Οι… μαύρες ημέρες για τις "μικρές πολυτέλειες" της ζωής μας (όπως, για παράδειγμα, ένα καλό αυτοκίνητο) ξεκίνησαν το 1978. Συνεχίζονται, όμως, μέχρι και σήμερα, χωρίς να διαφαίνεται φως στην άκρη του τούνελ.

Στο "σκαμνί" για τα γραφεία "ενοικιάσεως" εργαζομένων

Κείμενο 8 [Επιστολή του Πατριάρχη Βαρθολομαίου]

ΟΣΑ ΘΕΛΑΤΕ ΝΑ ΜΑΘΕΤΕ ΓΙΑ ΤΑ ΤΕΚΜΗΡΙΑ ΚΑΙ… ΦΟΒΟΣΑΣΤΑΝ ΝΑ ΡΩΤΗΣΕΤΕ

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ.

Σεβαστοί μου γονείς,

Τεκμήρια: ο μεγάλος άγνωστος

Γραφείο Βόρειας Ελλάδας

Τα μαθήματα άρχισαν.

Το καθεστώς των τεκμηρίων καθιερώθηκε για πρώτη φορά το 1978 και από τότε με τις αναγκαίες αλλαγές και προσθήκες αυτά διαμορφώθηκαν στο σημερινό πλαίσιο- Στόχος τους είναι να "αποκαλύψουν" τυχόν κρυμμένα εισοδήματα των φορολογουμένων, που δεν εμφανίζονται στις φορολογικές δηλώσεις

Στο Τριμελές Πλημμελειοδικείο Θεσσαλονίκης παραπέμφθηκε να δικαστεί η υπόθεση της λειτουργίας γραφείων "ενοικιάσεως" εργαζομένων, που είχαν αποκαλύψει "ΤΑ ΝΕΑ" ότι λειτούργησαν πρώτα στη Βόρεια Ελλάδα, προκαλώντας μάλιστα και την έντονη αντίδραση της ΓΣΕΕ.

Ήρθεν ο καιρός της δουλειάς.

Η τεκμαρτή δαπάνη λαμβάνεται υπόψη για τη φορολογία, όταν είναι υψηλότερη από το εισόδημα που δηλώνει ο φορολογούμενος.

Κατηγορούμενος είναι ιδιοκτήτης γραφείου συμβούλων εργασίας, που φέρεται ότι προέβαινε παράνομα σε τέτοιες "ενοικιάσεις" και "δανεισμούς" εργαζομένων σε επιχειρήσεις, πριν ακόμη ψηφιστεί σχετικός νόμος.

Θα εργασθούμε οκτώ μήνες για να έχουμε το δικαίωμα της ξεκούρασης το καλοκαίρι.

Εάν το εισόδημα είναι μεγαλύτερο, δεν υπάρχει πρόβλημα και ο υπολογισμός του φόρου γίνεται με βάση το εισόδημα.

Ύστερα από προκαταρκτική εξέταση που διενεργήθηκε και αφού η Επιθεώρηση Εργασίας προχώρησε στην επιβολή διοικητικών προστίμων σε ορισμένα τέτοια γραφεία της Θεσσαλονίκης, προέκυψε ότι οργανωμένα μία επιχείρηση λειτουργούσε αποκλειστικά με το αντικείμενο αυτό και ασκήθηκε ποινική δίωξη. Η πρώτη εβδομάδα των μαθημάτων περνά ευχάριστα, όπως θα περάσουν κι οι άλλες με τη βοήθεια Εκείνου.

Τα προβλήματα ξεκινούν, όταν ο φορολογούμενος αποκτήσει ένα περιουσιακό στοιχείο και δεν μπορεί να το δικαιολογήσει, με βάση τα εισοδήματα που δηλώνει ή δήλωνε παλαιότερα στην εφορία.

Χθες κατηγορούμενος ενώπιον του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Θεσσαλονίκης ήταν ο εκπρόσωπος της Man Power Αθανάσιος Αβραμόπουλος, ωστόσο η υπόθεση δεν εκδικάστηκε και αναβλήθηκε λόγω παρέλευσης ωραρίου για τον προσεχή Νοέμβριο. Ξαναβλέπουμε τους καθηγητάς μας, οι οποίοι μας περιβάλλουν με τόση στοργή, αγάπη και πατρικό ενδιαφέρον, προσπαθούν δε και εργάζονται και κοπιάζουν για το δικό μας το καλό.

Στην περίπτωση αυτή, ο φόρος θα υπολογιστεί με βάση την τεκμαρτή δαπάνη και ο φορολογούμενος εκτός από το φόρο εισοδήματος, που αντιστοιχεί στο 1998, θα πληρώσει και προκαταβολή φόρου για το επόμενο έτος (1999), που ανέχεται στο 55% του φόρου του 1998.

Μάρτυρας κατηγορίας από την πλευρά του Εργατικού Κέντρου Θεσσαλονίκης ήταν ο γραμματέας Θεόδωρος Κυριακίδης και η διευθύντρια της Επιθεώρησης Εργασίας, από την πλευρά της οποίας δόθηκαν στη Δικαιοσύνη τα στοιχεία για τη λειτουργία γραφείων ενοικιάσεως εργαζομένων.

Μια ένδειξις του ενδιαφέροντός τους είναι και το ότι μας ρωτούν όλοι πώς περάσαμε τις διακοπές μας.

Τα τεκμήρια διακρίνονται σε δύο κατηγορίες.

"Αυτά τα γραφεία ξεκίνησαν πολύ πριν ισχύσει το νομικό καθεστώς. Με καινούριους συμμαθητάς και καινούριους καθηγητάς πολλές φορές, αρχίζουμε το νέο σχολικόν έτος και προσπαθούμε να φθάσουμε στην κορυφή του βουνού που ανεβαίνουμε, να φθάσουμε στην τελειότητα.

Τα τεκμήρια δαπανών διαβίωσης, τα οποία καθορίζονται με βάση κινητά, ακίνητα οικιακές βοηθούς κτλ. που έχει στην κατοχή του ο φορολογούμενος και η εφορία τού προσδιορίζει ένα συγκεκριμένο ύψος εισοδήματος.

Εμείς πιστεύουμε ότι πρόκειται για δουλεμπόριο και πρέπει να υπάρξει συλλογική αντίδραση και να μη μείνει η υπόθεση μόνο στα Δικαστήρια", υποστήριξε ο κ. Κυριακίδης.

Αυτά, σεβαστοί μου γονείς, για το καινούριο σχολικόν έτος.

Ειδικότερα η τεκμαρτή δαπάνη υπολογίζεται με βάση το ΙΧ αυτοκίνητο, το σκάφος αναψυχής, τη μοτοσικλέτα άνω των 500 cc το βοηθητικό προσωπικό, τη δευτερεύουσα κατοικία πάνω από 100 τετρ. μ., τις αμοιβές πληρωμάτων σκαφών αναψυχής, τα αεροσκάφη, ελικόπτερα ή ανεμόπτερα.

Από την πλευρά τους εκπρόσωποι τέτοιων γραφείων που ήδη λειτουργούν υποστηρίζουν ότι πλέον το ισχύον νομικό καθεστώς καλύπτει τις εταιρείες τους, όπως γίνεται και σε όλη την Ευρώπη.

Με σεβασμό ο υιός Σας, Δημήτριος Αρχοντώνης

Η άλλη κατηγορία είναι το τεκμήριο απόκτησης περιουσιακών στοιχείων ή "πόθεν έσχες", δηλαδή τα χρήματα που κατέβαλε ο φορολογούμενος για να αποκτήσει περιουσιακά στοιχεία είτε ο ίδιος είτε η σύζυγός του είτε τα τέκνα του.

Ότε ήμην παιδίον, ο Κωνσταντινουπόλεως Βαρθολομαίος, εκδ. Καστανιώτη, 2003

Πρόκειται για: Ακούω και μιλώ

1. Την αγορά ακινήτων εκτός πρώτης κατοικίας μέχρι 120 τετρ. μ.

1. Σε ποιο από τα παραπάνω κείμενα ο λόγος είναι απλός και οικείος και σε ποιο "σοβαρός" και επίσημος;

Εάν είναι μεγαλύτερη η πρώτη κατοικία, τότε το "πόθεν έσχες" εφαρμόζεται για τα επιπλέον τετρ. μ.

2. Φανταστείτε ένα διάλογο ανάμεσα στον πρόεδρο του 15μελούς και τους υπόλοιπους μαθητές της τάξης.

Για παράδειγμα εάν η πρώτη κατοικία είναι 135 τετρ. μ., το "πόθεν έσχες" θα αφορά στα επιπλέον 15 τετρ. μ.

Τα παιδιά συζητούν για τη συναυλία (πότε, πού, πώς κτλ.) και αποφασίζουν να κάνουν την αίτηση προς το διευθυντή.

Επίσης εμπίπτει στο "πόθεν έσχες" η ανέγερση οικοδομών εκτός πρώτης κατοικίας μέχρι 120 τετρ. μ., η χρονομεριστική μίσθωση ακινήτων, η χρηματοδοτική μίσθωση ακινήτων.

Ποιες διαφορές βρίσκετε ανάμεσα στο διάλογο και στην αίτηση (κείμ. 5);

2. Την αγορά αυτοκινήτων, μοτοσικλετών ανεξάρτητα από τον κυβισμό, η αγορά πλοίων και σκαφών αναψυχής, η αγορά αεροσκαφών, αγορά κινητών πραγμάτων αξίας άνω του 1.000.000 δραχμών.

3. Γιατί ο μαθητής γράφει με διαφορετικό τρόπο στην αίτηση (κείμ. 5) από ό,τι η Χριστίνα στο κείμενο 6 και ο μικρός Δημήτριος στο κείμενο 8;

3. Την αγορά εταιρικών μεριδίων, επιχειρήσεων, την αγορά χρεογράφων, πλην τίτλων του δημοσίου, μετοχών χρηματιστηρίου, μεριδίων αμοιβαίων κεφαλαίων, τη σύσταση επιχειρήσεων (εκτός Α.Ε.), την αύξηση κεφαλαίου επιχειρήσεων, τη χορήγηση δανείων ή διευκολύνσεων σε εταιρείες ή ατομικές επιχειρήσεις.

4. Τις δωρεές ή χορηγίες χρηματικών ποσών άνω των 100.000 δραχμών.

5. Την ετήσια τοκοχρεωλυτική δόση για την εξόφληση στεγαστικών δανείων. Εάν πρόκειται για δάνειο πρώτης κατοικίας, ο φορολογούμενος θα πρέπει να έχει υπόψη του ότι, εάν δεν συμπληρώσει τη σχετική ένδειξη στον πίνακα των τεκμηρίων, δεν θα αναγνωριστεί η έκπτωση από το εισόδημα του ίδιου ποσού.

6. Την ετήσια τοκοχρεωλυτική δόση για την αποπληρωμή των πιστωτικών καρτών και των προσωπικών καταναλωτικών δανείων. Διευκρινίζεται στο σημείο αυτό ότι το σχετικό τεκμήριο λαμβάνεται υπόψη, μόνο όταν στη διάρκεια ενός έτους οι τοκοχρεωλυτικές δόσεις για τις πιστωτικές κάρτες και για τα καταναλωτικά δάνεια υπερβαίνουν το ύψος του εισοδήματος που δηλώνεται. Για παράδειγμα, αν κάποιος δηλώνει εισόδημα ύψους 3.700.000 δραχμών και από τα πιστοποιητικά των τραπεζών προκύπτει ότι κατέβαλε για την εξυπηρέτηση καταναλωτικών δανείων ποσό ύψους 4.000.000 δραχμών, ο φόρος θα υπολογιστεί στις 4.000.000 δραχμές και όχι στις 3.700.000 δρχ. Αποτέλεσμα είναι ο συγκεκριμένος φορολογούμενος είναι να πληρώσει περισσότερο κατά 45.000 δραχμές. Διευκρινίζεται επίσης ότι η συγκεκριμένη δαπάνη δεν προστίθεται στα άλλα τεκμήρια, είτε είναι μεγαλύτερη είτε μικρότερη από το εισόδημα. Δηλαδή, εάν κάποιος έχει εισόδημα 3.700.000 δρχ. και επίσης διαθέτει ένα αυτοκίνητο 10 φορολογήσιμων ίππων με τεκμήριο 3.400.000 δραχμές και παράλληλα πλήρωσε το 1998 για την εξυπηρέτηση των καταναλωτικών ή προσωπικών δανείων και της πιστωτικής του κάρτας ποσό ύψους 1.500.000 δραχμών, ο φόρος δεν θα υπολογιστεί στο άθροισμα 3.400.000 + 1.500.000 = 4.900.000, αλλά θα φορολογηθεί κανονικά για το εισόδημά του.

Πώς αμφισβητούνται

Τα τεκμήρια διαβίωσης είναι "μαχητά" και μπορούν να αμφισβητηθούν από τον φορολογούμενο εφόσον, αν αποδείξει ότι η δαπάνη του στο συγκεκριμένο έτος δεν ήταν αυτή που προκύπτει με βάση τα τεκμήρια, αλλά μικρότερη. Αντίθετα δεν μπορούν να αμφισβητηθούν τα τεκμήρια απόκτησης περιουσιακών στοιχείων, τα οποία προκύπτουν με βάση την πραγματική δαπάνη που έκανε ο φορολογούμενος σε συγκεκριμένη χρονική περίοδο για την απόκτησή τους. Αναλυτικότερα τα τεκμήρια διαβίωσης, παρακάμπτονται, όταν:

1. Ο φορολογούμενος υπηρετεί τη στρατιωτική του θητεία.

2. Είναι φυλακισμένος.

3. Νοσηλεύτηκε για μεγάλο χρονικό διάστημα σε νοσοκομείο.

4. Έχει δικαίωμα εισαγωγής επιβατικού αυτοκινήτου με μειωμένους δασμούς. Τα πρόσωπα που έχουν το δικαίωμα αυτό μπορούν να αποφεύγουν ο τεκμήριο διαβίωσης για πέντε χρόνια, ενώ οι ναυτικοί για ένα χρόνο.

5. Είναι άνεργοι και παίρνουν επίδομα ανεργίας.

6. Συγκατοικούν με συγγενείς πρώτου βαθμού και έχουν μειωμένες δαπάνες διαβίωσης.

7. Είναι ορφανοί ανήλικοι οι οποίοι έχουν στην κυριότήτά τους επιβατικά αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης από κληρονομιά από τον πατέρα ή τη μητέρα τους.

Για να μην εφαρμοστεί το τεκμήριο, θα πρέπει παράλληλα να υποβληθούν και τα αντίστοιχα δικαιολογητικά.

Παράλληλα εξαιρούνται από την εφαρμογή του τεκμηρίου των αυτοκινήτου, οι πολύτεκνοι για αυτοκίνητο μέχρι 14 φορολογήσιμων ίππων και οι ανάπηροι που έχουν στην κατοχή τους αυτοκίνητο, το οποίο απαλλάσσεται από τα τέλη κυκλοφορίας.

Επίσης δεν εφαρμόζεται η τεκμαρτή δαπάνη στους μισθωτούς και συνταξιούχους, εάν είναι μεγαλύτερη από το δηλωθέν εισόδημα μέχρι ποσοστού 20%.

Για την αποφυγή του "πόθεν έσχες", οι φορολογούμενοι, που δεν μπορούν να δικαιολογήσουν από το εισόδημα που δηλώνουν το ύψος των αγορών που πραγματοποίησαν μέσα στη χρήση, οι δυνατότητες που έχουν να το παρακάμψουν, προσκομίζοντας τα απαραίτητα δικαιολογητικά, είναι οι ακόλουθες:

1. Η πώληση άλλου περιουσιακού στοιχείου (ακίνητο, αυτοκίνητο, εταιρικά μερίδια, κτλ.) και αν τα κεφάλαια που εισέπραξε τα διέθεσε για την αγορά του συγκεκριμένου περιουσιακού στοιχείου.

2. Οι τόκοι των τραπεζικών καταθέσεων, των κρατικών ομολόγων και εντόκων γραμματίων, των repos κτλ. χρηματοοικονομικών προϊόντων.

3. Η εισαγωγή συναλλάγματος που δεν είναι υποχρεωτική η εκχώρησή του στην Τράπεζα της Ελλάδος. Όμως πρέπει να δικαιολογηθεί ο τρόπος απόκτησης του συγκεκριμένου συναλλάγματος στο εξωτερικό, με εξαίρεση όσους κατοικούν μόνιμα στο εξωτερικό ή έμειναν στο εξωτερικό για περισσότερα από τρία χρόνια.

4. Η σύναψη δανείων από τράπεζες ή από φιλικά και συγγενικά πρόσωπα. Προσοχή όμως. Η σύναψη των δανείων θα πρέπει να έχει γίνει μέχρι την ημερομηνία απόκτησης του περιουσιακού στοιχείου, ώστε να αποδεικνύεται ότι χρησιμοποιήθηκε για την αγορά του. Επίσης για τα δάνεια από ιδιώτες, θα πρέπει να συνταχθεί ιδιωτικό συμφωνητικό, το οποίο θα πρέπει να κατατεθεί στην αρμόδια ΔΟΥ για να το επικυρώσει.

5. Οι δωρεές και οι γονικές παροχές χρηματικών ποσών.

6. Τα κέρδη από λαχεία και γενικά τυχερά παιχνίδια, εφόσον προσκομίζεται η σχετική βεβαίωση.

7. Τα εισοδήματα των περασμένων ετών, τα οποία όμως για να τεκμηριώσουν τους ισχυρισμούς του φορολογούμενου θα πρέπει να είναι ικανά να επιτρέπουν την αποταμίευση. Πάντως, από τα εισοδήματα παρελθόντων ετών αφαιρούνται τα τυχόν τεκμήρια και εάν δεν υπήρχαν τεκμήρια, αφαιρείται 1.000.000 δραχμές.