Οδηγίες του ΕΣΡ για πολιτική πολυφωνία

Καταλύτες

Μέσα στις επόμενες ημέρες το ραδιοτηλεοπτικό συμβούλιο σε ειδική συνεδρίαση θα αποφασίσει για τις κατευθύνσεις που θα δώσει στα κανάλια, αναφορικά με τον τρόπο και τα κριτήρια μέτρησης της πολιτικής πολυφωνίας. Η ταχύτητα πολλών χημικών αντιδράσεων αυξάνεται με την προσθήκη μικρών ποσοτήτων ορισμένων ουσιών, οι οποίες τελικά δεν αλλοιώνονται και ονομάζονται καταλύτες.

Στο μεταξύ στην επόμενη συνεδρίαση του συμβουλίου, που θα γίνει την Τρίτη, ο τηλεοπτικός σταθμός Alpha θα καταθέσει το υπόμνημά του και παράλληλα θα παραβρεθεί και ο νομικός εκπρόσωπός του, Ι. Σπυριδάκης, καθηγητής του Αστικού Δικαίου του Πανεπιστημίου Αθηνών, στον οποίο έχει αναθέσει ο Alpha να απαντήσει σε όσα προβλήματα έχουν ανακύψει από τον οικονομικό έλεγχο και έχουν επισημανθεί στο κανάλι από το ΕΣΡ.

Αυτό βέβαια δεν αποκλείει ότι ο καταλύτης παθαίνει κάποια χημική μεταβολή σε ένα στάδιο της αντίδρασης.

Εν τω μεταξύ, κατά πλειοψηφία έγινε δεκτή η αίτηση χορήγησης βεβαίωσης νομίμου λειτουργίας στο ραδιοσταθμό ΤRΤ, καθώς κρίθηκε πως παρά το γεγονός ότι έχει έδρα το νομό Μαγνησίας εκπέμπει από τη Λάρισα.

Όμως, σε κάποιο άλλο βήμα της αντίδρασης ο καταλύτης ανακτάται.

Δεκτή επίσης έγινε η αίτηση για έγκριση μεταβίβασης του Ρ/Σ "Ράδιο Αρχάγγελος" του νομού Δωδεκανήσου, όπως επίσης έγινε δεκτή και η αίτηση ανάκλησης αδείας δικτύωσης του Ρ/Σ "Μουσικός FM" του νομού Σερρών, με το Ρ/Σ "Flash FM " του νομού Αττικής.

Ο καταλύτης δηλαδή επεμβαίνει στο μηχανισμό της αντίδρασης, χωρίς να καταναλώνεται, προσφέροντας ένα ευκολότερο δρόμο για την αντίδραση.

Τέλος, τέθηκε στο αρχείο η υπόθεση της καταγγελίας κατά του τηλεοπτικού σταθμού "SEVEN TV" σχετικά με παραχώρηση εκμετάλλευσης γραμμών 090 και ζώνης προγράμματος σε τηλεοπτικό επιχειρηματία, καθώς κρίθηκε ότι δεν στοιχειοθετείται η καταγγελία.

- Καταλύτης ονομάζεται μια ουσία, η οποία με την παρουσία του σε μικρά ποσά, αυξάνει την ταχύτητα μιας αντίδρασης, ενώ στο τέλος της αντίδρασης παραμένει ουσιαστικά αμετάβλητος τόσο στη μάζα όσο και στη χημική του σύσταση. Χαρακτηριστικό παράδειγμα καταλυόμενης αντίδρασης είναι η διάσπαση του χλωρικού καλίου με καταλύτη διοξείδιο του μαγγανίου (MnO2): 2KClO3 [pic] 2KCl + 3O2. - Όταν ο καταλύτης και το καταλυόμενο σύστημα, δηλαδή τα αντιδρώντα σώματα, βρίσκονται στην ίδια φάση, η κατάλυση ονομάζεται ομογενής. Π.χ. οξείδωση του μονοξειδίου του άνθρακα σε διοξείδιο του άνθρακα με καταλύτη Η2Ο(g). [pic] - Η κατάλυση ονομάζεται ετερογενής όταν σε άλλη φάση βρίσκονται τα αντιδρώντα σώματα και σε άλλη ο καταλύτης. Παράδειγμα είναι η σύνθεση της αμμωνίας (ΝΗ3) παρουσία σιδήρου (Fe) [pic] Υπάρχει περίπτωση ένα από τα προϊόντα μιας αντίδρασης να δρα ως καταλύτης αυτής της αντίδρασης. Η περίπτωση αυτή ονομάζεται αυτοκατάλυση. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτοκατάλυσης είναι η οξείδωση του οξαλικού οξέος (COOH)2 με υπερμαγγανικό κάλιο KMnO4 παρουσία θεϊκού οξέος. 2KMnO4 + 5(COOH)2 +3H2SO4 [pic] K2SO4 + 2MnSO4 +10CO2 +8H2Ο Στην παραπάνω αντίδραση, ο αποχρωματισμός του διαλύματος γίνεται στην αρχή πολύ αργά (το MnO4- είναι ροδόχρωμο). Μόλις όμως σχηματιστεί το Mn2+, που δρα ως καταλύτης, ο αποχρωματισμός επιταχύνεται. Αυτό μπορούμε να το δούμε και διαγραμματικά, παρακολουθώντας τη συγκέντρωση του MnO4- σε συνάρτηση με το χρόνο. Παρατηρούμε, δηλαδή, ότι στην αρχή η συγκέντρωση του MnO4- είναι σχεδόν σταθερή. Μόλις όμως σχηματιστεί μια ποσότητα Mn2+, το φαινόμενο επιταχύνεται και εκδηλώνεται με την απότομη πτώση της συγκέντρωσης του MnO4-. Για συγκριτικούς λόγους παραθέτουμε την ίδια καμπύλη παρουσία Mn2+, όταν δηλαδή έχουμε προσθέσει καταλύτη εξ αρχής. Εδώ, η επιτάχυνση της αντίδρασης γίνεται από την πρώτη στιγμή, όπως δείχνει η απότομη μεταβολή της συγκέντρωσης του MnO4-.

Οι καταλύτες αυτοκινήτου ή καταλυτικοί μετατροπείς επιταχύνουν την καύση του CO και άκαυστων υδρογονανθράκων με τη βοήθεια π.χ. Pt (λευκόχρυσου) ή Pd (παλλαδίου) και την αναγωγή οξειδίων του αζώτου π.χ. με Rh (ρόδιο). Οι καταλύτες αυτοί δηλητηριάζονται με μόλυβδο.

Στις αμφίδρομες αντιδράσεις, για τις οποίες θα μιλήσουμε αναλυτικά στο επόμενο κεφάλαιο, ο καταλύτης αυξάνει την ταχύτητα της αντίδρασης και προς τις δύο κατευθύνσεις.

ΣΧΗΜΑ 3.6 Η καμπύλη της αντίδρασης στην κατάλυση και στην αυτοκατάλυση, με βάση την αντίδραση οξείδωσης του οξαλικού οξέος με υπερμαγγανικό κάλιο

Άλλο παράδειγμα αυτοκατάλυσης είναι η οξείδωση ενός σιδερένιου αντικειμένου, η οποία επιταχύνεται από το ίδιο το προϊόν της, δηλαδή, τη σκουριά (Fe2O3.xH2O) και που τελικά οδηγεί στην πλήρη μετατροπή του μετάλλου σε οξείδιο (διάβρωση), αν δεν ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα προστασίας. Τέλος, η δράση των καταλυτών μπορεί να ανασταλεί από την παρουσία ορισμένων ουσιών, οι οποίες είναι γνωστές ως δηλητήρια καταλυτών. Τέτοια δράση δείχνουν το HCN, το H2S και ορισμένα βαρέα μέταλλα, όπως είναι ο Pb και ο Hg.