Οι επιδόσεις του γνωστού ζωγράφου Κώστα Λούστα στην πέννα Τελευταίο αντίο με ένα φλάουτο

2.3 ΜΕΤΡΑ ΘΕΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΣΠΟΡΑΣ

Το βιβλίο του παρουσιάζεται στον «Ιανό» την Τρίτη 10 Ιανουαρίου

Ο μοναχικός ήχος ενός φλάουτου ήταν χθες το "κατευόδιο" για τον Μίμη Κουγιουμτζή

Εισαγωγή

«Σας λέω πως όλοι -με τον δικό μας τρόπο- είμεθα ποιητές […] Φουρνάρης όμως που δεν κλαίει από ευγνωμοσύνη την ώρα που ζυμώνει το αλεύρι, όταν φουρνίζει και όταν ξεφουρνίζει το ψωμί, δεν είναι ποιητής… άρα ούτε φουρνάρης…

ΓΙΩΡΓΟΣ Δ. Κ.ΣΑΡΗΓΙΑΝΝΗΣ

Εκτός από τους στατιστικούς πίνακες και τα διαγράμματα υπάρχουν και αριθμητικά μέτρα με τα οποία μπορούμε να περιγράψουμε με συντομία μια κατανομή συχνοτήτων. Γιατρός που δεν κοιτάει τον ουρανό ώρα πολλή, επειδή έσωσε άλλον έναν άνθρωπο, δεν είναι γιατρός, άρα ούτε ποιητής…»

Βουβές παρουσίες από το χθεσινό ξόδι του Μίμη: Γιώργος Λαζάνης, Κωνσταντίνος Καζάκος, Άννα Ουμπελόντε, Κώστας Καζάκος, Ευγένιος Σπαθάρης, Αλέκος Ουδινότης, Γεωργία Σιδέρη, Ρένη Πιττακή

Η γνώση των μέτρων αυτών διευκολύνει και την παραπέρα στατιστική επεξεργασία των δεδομένων.

Ο γνωστός ζωγράφος Κώστας Λούστας ζει στη Θεσσαλονίκη από το 1958, αλλά δραστηριοποιείται τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό - οι συνεργασίες με νεοϋορκέζικες γκαλερί και η διεθνής αναγνώρισή του χρονολογούνται ήδη από τη δεκαετία του 1960. Με το φλάουτο του Φίλιππου Τσαλαχούρη, στενού συνεργάτη του στις μουσικές, να παίζει το "Χάρτινο το φεγγαράκι" του αγαπημένου του Μάνου Χατζιδάκι που ο Μίμης το είχε "τρυπώσει" στον "Πλούτο" του, συγκινητικό "κλείσιμο του ματιού" στον Μάνο που τότε είχε μόλις φύγει, στους ώμους των αγοριών του - των μαθητών του -, με πλήθος καλλιτέχνες παρόντες, ήρεμα, χωρίς φωνές, με τις κάμερες διακριτικές, χωρίς περίεργους, διακριτικά, "αθώα" όπως ήταν η παιδική του η ψυχή, το ελληνικό θέατρο, η οικογένειά του - ο αδελφός του ο Παύλος, η νύφη του και τα ανίψια του, η Κατερίνα, πρωτοετής μαθήτρια της δραματικής σχολής του "Θεάτρου Τέχνης" και ο Στέφανος -, το "Θέατρο Τέχνης" - η άλλη του οικογένεια - με επικεφαλής έναν συντετριμμένο Γιώργο Λαζάνη και τη Ρένη Πιττακή, πρώτη σύντροφο της ζωής του και παντοτινή σύντροφο στην τέχνη τους, τα "παιδιά" του - οι μαθητές του -, η Γεωργία Σιδέρη, δεξί του χέρι στο θέατρο της Φρυνίχου, οι φίλοι του, οι σύντροφοί του αποχαιρέτησαν χθες τον Μίμη Κουγιουμτζή που για σαράντα επτά χρόνια έδωσε το αίμα, τον ιδρώτα και την ψυχή του πλάι στον Γιώργο Λαζάνη και τους συντρόφους τους για να στεριώσει, να κρατηθεί, να ανθήσει και, τελευταία, για να σωθεί το "Θέατρο Τέχνης", ο σημαντικότερος θεατρικός φορέας που δημιουργήθηκε ποτέ στην Ελλάδα.

Έστω, για παράδειγμα, ένας καθηγητής ο οποίος, για να συγκρίνει δύο διαφορετικά τμήματα Α και Β της ίδιας τάξης ως προς την επίδοσή τους σε ένα μάθημα, πήρε τυχαία 10 μαθητές από κάθε τμήμα.

Εραστής τόσο της μουσικής όσο και της λογοτεχνίας, ο καλλιτέχνης συγκεντρώνει τώρα στο βιβλίο «100 και πλέον δαχτυλίδια για πρίγκηπες» 100 και πλέον κείμενα, δηλαδή με ποιητική διάθεση, όσον αφορά την έκφραση αλλά και τη ματιά του πάνω στα πράγματα.

Η νεκρώσιμη ακολουθία εψάλη στην κατάμεστη Παναγίτσα του Παλαιού Φαλήρου, όπου ο Μίμης έζησε τα τελευταία τριάντα χρόνια της ζωής του, η οποία δεν έμελλε να είναι μακρά.

Η βαθμολογία τους στο μάθημα αυτό ήταν:

Στα κείμενα αυτά, γραμμένα σε διάφορες εποχές και με διάφορες αφορμές, το σημαντικότερο μερίδιο καταλαμβάνουν οι αυτοβιογραφικές ψηφίδες που συμπληρώνουν την εικόνα μιας άκρως καλλιτεχνικής ζωής: τα παιδικά χρόνια αλλά και η σημερινή κατάσταση στη γενέτειρά του Φλώρινα (ο ίδιος επιμένει να την αποκαλεί Λυγκηστίδα, από το αρχαίο όνομα της περιοχής), οι τραυματικές εμπειρίες από το σχολείο και τον γυμνασιάρχη του, οι περιπέτειες της νιότης, οι πόλεις που τον υποδέχτηκαν -Αθήνα, Νέα Υόρκη, Θεσσαλονίκη-, οι καλλιτέχνες με τους οποίους γνωρίστηκε και σχετίστηκε, η αγάπη και η αφοσίωσή του στην τέχνη και τη δημιουργία.

Εκεί είχαν μαζευτεί από τους πιο παλιούς τού "Θεάτρου Τέχνης" έως τα σημερινά στελέχη και όλα τα παιδιά της δραματικής σχολής.

Τμήμα Α: 13 13 14 15 15 15 15 16 16 18

Κοντά σ' αυτά, τα αιχμηρά σχόλια για τη σύγχρονη κοινωνική, πολιτιστική και πολιτική πραγματικότητα.

Από τον Λυκούργο Καλλέργη, τη Βέρα Ζαβιτσιάνου, τη Νέλλη Αγγελίδου, τη Σούλα Αθανασιάδου, τη Μάγια Λυμπεροπούλου, τον Γιάννη Φέρτη με τη Μαρίνα Ψάλτη, τον Άγγελο Αντωνόπουλο, τον Κώστα Καζάκο με τον Κωνσταντίνο Καζάκο, τον Αλέκο Ουδινότη, την Αλεξάνδρα Λαδικού, την Κατερίνα Καραγιάννη, τον Βασίλη Παπαβασιλείου, την Εύα Κοταμανίδου ώς τον Γιώργο Αρμένη, τον Γιάννη Μόρτζο, τον Γιώργο Διαλεγμένο, τον Τάκη Χρυσικάκο, την Κάτια Γέρου, τον Γιάννη Καρατζογιάννη, τον Πέτρο Φιλιππίδη, τον Λάζαρο Γεωργακόπουλο, την Ειρήνη Ιγγλέση, τη Μαριέττα Σγουρδαίου, τον Γιάννη Δεγαΐτη, τον Περικλή Καρακωνσταντόγλου, τον Θόδωρο Γράμψα, τον Κωστή Καπελλώνη, την Αμαλία Μουτούση, τον Αιμίλιο Χειλάκη με τη Βάνα Πεφάνη.

Τμήμα Β: 10 13 14 14 15 15 15 16 18 20.

Το βιβλίο «100 και πλέον δαχτυλίδια για πρίγκηπες» κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις του «Ιανού» και τώρα ήρθε η στιγμή ο καλλιτέχνης να το παρουσιάσει δημοσίως.

Εκεί ήταν και άλλοι πολλοί: η υφυπουργός Παιδείας αλλά και ηθοποιός Ελένη Κούρκουλα, ο Ιάκωβος Καμπανέλλης, η Λούλα Αναγνωστάκη, ο Λευτέρης Βογιατζής, ο Σταμάτης Φασουλής, ο Γιώργος Κιμούλης, η Ξένια Καλογεροπούλου με τον Κωστή Σκαλιόρα, ο Κώστας Μουρσελάς, ο Γιάννης Βόγλης, η Μπέττυ Αρβανίτη με τον Βασίλη Πουλαντζά, η Κατερίνα Χέλμη, ο Γιώργος Μπαμπινιώτης, ο Μίμης Χρυσομάλλης, η Ρούλα Πατεράκη, ο Γιώργος Παρτσαλάκης, ο Χρήστος Λεοντής με την Ουρανία Μπασλή, ο Γιώργος Μανιώτης, ο Ευγένιος Σπαθάρης, ο Γιώργος Μεσσάλας, ο Πέτρος Κουναλάκης, ο Γιάννης Ροζάκης, ο Δημήτρης Καμπερίδης, η Υβόννη Μαλτέζου, ο Δημήτρης Λιγνάδης, η Μελίνα Μποτέλλη ανάμεσά τους.

Τα διαγράμματα σχετικών συχνοτήτων δίνονται στα σχήματα 11(α), (β) . [pic] [pic]

Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη 10 Ιανουαρίου 2006, στις 8.00 το βράδυ, στον κεντρικό «Ιανό» της Θεσσαλονίκης (Αριστοτέλους 7).

Και σε μια γωνιά η Αργυρώ Μποζώνη, η δεύτερη σύντροφός του στη ζωή.

(α)

Για το βιβλίο θα μιλήσουν ο ψυχίατρος Κλεάνθης Γρίβας, ο εκδότης της εφημερίδας «Μακεδονία» Κώστας Ζουράρις και η καθηγήτρια της Νομικής σχολής του ΑΠΘ Γιώτα Κραβαρίτου.

Τον Μίμη αποχαιρέτησαν ο Λυκούργος Καλλέργης, ο διευθυντής Καλών Τεχνών του υπουργείου Πολιτισμού Πολυχρόνης Πολυχρονόπουλος που μετέφερε και τον χαιρετισμό τού απόντος στο εξωτερικό υπουργού Ευάγγελου Βενιζέλου, η Λίλα Καφαντάρη εκ μέρους του ΣΕΗ, ο Γιάννης Κουρκουμέλης, ηθοποιός, μαθητής και ανιψιός του Μίμη, ο Θόδωρος Γράμψας από το "Θέατρο Τέχνης" και η πιο συγκινητική όλων, η μαθήτριά του Μαρία Μιχαήλ.

(β)

ΥΠΟΓΡΑΦΗ ΣΥΝΤΑΚΤΗ

Ενώ το σούρουπο έπεφτε, μέσα σε χειροκρότημα πολύ ζεστό και με λυγμούς να ακούγονται, η αττική γη δέχθηκε το κορμί του Μίμη Κουγιουμτζή στο Κοιμητήριο του Παλαιού Φαλήρου όπου μεταφέρθηκε.

Παρατηρούμε ότι η βαθμολογία και των δύο τμημάτων είναι συγκεντρωμένη γύρω στο 15, αλλά το δεύτερο τμήμα παρουσιάζει μεγαλύτερη διασπορά βαθμών από το πρώτο.

ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΑΓΚΑΛΟΣ

Η ψυχή του θα είναι πάντα στο Υπόγειο, στη Φρυνίχου και στην Ιπποκράτους, στη σχολή, όπου οι Πέμπτες του, οι Πέμπτες που δίδασκε, θα είναι πια για τα παιδιά "λυπημένες Πέμπτες", όπως είπε η Μαρία.

Δηλαδή, οι βαθμοί του Β΄ τμήματος είναι περισσότερο διασκορπισμένοι γύρω από μια "κεντρική" τιμή. Οι έννοιες "κεντρική τιμή" και "διασπορά των παρατηρήσεων" μας δίνουν το ερέθισμα για έναν ακόμα πιο σύντομο τρόπο περιγραφής της κατανομής ενός συνόλου δεδομένων. Για να ορίσουμε δηλαδή κάποια μέτρα (αριθμητικά μεγέθη), που να μας δίνουν α) τη θέση του "κέντρου" των παρατηρήσεων στον οριζόντιο άξονα και β) τη διασπορά των παρατηρήσεων, δηλαδή πόσο αυτές εκτείνονται γύρω από το "κέντρο" τους. Τα πρώτα τα καλούμε μέτρα θέσης της κατανομής (location measures), ενώ τα δεύτερα μέτρα διασποράς ή μέτρα μεταβλητότητας (measures of variability). Εκτός από τα μέτρα θέσης και διασποράς μιας κατανομής πολλές φορές είναι απαραίτητος και ο προσδιορισμός κάποιων άλλων μέτρων, που καθορίζουν τη μορφή της κατανομής. Κατά πόσο δηλαδή η αντίστοιχη καμπύλη συχνοτήτων είναι συμμετρική ή όχι ως προς την ευθεία [pic], για δεδομένο σημείο [pic] του άξονα [pic]. Τα μέτρα αυτά, που συνήθως εκφράζονται σε συνάρτηση με τα μέτρα θέσης και διασποράς, καλούνται μέτρα ασυμμετρίας (measures of skewness). [pic] Υπολογίζοντας από ένα σύνολο δεδομένων κάποια από τα ανωτέρω μέτρα, μπορούμε να έχουμε μια σύντομη περιγραφή της μορφής της καμπύλης συχνοτήτων. Στο σχήμα 12 οι καμπύλες συχνοτήτων Α και Β είναι συμμετρικές με το ίδιο "κέντρο" [pic], αλλά η Β έχει μεγαλύτερη μεταβλητότητα από την Α. Οι καμπύλες Γ και Δ είναι ασύμμετρες, με τη Γ όπως λέμε να παρουσιάζει θετική ασυμμετρία και τη Δ αρνητική ασυμμετρία. Το "κέντρο" της Γ είναι αριστερότερα του [pic], ενώ της Δ είναι δεξιότερα του [pic]. Η Δ παρουσιάζει μεγαλύτερη μεταβλητότητα από τη Γ.