Η Κάνδανος της Κρήτης υπέστη τα πάνδεινα κατά τη γερμανική κατοχή

ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ

Β2. Παρατακτική σύνδεση προτάσεων-περιόδων

Κύριε διευθυντά,

Τελεσίγραφο της Ε.Ε. για κλείσιμο της χωματερής

Κείμενο 5 [Βιογραφία του Σπύρου Λούη]

Η Κάνδανος, κωμόπολις τότε το 1941, πρωτεύουσα της επαρχίας Σελίνου του νομού Χανίων υπέστη πρώτη στις 3 Ιουνίου 1941, τα αντίποινα των Γερμανών, από τμήματα του τακτικού στρατού (Βέρμαχτ).

ΠΑΝΟΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΟΠΟΥΛΟΣ

Λούης, Σπύρος (Μαρούσι, 1872 - Αθήνα, 1940). Κατέστρεψαν με εκρηκτικά και φωτιά όλα τα σπίτια. Με πρόστιμο για παράβαση της κοινοτικής νομοθεσίας σχετικά με την προστασία του περιβάλλοντος απειλείται η Ελλάδα, εξαιτίας του σκουπιδότοπου που λειτουργεί παράνομα στην περιοχή Κλείσοβα της λιμνοθάλασσας του Μεσολογγίου, περιοχή που προστατεύεται από τη συνθήκη Ραμσάρ. Νικητής του Μαραθώνιου δρόμου κατά τους πρώτους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1896. Εκτελεσθέντες κάτοικοι σχετικά λίγοι, γιατί οι περισσότεροι είχαν ανέβει στα βουνά. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει δώσει ήδη τελεσίγραφο προς τις αρμόδιες Ελληνικές Αρχές, ώστε να σταματήσει η λειτουργία της χωματερής μέχρι της 15 Φεβρουαρίου. Θρυλική μορφή του ελληνικού αθλητισμού. Βλέπετε στις πρώτες 20-25 ημέρες της γερμανικής κατοχής στην Κρήτη, οι κατακτητές είχαν επιδοθεί σ' ένα όργιο αίματος, λεηλασιών και αυθαιρεσίας που ανάγκασε σχεδόν όλους να πάρουν τα βουνά, γιατί οι επιδρομείς επιδίδονταν με πάθος στο ευγενές σπορ της σκοποβολής κατά ζώντων στόχων, άσχετα αν οι ζωντανοί στόχοι ήταν σκύλοι, γάτες, προβατοειδή ή άνθρωποι. Σε αντίθετη περίπτωση, θα μιλάμε για έναν νέο "Κουρουπητό", αφού μετά την ημερομηνία αυτή και για κάθε μέρα που θα λειτουργεί η χωματερή στην προστατευόμενη περιοχή η χώρα μας θα πληρώνει πρόστιμο που θα ξεπερνάει τις 20.000 ευρώ. Ήταν νερουλάς, μετέφερε δηλαδή με το κάρο του νερό από το Μαρούσι στην Αθήνα.

Μετά την καταστροφή της Κανδάνου, καμαρώνοντας για το κατόρθωμά τους, οι Γερμανοί έστησαν μια μεγάλη ταμπέλα που πάνω - πάνω έγραφε με ευμεγέθη γράμματα "ΕΔΩ ΥΠΗΡΧΕ Η ΚΑΝΔΑΝΟΣ" και από κάτω με μικρότερα κεφαλαία:

Στην Κλείσοβα γίνεται η εναπόθεση των απορριμμάτων του Μεσολογγίου και, όπως είπε στα"ΝΕΑ" ο αντιδήμαρχος Μεσολογγίου κ. Χ. Παπανικολάου, όλες οι προσπάθειες που έχουν γίνει έως τώρα για την εξεύρεση άλλου χώρου για τη διάθεση των σκουπιδιών απέβησαν άκαρπες. Επέδειξε ικανότητες δρομέα αντοχής κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής του θητείας και με προτροπή γνωστών του αποφάσισε να πάρει μέρος στην Ολυμπιάδα των Αθηνών.

"Εις αντίποινα των εκ των όπισθεν δολοφονηθέντων ανάνδρως Γερμανών στρατιωτών υπό Ελλήνων ενόπλων πολιτών κατεστράφη η Κάνδανος".

Πάντως, όπως έχει διαπιστωθεί και από την Ευρωπαϊκή Ένωση και παραδέχεται η υπεύθυνη περιβάλλοντος Αιτωλοακαρνανίας κ. Βίκυ Καλαμπόκα, "εκτός από τα σκουπίδια που έχουν τεράστιες συνέπειες για τη λιμνοθάλασσα, έχουν διαπιστωθεί και άλλες αυθαιρεσίες και μπαζώματα". Το αγώνισμα τελέστηκε στις 10 Απριλίου (παλιό ημερολόγιο: 28 Μαρτίου 1896) από το Μαραθώνα προς την Αθήνα (απόσταση 42.152 μ.) και πήραν μέρος σ' αυτό άλλοι 12 Έλληνες.

Ίσως να έγραφε κάτι περισσότερο η ταμπέλα αλλά αυτά θυμάμαι, μέσες - άκρες γιατί την είδα ο ίδιος και έχουν περάσει και τόσα χρόνια. Η πρώτη προειδοποίηση για την επικείμενη επιβολή προστίμων από την Ευρωπαϊκή Ένωση έγινε στις Ελληνικές Αρχές πριν από δύο χρόνια, ύστερα από σχετικές καταγγελίες.

Ο Λούης ξεκίνησε συντηρητικά τον αγώνα, άφησε τους αντιπάλους του να προηγηθούν και να καταπονηθούν και στη συνέχεια, με υπερένταση δυνάμεων, πέτυχε να τους υποσκελίσει στο ύψος της Αγίας Παρασκευής, 9 χλμ. πριν από το τέρμα, και να τεθεί επικεφαλής.

Γιατί έγιναν και αντίποινα; ίσως ρωτήσετε.

Τότε, στην προσπάθεια του Δήμου Μεσολογγίου να βρει λύση στο πρόβλημα, επελέγη η περιοχή του Αγίου Θωμά για τη μετεγκατάσταση της χωματερής, αλλά συνάντησε την ισχυρή αντίδραση των κατοίκων και το σχέδιο ματαιώθηκε.

Τερμάτισε πρώτος στο Παναθηναϊκό Στάδιο (σε 2 ώρες 58' 50''), όπου του έγινε θεαματική υποδοχή από το κοινό.

Έγιναν διότι στις 24 Μαΐου 1941, κατά τη διάρκεια της Μάχης της Κρήτης, που έληξε στις 1 Ιουνίου '41, η εμπροσθοφυλακή του γερμανικού στρατιωτικού τμήματος που προήλαυνε νότια, έπεσε σε ενέδρα ενόπλων, με παμπάλαια όπλα, κατοίκων και εξολοθρεύτηκε.

Στα χρόνια που ακολούθησαν, ο Λούης τιμήθηκε επανειλημμένα για τον άθλο του εκείνο, που πρόσφερε στην Ελλάδα το πρώτο χρυσό της ολυμπιακό μετάλλιο.

Όλα αυτά δεν γράφτηκαν για να μειώσουν το μέγεθος της θυσίας των κατοίκων των άλλων κωμοπόλεων και χωριών της χώρας μας.

Το 1936 μάλιστα, κλήθηκε στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Βερολίνου και μπήκε πρώτος στο στάδιο, φορώντας τη φουστανέλα του, επικεφαλής της ελληνικής ομάδας.

Αυτές οι φρικτές πράξεις της καταστροφικής μανίας των κατακτητών θα πρέπει να μείνουν ανεξίτηλες στην εθνική μνήμη.

Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό, Εκδοτική Αθηνών, 1986

Όμως, στον τραγικό κατάλογο την πρώτη θέση την κατέχει η Κάνδανος. Ανατριχιαστικά θλιβερή πρωτιά.

Με εκτίμηση

ΘΕΟΦΑΝΗΣ ΚΙΑΓΙΑΔΑΚΗΣ