ΑΝΩ

3.1.5 Η φυσική επιλογή εν δράσει

ΣΕΓΚΙΡΙ

Ένα πολύ γνωστό παράδειγμα δράσης της φυσικής επιλογής είναι αυτό της πεταλούδας Biston betularia, ενός εντόμου που είναι πολύ διαδεδομένο στην Αγγλία και στη Σκωτία.

Στο Περιστέρι ήταν τραγικός, άκουσε πολλά στην ήττα από τον Ατρόμητο. Η πεταλούδα αυτή συναντιέται σε δύο παραλλαγές που διαφέρουν ως προς το χρωματισμό τους. Χθες πήρε το αίμα του πίσω. Η μία είναι ανοιχτόχρωμη και φέρει σκούρες κηλίδες στις πτέρυγές της, ενώ η άλλη είναι εξ ολοκλήρου μαύρη. Εξαιρετική εμφάνιση από τον Γαλλοαλγερινό που "εξαφάνισε" τόσο τον Άλεξ, όσο και τον Γκούρμα.

Εικόνα 3.7: Οι δύο παραλλαγές της πεταλούδας Biston betularia, που διαφέρουν ως προς το χρωματισμό τους.

ΚΛΕΪΤΟΝ

Πριν από τη Βιομηχανική Επανάσταση πολυπληθέστερες ήταν οι ανοιχτόχρωμες πεταλούδες, ενώ οι μαύρες ήταν ελάχιστες. Η Καλαμαριά έχασε από τον Ολυμπιακό, αλλά ο Βραζιλιάνος κέρδισε τις εντυπώσεις. Μετά όμως τη Βιομηχανική Επανάσταση τα πράγματα άλλαξαν ριζικά: βαθμιαία άρχισαν να επικρατούν οι μαύρες πεταλούδες, έτσι ώστε στις αρχές του 20ού αιώνα να αποτελούν αυτές τη μοναδική σχεδόν παραλλαγή πεταλούδας σε πολλές βιομηχανικές περιοχές (όπως το Μάντσεστερ). Μόνιμη πηγή κινδύνου έπαιζε μόνος του την καλύτερη άμυνα του πρωταθλήματος, προκαλώντας συχνά ταχυπαλμία στις κερκίδες του Καραϊσκάκη.

Το φαινόμενο αυτό, το οποίο συσχετίστηκε με τη βιομηχανική ρύπανση, ονομάστηκε βιομηχανικός μελανισμός και έκτοτε έχει παρατηρηθεί σε δεκάδες είδη εντόμων που ζουν σε βιομηχανικές περιοχές.

ΤΟΥΡΕ

Η εξήγηση του φαινομένου βρίσκεται στη δράση της φυσικής επιλογής. Ο MVP της αναμέτρησης του Καραϊσκάκη. Πριν από τη Βιομηχανική Επανάσταση οι κορμοί των δέντρων είχαν το φυσικό ανοιχτό χρώμα τους. Έκανε σχεδόν τα πάντα εκτός από το να σκοράρει στο καλύτερο παιχνίδι του, από τότε που ήρθε στην Ελλάδα, με πληθωρική παρουσία παρουσία επιθετικά και ανασταλτικά. Οι ανοιχτόχρωμες πεταλούδες που αναπαύονταν επάνω τους (γιατί η πεταλούδα αυτή τρέφεται τη νύχτα και αναπαύεται την ημέρα) διακρίνονταν δυσκολότερα από τους θηρευτές τους, τα εντομοφάγα πτηνά, σε σχέση με τις μαύρες.

ΚΑΤΩ

Για το λόγο αυτό επικράτησαν στους τοπικούς πληθυσμούς της πεταλούδας, αφού είχαν μεγαλύτερες πιθανότητες επιβίωσης —και μεταβίβασης του χαρακτηριστικού τους (ανοιχτό χρώμα πτερύγων) στις επόμενες γενιές — από τις μαύρες.

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ

Όταν μαύρισαν οι κορμοί των δέντρων εξαιτίας της βιομηχανικής ρύπανσης, η δράση της φυσικής επιλογής αντιστράφηκε.

Όχι ότι οι υπόλοιποι παίκτες του ΠΑΟΚ ήταν σε καλύτερη μέρα, αλλά ο Κύπριος ξεπέρασε τα όρια της ανοχής.

Το προσαρμοστικό πλεονέκτημα το είχαν πλέον οι μαύρες πεταλούδες, που ήταν περισσότερο δυσδιάκριτες στους κορμούς από τις ανοιχτόχρωμες.

Ούτε ο ίδιος δεν πρέπει να κατάλαβε τι έπαιζε και τι προσπαθούσε να κάνει.

Έτσι βαθμιαία άρχισαν να επικρατούν αριθμητικά, καθώς επιβίωναν περισσότερο και μεταβίβαζαν με μεγαλύτερη συχνότητα το χρωματισμό τους στις επόμενες γενιές από τις ανοιχτόχρωμες.

Αμέτρητες ανούσιες ενέργειες και λάθη.

Πρέπει όμως στο σημείο αυτό να γίνει μια επισήμανση προκειμένου να αποφευχθούν πιθανές παρανοήσεις για το μηχανισμό με τον οποίο προχωρεί η εξέλιξη.

ΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ

Οι πεταλούδες δεν ανταποκρίθηκαν στη μεταβολή του περιβάλλοντος (μαύρισμα των κορμών των δέντρων) αναπτύσσοντας ένα γνώρισμα που δεν υπήρχε προηγουμένως (όπως θα μπορούσε να ισχυριστεί ένας οπαδός της θεωρίας του Λαμάρκ), καθώς η μαύρη παραλλαγή τους προϋπήρχε της Βιομηχανικής Επανάστασης.

Κάποιος να του εξηγήσει ότι η συναδελφική αλληλεγγύη ειδικά μεταξύ των ποδοσφαιριστών είναι κάτι παραπάνω από απαιτητή.

Απλώς η φυσική επιλογή έδρασε ευνοώντας από τα υπάρχοντα κληρονομήσιμα χαρακτηριστικά εκείνο που προσέδιδε μεγαλύτερες πιθανότητες επιβίωσης στο φορέα του (ανοιχτός χρωματισμός όταν οι κορμοί ήταν ανοιχτόχρωμοι, μαύρος χρωματισμός όταν οι κορμοί έγιναν σκούροι).

Εξι μήνες είχε να αγωνιστεί ο Παπαποστόλου και παραλίγο να τον στείλει και πάλι εκτός δράσης.

Εικόνα 3.8: Βιομηχανικός μελανισμός: το ποσοστό των μαύρων πεταλούδων αυξήθηκε, επειδή η μαύρη πεταλούδα έχει περισσότερες πιθανότητες από την ανοιχτόχρωμη να επιβιώσει στους μαυρισμένους από τη ρύπανση κορμούς.

ΙΒΙΤΣ

"Αόρατος" καθ' όλη τη διάρκεια που αγωνίστηκε παρότι πέτυχε το δεύτερο γκολ της ΑΕΚ. Ο Σέρβος δικαιώνει συνεχώς αυτούς που υποστηρίζουν ότι αν δεν ήταν αδελφός του Ίλια θα είχε δει εδώ και καιρό την πόρτα της εξόδου από τον Σάντος.