Κοινωνικός αναβρασμός προκαλεί ανησυχίες

ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ 4-2

Στοιχεία που πρέπει να προκαλέσουν μεγάλη ανησυχία στους αρμοδίους, αποκάλυψε πρόσφατα συντάκτης της "Μακεδονίας", αλλά φαίνεται ότι οι έχοντες αναλάβει τον τομέα της απασχόλησης κατέχονται από μακάρια αμεριμνησία.

Από τα δεσμά στον ανοιχτό ορίζοντα

Υπολογισμός του μαγνητικού πεδίου σωληνοειδούς, απείρου μήκους, που διαρρέεται από ρεύμα σταθερής έντασης Ι.

Το 1960 ήταν το μέσον μιας περιόδου, όπου η ανοικοδόμηση ήταν η κύρια οικονομική δραστηριότητα.

Τι είναι αυτό που μετατρέπει τη στενοχώρια σε τέχνη και, κατόπιν, σε αγάπη;

Απάντηση :

Αυτό δημιουργούσε τάσεις αστυφιλίας, με αποτέλεσμα ο πληθυσμός της υπαίθρου να συγκεντρώνεται στις αστικές περιοχές και κυρίως στην Αθήνα, ενώ υπήρξε και έντονο μεταναστευτικό ρεύμα προς το εξωτερικό.

ΧΑΡΗΣ ΚΑΜΠΟΥΡΙΔΗΣ

Στο σχήμα 4.10 βλέπουμε μια τομή του σωληνοειδούς με επίπεδο που περιέχει τον άξονά του.

Εκείνη, λοιπόν, την εποχή, σημαντικό ρόλο στην οικονομική μεγέθυνση έπαιξε ο αγροτικός τομέας, ο δευτερογενής και κυρίως η βιομηχανία κι ο τριτογενής τομέας, που είχε αρχίσει να αναπτύσσεται με ταχείς ρυθμούς.

Αυτό το κοντινό πλάνο ανθρώπων και αντικειμένων, δεν μοιάζει ασφυκτική φυλάκιση αλλά σαν αλληγορία του πλατωνικού σπηλαίου των εφ' όρου ζωής δεσμωτών, "συμπύκνωμα ζωής στα όρια ενός κελιού", σαν σχόλιο για τις σημερινές μέρες… (Λεπτομέρεια από πίνακα του Ασαντούρ Μπαχαριάν, από την αναδρομική έκθεση έργων του στο Μορφωτικό Ίδρυμα της Εθνικής Τράπεζας)

Γνωρίζουμε (πειραματικά) ότι στο εσωτερικό ενός σωληνοειδούς μεγάλου μήκους το μαγνητικό πεδίο είναι ομογενές και παράλληλο με τον άξονά του.

Με βάση τα δεδομένα αυτά, ο πρωτογενής, δηλαδή η γεωργία και η κτηνοτροφία συμμετείχαν στο ακαθάριστο εγχώριο προϊόν κατά 18,4%, ο δευτερογενής που περιλαμβάνει τα ορυχεία, τη βιομηχανία, τον ηλεκτρισμό και τις κατασκευές κατά 24,75% και ο τριτογενής τομέας κατά 59,6%.

Τι είναι αυτό που προηγείται από έναν πίνακα και τον μετατρέπει σε έργο ομιλητικό, σπουδαίο, "δικό μας"; Έξω από το σωληνοειδές το πεδίο είναι ασθενές, συγκρινόμενο με το πεδίο στο εσωτερικό.

Στον τριτογενή τομέα συμπεριλαμβάνονται οι μεταφορές και επικοινωνίες, η δημόσια διοίκηση, το εμπόριο, οι κατοικίες, η υγεία και εκπαίδευση, οι Τράπεζες και διάφορες άλλες δραστηριότητες.

Το θέμα; Στην ιδανική περίπτωση που το μήκος του σωληνοειδούς είναι άπειρο, το μαγνητικό πεδίο έξω από αυτό μπορεί να θεωρηθεί μηδέν.

Έπειτα από 37 χρόνια η κατάσταση έχει αλλάξει ριζικά.

Ο έλεγχος των εκφραστικών μέσων; Για να εφαρμόσουμε το νόμο του Ampere επιλέγουμε μια διαδρομή σχήματος ορθογωνίου μήκους l , όπως στο σχήμα 4.10.

Ο τομέας των υπηρεσιών μεγεθύνεται περισσότερο σε βάρος της γεωργίας και του δευτερογενούς τομέα της οικονομίας.

Το ταίριασμα με τα ζητήματα της εποχής;

Σχ. 4.10 Εφαρμόζουμε το νόμο του Ampere στη διαδρομή ΑΓΔΕΑ.

Συγκεκριμένα, η συμμετοχή του πρωτογενούς τομέα στο ακαθάριστο εγχώριο προϊόν έπεσε στο 8,5%.

Ή μήπως η ταύτιση με το βαθύτερο επικοινωνιακό υπόστρωμα, τον δημιουργό, όταν μας μιλά με την ψυχή του, εξομολογητικά και κατάματα;

Το άθροισμα των γινομένων [pic] κατά μήκος της διαδρομής ΑΓ είναι [pic].

Επίσης και η συμμετοχή του δευτερογενούς τομέα υποχώρησε στο 23,8%, ενώ εντυπωσιακή άνοδο παρουσίασε η συμμετοχή του τριτογενούς τομέα, που ανήλθε στο 71,2%.

Δύσκολο να βρει κανείς το τελευταίο στοιχείο στην τέχνη των ημερών μας, ιδίως των πολύ νέων, είτε γιατί συχνά ο πολύς επαγγελματισμός μετατρέπει τους καλλιτέχνες σε απλούς "παραγωγούς πινάκων", είτε ίσως επειδή ο καταλληλότερος παραλήπτης των νοημάτων τους βρίσκεται στο μέλλον.

Κατά μήκος των διαδρομών ΓΔ και ΕΑ το ίδιο άθροισμα είναι μηδέν γιατί, όπου υπάρχει, το μαγνητικό πεδίο είναι κάθετο στη διαδρομή.

Με δύο λόγια, μειώθηκε αισθητά η παραγωγή και διογκώθηκε ο τομέας της παροχής υπηρεσιών, ο οποίος τίθεται υπό αμφισβήτηση, σχετικά με την οικονομική και κατ' επέκταση με την κοινωνική, ανάπτυξη της χώρας.

Στο έργο των παλιότερων ζωγράφων, τα πράγματα είναι πιο κατασταλαγμένα.

Επομένως [pic].

Γενικότερα, διαπιστώνεται μια αναδιανομή του εργατικού δυναμικού και του ενεργού οικονομικού πληθυσμού.

Η αναδρομική έκθεση του αλησμόνητου Ασαντούρ Μπαχαριάν και η νέα ατομική της Άσπας Στασινοπούλου, κρύβουν πολλή εξομολόγηση μέσα τους.

Τέλος, κατά μήκος της ΔΕ είναι επίσης μηδέν γιατί στην περιοχή αυτή δεν υπάρχει μαγνητικό πεδίο (Β=0).

Πού θα καταλήξει η εξέλιξη αυτή;

Σε πρώτο χρονολογικό πλάνο θα δει κανείς τα φωτεινά αφαιρετικά τοπία του Μπαχαριάν, ελαιογραφίες ή ακουαρέλες, την πιο πρόσφατη δουλειά του, λίγο πριν μας αφήσει, ή τις 20 επίτοιχες συνθέσεις της Στασινοπούλου, κατασκευές με θέμα την καρδιά.

Επομένως [pic]

Είναι δυνατόν να επιβιώσει μια χώρα, στα μεγάλα αστικά κέντρα της οποίας ενδημεί σε μεγάλο ποσοστό η φτώχεια;

Βλέμμα που ενατενίζει αισιόδοξα τον ορίζοντα στη μια περίπτωση, χαρούμενη, σχεδόν παιδιάστικη διάθεση στη Στασινοπούλου.

Σύμφωνα με το νόμο του Ampere το άθροισμα αυτό είναι ίσο με το γινόμενο της σταθεράς [pic] επί το συνολικό ρεύμα που διαπερνά το ορθογώνιο πλαίσιο.

Είναι δυνατόν να ασκηθεί εθνική πολιτική όταν η ύπαιθρος είναι σχεδόν ερημωμένη και εκείνοι που έχουν το κουράγιο να παραμείνουν κοιμούνται με το δίκαννο στο πλάι τους;

Στην έκθεση του Μπαχαριάν, τα δεύτερα πλάνα του Χρόνου εκτίθενται παραδίπλα. Αν [pic] το ρεύμα που διαρρέει κάθε σπείρα και Ν ο αριθμός των σπειρών που περιέχονται στο ορθογώνιο πλαίσιο, τότε το ολικό ρεύμα που διέρχεται είναι [pic].

Και ποιος θα ασχοληθεί με την παραγωγή;

Είναι η σειρά έργων με θέμα τους τυπογράφους, ή εκείνα από τα χρόνια της φυλακής με θέμα τους κρατουμένους σε προσωπικές στιγμές τους και, ακόμη πιο πίσω, εκείνες οι συγκλονιστικές προσωπογραφίες από συγκρατούμενους που έφευγαν για εκτέλεση. Επομένως [pic] ή [pic] οπότε [pic] (4.5) αν όπου Ν/l θέσουμε [pic], όπου το [pic] αντιπροσωπεύει τον αριθμό των σπειρών ανά μονάδα μήκους, η σχέση (4.5) γίνεται: [pic] (4.6)

Ο αγρότης εγκατέλειψε το χωράφι του, ο βιομήχανος έβαλε λουκέτο στο εργοστάσιο και ο βιοτέχνης αγωνίζεται να εξοφλήσει τα χρέη του, για να μη βρεθεί στη φυλακή.

Στην έκθεση της Άσπας, αυτά που προηγήθηκαν τα συμπληρώνει κανείς νοητά, είναι τα ανήσυχα έργα με θέμα αντρικές φιγούρες, αποτυπωμένες σε τραπέζια μαζί με αχρηστευμένα όπλα.

Παρόλο που η σχέση (4.6) βρέθηκε για σωληνοειδές απείρου μήκους, δίνει με μεγάλη ακρίβεια το μαγνητικό πεδίο στο εσωτερικό οποιουδήποτε σωληνοειδούς με μεγάλο μήκος.

Η κατάσταση είναι απογοητευτική, αλλά λίγοι είναι εκείνοι που την αντιλαμβάνονται.

Πώς θα ήταν λοιπόν αυτά τα πρόσφατα, τα αισιόδοξα και αγαπησιάρικα έργα, χωρίς τον πόνο και τον προβληματισμό αυτών που προηγήθηκαν; Στα άκρα του σωληνοειδούς η τιμή του Β είναι μικρότερη, περίπου η μισή.

Στο μεταξύ, σημειώνονται κοινωνικές διαφοροποιήσεις, που προκαλούν εύλογες απορίες.

Πρόκειται για τυχαία μεταστροφή;

Ένα παράδειγμα αποτελούν οι δαπάνες για την παιδεία και την κατοικία.

Ή για μια εσωτερική εξέλιξη;

Οι διαφορές στην ποιότητα της παιδείας και της κατοικίας, όπως επίσης οι διαφορές στη σημασία που αποδίδεται στην παιδεία και την κατοικία οδηγούν σε διαφορετικούς τρόπους δαπάνης των χρημάτων, η προέλευση των οποίων σε πολλές περιπτώσεις προκαλεί απορίες.

Στη χώρα μας, ευτυχώς, έχουμε την πολυτέλεια να έχουμε ακόμη καλλιτέχνες βιωματικούς, που ζωγραφίζουν για τη ψυχή τους.

Για τους εργάτες, ένα ιδιόκτητο σπίτι σημαίνει διαφυγή προς την ελευθερία.

Πίσω από τις καρδούλες της Στασινοπούλου τα ατίθασα υλικά (σύρματα κ.ά.), υποταγμένα στα φωτεινά χρώματα, καταθέτουν τον παλιό πόνο τους.

Αντίθετα, για τα μεσαία κοινωνικά στρώματα σημαίνει την επιβεβλημένη τεκμηρίωση της κοινωνικής τους βαθμίδας.

Μας πηγαίνουν ως τα πρώτα μεταπολιτευτικά χρόνια, στο "Κέντρο Εικαστικών Τεχνών", στην "Ομάδα 4+", στην αναρχο-αυτόνομη διάθεση που με τον καιρό έγινε θετική αντιμετώπιση της ζωής, αισιόδοξο πνεύμα.

Αλλά, ενώ τα δύο παραπάνω κοινωνικά στρώματα αγοράζουν παρόμοια σπίτια, τα ίδια αυτοκίνητα, τα ίδια περίπου λοιπά καταναλωτικά αγαθά, οι εργάτες δαπανούν για υπηρεσίες λιγότερα από εκείνους των κατωτέρων μεσαίων στρωμάτων.

Στον Μπαχαριάν, η αναδρομή πάει ακόμη παραπίσω.

Ο ξυλουργός ή ο πρακτικός μηχανικός, αντίθετα από τον τραπεζικό υπάλληλο, δεν θα καλέσει τεχνίτη για να επιδιορθώσει τη βλάβη στο ηλεκτρικό σύστημα ή για να επισκευάσει το αυτοκίνητό του.

Τώρα που τα βιώματα όλων είναι ήσυχα, χωρίς πολιτικά πάθη, είμαστε ελεύθεροι να αντικρύσουμε την αλήθεια σκέτη, τα έργα της φυλακής ως ζωγραφική υψηλών προδιαγραφών που απαιτεί ιστορική δικαίωση, ως "ρεαλισμός της εγκλωβισμένης καθημερινότητας".

Θα τα κάνει όλα μόνος του.

Κορμιά και αντικείμενα (κρεβάτι, σκεύη φαγητού, πιζάμες, τοίχοι) που λίγη σημασία έχουν πλέον ως ντοκουμέντο φυλακής, αλλά μεγάλη ως αίσθηση "παγωμένου Χρόνου", σχεδόν ως μεταφυσική μιας στιγμής πλημμυρισμένης από διάρκεια και ιερότητα.

Ουσιαστικά, οι διαφορές που χωρίζουν το επάνω στρώμα της κατηγορίας "εργατική τάξη" από το κάτω στρώμα της κατηγορίας "μεσαία τάξη" διαφορές στις φιλοδοξίες, στην εκτίμηση της σημασίας του σπιτιού, στην χρησιμοποίηση των χρημάτων και στο είδος της ψυχαγωγίας, δεν είναι τόσο μεγάλες όσο οι διαφορές ανάμεσα στο ίδιο αυτό επάνω στρώμα της κατηγορίας "εργατική τάξη" που έχει εξασφαλίσει σχετικώς σταθερή οικονομική υπόσταση και το χαμηλό στρώμα της ίδιας κατηγορίας, που περιλαμβάνει όσους ξεπεράστηκαν από την εξέλιξη και έχουν ξεπέσει.

Πολλά χρόνια πριν ο ρεαλισμός καθιερωθεί, ο Μπαχαριάν ακούμπησε την τέχνη στη βαθιά ρίζα της, την έκανε προσευχή και άνοιγμα στον ανοιχτό ορίζοντα, παράθυρο στον κόσμο.

Το ποσοστό της ανεργίας είναι πολύ μεγαλύτερο στους ημιειδικευμένους χειριστές, στους ανειδίκευτους χειρώνακτες και στους ανειδίκευτους υπηρέτες, παρά στους ειδικευμένους εργάτες.

Βιωματικά, όχι από αισθητική ή βιβλιογραφική έρευνα.

Η ζωή των άτυχων αυτών εργατών είναι στο έπακρο χαώδης.

Αυτό το κοντινό πλάνο ανθρώπων και αντικειμένων, αντί να μοιάζει ασφυκτικό, σήμερα φαίνεται σαν "συμπύκνωμα ζωής στα όρια ενός κελιού", σαν αλληγορία του πλατωνικού σπηλαίου των εφ' όρου ζωής δεσμωτών, σαν σχόλιο για τις σημερινές μέρες.

Η διέξοδος για μια καλύτερη ζωή μοιάζει με όνειρο άπιαστο.

Θα μπορούσε κανείς να θυμηθεί εδώ και όλη την κατά κόσμον προσφορά του Μπαχαριάν με το Πνευματικό Καλλιτεχνικό Κέντρο "Ώρα", που έσπρωξε τις τέχνες και τα γράμματα της Ελλάδας στη σημερινή τους εξέλιξη, με τις εκθέσεις, τις συναυλίες, τις εκδόσεις και τις διαλέξεις και κυρίως με τις πρώτες παρουσιάσεις των περισσότερων από τους μετέπειτα πρωταγωνιστές.

Είναι απονήρευτοι, ψωνίζουν κακά και ακριβά, παγιδεύονται στις λεγόμενες "εύκολες πιστώσεις" και γι' αυτό μπλέκονται συχνότερα σε χρέη και συχνότερα υφίστανται τις συνέπειες της αφέλειάς τους.

Με την "Ώρα", η ζωγραφική του επεκτάθηκε στη ζωή, σ' όλους εμάς που τον συνεχίζουμε στα πρώτα και στα δεύτερα πλάνα.

Ωστόσο, η κάθε μία από τις κοινωνικές αυτές διαβαθμίσεις μπορεί να "τεμαχισθεί" σε φάσμα διακρίσεων πιο λεπτών, αλλά όχι λιγότερο σημαντικών.

Έγινε ζωντανό ταμπλό.

Η εξέλιξη αυτή θα αποβεί, οπωσδήποτε, πιο ευνοϊκή για μια μεγάλη κατηγορία ανθρώπων.

INFO

Ακολουθεί η περίπτωση των αγροτών που κανείς δεν είναι σε θέση να ισχυριστεί, πως ζουν καλύτερα από άλλες κοινωνικές ομάδες.

Στασινοπούλου Άσπα, L' Amour, Επίτοιχες κατασκευές με κεντρικό θέμα την καρδιά, Γκαλερί "Ζαλοκώστα 7" (έληξε).

Ποιος υποβάθμισε τη ζωή τους;

Μπαχαριάν Ασαντούρ, Αναδρομική Έκθεση Ζωγραφικής, Μέγαρο Εϋνάρδου, Αγ. Κωνσταντίνου 20 & Μενάνδρου, τηλ. 210-5223.774, έως 31 Ιανουαρίου.

Ποιος τους υποχρέωσε να απασχολούνται υπό συνθήκες καταναγκασμού; Ποιος τους ξερίζωσε από τα χωριά τους, για να τους στρέψει προς την εξωτερική μετανάστευση και τα μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας μας; Οι δράστες, όσοι απόμειναν, κύπτουν την κεφαλή, ωσάν να βρίσκονται κατηγορούμενοι ενώπιον δικαστηρίου.

Ας μη αδιαφορήσουμε και για την παιδεία. Η μόρφωση αποκτά συνεχώς μεγαλύτερη σημασία ως παράγοντα διαχωρισμού, ως πηγή επιβολής, ως συντελεστή "τρόπου ζωής". Υπάρχουν πολλοί λόγοι που κάνουν να πιστεύει κανείς ότι σε κάθε ευημερούσα χώρα, ο ρόλος της παιδείας θα γίνει ιδιαίτερα σημαντικός. Είναι η τελευταία ελπίδα ενός κόσμου, που ακολουθεί το δρόμο του χωρίς ηγέτες, χωρίς σκοπό, χωρίς ιδανικά, χωρίς ελπίδα. Όλοι αναμένουν τον Μεσσία. Όχι τον Ιησού. Εκείνος βρίσκεται κάθε ημέρα δίπλα μας. Ευτυχώς. Όλοι αναμένουν τον Μεσσία της πολιτικής. Κι αυτό, γιατί έχει συμβεί κι άλλες φορές..

Β.