις του ΟΗΕ, τότε ο υπόλοιπος κόσμος πρέπει να σταματήσει να κάθεται και να πάει με το μέρος των Αμερικανών και των Βρετανών για να λυτρώσουν τον κόσμο από αυτόν τον ελεεινό δυνάστη και τους "Ρωμαίους" του".

ΝΤΕΪΒΙΝΤ ΟΥΙΝΙΚ (βουλευτής της αριστερής πτέρυγας των Εργατικών)

"Επιτυχές προηγούμενο"

"Δέχομαι ότι ένας αριθμός από όσους αντιτίθενται στη στρατιωτική επέμβαση στο Ιράκ υποστήριξαν ό,τι έγινε στο Κόσοβο και το Αφγανιστάν. Ωστόσο, η σκληρή αντίθεση έρχεται βασικά από αυτούς που με σθένος αντιτίθεντο στη δράση που επιτυχημένα αντιμετώπισε την επιθετικότητα εναντίον του Κουβέιτ, τις εθνικές εκκαθαρίσεις στο Κόσοβο και την κυριαρχία των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν, μετά την 11η Σεπτέμβρη.

Όσο για το περιβόητο ψέμα ότι εξαιτίας της στάσης μας στο Ιράκ με κάποιο τρόπο καταγινόμαστε σε μια αντιμουσουλμανική εκστρατεία, τότε γιατί οι σύμμαχοι παρενέβησαν στο Κόσοβο; Ποιος άλλος λόγος θα μπορούσε να υπάρχει εκτός από το να σώσουν τις ζωές των μουσουλμάνων και να κάνουν αυτό που πιστεύω ότι έπρεπε να είχε γίνει νωρίτερα στη Βοσνία;".

ΚΡΙΣΤΟΦΕΡ ΧΙΤΣΕΝΣ (αρθρογράφος στο "Vanity Fair", συγγραφέας)

"Η πλατωνική θεωρία τής… συμμόρφωσης"

"Το καθεστώς του Σαντάμ Χουσεΐν συνεχώς από το 1992 βρίσκεται σε μια κατάσταση καταστρατήγησης των υποχρεώσεών του να αφοπλιστεί. Γι' αυτό τον λόγο το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ πέρασε ένα νέο ψήφισμα, απαιτώντας να επανορθωθεί αυτή η καταστρατήγηση που έχει διαρκέσει μια δεκαετία. Κανένας δεν έχει συναντήσει ακόμη κάποιον που να πιστεύει ότι ο Σαντάμ έκανε οποιαδήποτε προσπάθεια να συμμορφωθεί με τους όρους του ψηφίσματος, και πράγματι δεν έκανε. Αλλά ακούμε συνέχεια την πλατωνική θεωρία ότι ίσως συμμορφωθεί αν του δώσουν περισσότερο χρόνο. Συμβαίνει να θέλει περισσότερο χρόνο για άλλους λόγους, οπότε η αποκάλυψη του Χανς Μπλιξ ότι ίσως να υποβάλλεται σε αλλαγή καρδιάς να είναι πολύ συγκινητική.

Αντιμετωπίζοντας όλες αυτές τις παραβιάσεις και συμπεριλαμβανομένων των αδιάψευστων στοιχείων ότι οι ιρακινές αρχές γνωρίζουν πότε και από πού περνούν, οι επιθεωρητές πρέπει να παραδεχθούν ότι έγιναν αντικείμενα επιθεώρησης αντί να γίνουν οι προϊστάμενοι. Είναι εμφανές ότι κάποιοι διείσδυσαν στις τάξεις τους ή τους εξαγόρασαν ή και τα δύο… Όσοι ζητούν περισσότερο χρόνο για τη διαδικασία, θα έπρεπε να ξέρουν ότι ζητούν περισσότερο χρόνο ώστε οι άνθρωποι του Σαντάμ να ολοκληρώσουν την ταπείνωση και την υπονόμευση των επιθεωρητών".