Σημαντική επιτυχία σημείωσε ο νεοεκλεγείς πρόεδρος της Βολιβίας Έβο Μοράλες, ο οποίος χθες ανακοίνωσε πως η Ισπανία δέχθηκε να διαγράψει το μεγαλύτερο μέρος του χρέους της λατινοαμερικανικής χώρας, ύψους 120 εκατομμυρίων δολαρίων, και να στηρίξει τις προσπάθειές της να καταπολεμήσει τη φτώχεια.

Η σκυτάλη στην πολιτική αγωγή

Γ. Η Μεγάλη Κρητική Επανάσταση του 1866-69.

Στην ομιλία του στον πρώτο από τους δέκα σταθμούς της διεθνούς περιοδείας του μετά την εκλογική του νίκη, ο Μοράλες παρουσιάστηκε αμετακίνητος στην απόφασή του η χώρα του να επιχειρήσει να ανακτήσει τον έλεγχο των πλουτοπαραγωγικών πηγών της. Οι… προβολείς φεύγουν από την υπεράσπιση και στρέφονται στους συναδέλφους τους της πολιτικής αγωγής, οι οποίοι διατυπώνουν τις θέσεις τους και δίνουν τις δικές τους απαντήσεις στο ερώτημα: Η πρώτη μεγάλη Κρητική Επανάσταση του 1866 (Ασκύφου, 21/8),ξέσπασε μέσα σε συνθήκες ιδιαίτερα δυσμενείς, διπλωματικές και στρατιωτικές ,παρά την για πρώτη φορά έμπρακτη εκδήλωση συμπαράστασης από την Ελληνική Κυβέρνηση: επικρατούσε διχασμός απόψεων, μεταξύ των ευρωπαϊκών δυνάμεων (αντίθετη η Αγγλία, αλλά ένθερμος υποστηρικτής της η Ρωσία), αλλά και στην ελληνική πολιτική ζωή (οπαδός της Επανάστασης ο ρωσόφιλος Α. Κουμουνδούρος, είχε ως αντίθετο απέναντι του τον Αγγλόφιλο Δ. Βούλγαρη, με τον οποίο συμφωνούσε και ο υπεύθυνος πρωθυπουργός Μπενιζέλος Ρούφος). «Η Βολιβία χρειάζεται οικονομικούς εταίρους, όχι ιδιοκτήτες των φυσικών πόρων της», ανέφερε σε συνέντευξη Τύπου. «Είναι τα εγκλήματα της 17Ν πολιτικά;». Επιπλέον και η δύναμη πυρός των τουρκικών στρατευμάτων στο νησί ήταν μεγάλη.

Ύστερα από συνάντησή του με τον Μοράλες, ο Ισπανός πρωθυπουργός Χοσέ Λουίς Ροντρίγκες Θαπατέρο συμφώνησε η Ισπανία να ακυρώσει το μεγαλύτερο μέρος του χρέους της Βολιβίας προς αυτή. Οι υπερασπιστές πάντως, δεν θα μείνου ούτε σήμερα σιωπηλοί.

Την Επανάσταση βοηθούσαν βέβαια ειδικές επιτροπές που συστήθηκαν στην Αθήνα και τη Σύρο, αλλά δεν επαρκούσαν για να αντισταθμίσουν την υπεροχή αυτή των Τούρκων, ούτε ν’ αποτρέψουν τα αντίποινα στον άμαχο πληθυσμό που βρισκόταν στο έλεος του κατακτητή.

Τα κονδύλια αυτά θα προστεθούν στα ήδη προγραμματισμένα για την παιδεία. Αναμένεται να δευτερολογήσουν πάνω στο κρίσιμο γι' αυτούς ζήτημα της αρμοδιότητας του δικαστηρίου, το οποίο δεν είναι βέβαιο ότι θα προλάβει να εκδώσει την απόφασή του για τη συγκεκριμένη ένσταση.

Η Επανάσταση με το σύνθημα «Ένωσις ή Θάνατος» οργανώθηκε στρατιωτικά και πολιτικά με την ίδρυση της «Προσωρινής Κυβέρνησης Κρήτης» και σύντομα γενικεύθηκε.

«Είναι μεγάλη ανακούφιση για μένα», δήλωσε ο εκλεγμένος πρόεδρος της Βολιβίας και πρόσθεσε ότι «θέλουμε να βάλουμε ένα τέλος στο επίπεδο του αναλφαβητισμού στη χώρα μας».

Οι πραγματικά επικοί αγώνες της Κρήτης με τον υπεράριθμο τουρκικό στρατό και αποκορύφωμα το Ολοκαύτωμα του Αρκαδίου (8/11/1866), είχαν διεθνή απήχηση και ξεσήκωσαν κύμα συμπαράστασης σ’ ολόκληρο τον ευρωπαϊκό χώρο και την Αμερική, καθώς και στα Βαλκάνια απ’ όπου πολλοί εθελοντές ήρθαν να πολεμήσουν στο πλευρό των Κρητικών.

Επιπλέον, η Μαδρίτη συμφώνησε να συμβάλει στην ανάπτυξη του αγροτικού τομέα της Βολιβίας και στην προώθηση πιο σύγχρονων μεθόδων καλλιέργειας, κυρίως στον τομέα της άρδευσης.

Η σουλτανική αντίδραση ύστερ’ από τη διεθνή κατακραυγή, ήταν να προτείνει σχέδιο ανακωχής και ν’ αντικαταστήσει τον Τούρκο διοικητή Μουσταφά πασά με τον ικανότερο σερασκέρη Ομέρ.

Μιλώντας στους δημοσιογράφους, ο Μοράλες επέστησε την προσοχή στις ξένες επιχειρήσεις που δρουν στη Βολιβία, τις οποίες χαρακτήρισε «λαθρέμπορους», και δήλωσε πως η κυβέρνηση θα είναι πολύ αυστηρή με τις εταιρείες που δεν σέβονται τους κανόνες, ιδιαιτέρως με εκείνες που φοροδιαφεύγουν.

Παρά τις σφαγές των αμάχων, ο Σουλτάνος δεν κατόρθωσε να αποκτήσει τον έλεγχο στο νησί.

Ο Μοράλες παραβρέθηκε σε γεύμα εργασίας με Ισπανούς επιχειρηματίες, ενώ έγινε δεκτός από τον Ισπανό βασιλιά Χουάν Κάρλος.

Αναζητώντας πολιτική λύση οι Μ. Δυνάμεις και θέλοντας να αποσοβήσουν έναν Ελληνοτουρκικό πόλεμο, απαίτησαν από την Ελλάδα να πάψει να στηρίζει με κάθε τρόπο τη Κρητική Επανάσταση, ενώ η Τουρκία είχε προβεί ήδη σε χειρονομία καλής θέλησης παρέχοντας αμνηστεία στους επαναστάτες και νέα προνόμια στους Χριστιανούς. Η ουσία πάντως ήταν ότι και μετά τη νέα Συνθήκη των Παρισίων (1869) και παρά το ότι είχε αποδειχτεί η τουρκική αδυναμία έναντι των επαναστατών, η Κρήτη εξακολουθούσε να βρίσκεται υπό σουλτανική κυριαρχία. Η μόνη πρόοδος που είχε σημειωθεί στις τουρκοκρητικές σχέσεις και έθετε σε νέες βάσεις το Κρητικό Ζήτημα, ήταν η εφαρμογή του σουλτανικής έμπνευσης «Οργανικού Νόμου» (3-2-1868),με τον οποίο οργανωνόταν διοικητικά η Κρήτη και κατοχυρώνονταν τα χριστιανικά προνόμια στο τομέα της συμμετοχής στην εξουσία και των οικονομικών υποχρεώσεων προς την Πύλη.