Οι μήνες που θα χρειαστούν, για να ανακοινωθεί το πόρισμα για τα αίτια της πτώσης του στρατιωτικού ελικοπτέρου Χιούι το βράδυ της περασμένη Δευτέρας στην Καρυώτισσα Πέλλας, δεν μπορεί να βάλει στο αρχείο το μείζον θέμα της παλαιότητας των συγκεκριμένων ελικοπτέρων, που πετούν καθημερινά στον ελληνικό ουρανό από τις ένοπλες δυνάμεις.

1.4.5 Φαινομενική έλλειψη βάρους

Δυστυχώς, έπρεπε, για άλλη μια φορά στην ιστορία αυτού του τόπου, να γίνει πρώτα το κακό, δηλαδή να σκοτωθούν τέσσερις έμπειροι στρατιωτικοί, και μετά να διαπιστωθεί το κοινό μυστικό για τις τάξεις των στρατιωτικών, ότι τα περίπου 100 ελικόπτερα Χιούι έχουν πια παλιώσει και ότι πρέπει επειγόντως να αντικατασταθούν. Ένας άνθρωπος είναι πάνω σε ζυγό ελατηρίου, όμοιο με αυτόν, που συνήθως έχουμε στο μπάνιο του σπιτιού μας (Εικ. 1.4.11).

Στα αίτια της πτώσης όλα τα σενάρια είναι πιθανά, όπως η ηλεκτρική βλάβη ή να έπεσε η πίεση λαδιού στα flaps (πτερύγια) ή ακόμα και να πρόκειται για ανθρώπινο λάθος.

Η ένδειξη του ζυγού είναι η δύναμη Α που ασκείται από το ζυγό στον άνθρωπο, που στην προκειμένη περίπτωση είναι ίση με τη βαρυτική έλξη της Γης, δηλαδή το βάρος του ανθρώπου.

Έμπειροι χειριστές ελικοπτέρων και στρατιωτικοί θεωρούν πιθανότερες τις δύο πρώτες εκδοχές, κυρίως εξαιτίας του τρόπου συντριβής.

Ποια θα ήταν η ένδειξη του ζυγού, αν το σύστημα βρισκόταν μέσα σε έναν ανελκυστήρα που επιταχυνόταν προς τα κάτω;

Δηλαδή, το ελικόπτερο ήταν σε πορεία παράλληλη με το έδαφος και, όπως τονίζουν, "τα συντρίμμια λένε ότι δεν έγινε περιδίνηση του σώματος του ελικοπτέρου".

Ή ποια θα ήταν η ένδειξη, αν κόβονταν τα συρματόσχοινα και ο ανελκυστήρας έπεφτε ελεύθερα; (Εικ. 1.4.12).

Τα συγκεκριμένου τύπου ελικόπτερα, τα Χιούι 1, ήταν τα αγαπημένα ελικόπτερα των Αμερικανών και συνδέθηκαν με τις εξορμήσεις τους στον πόλεμο του Βιετνάμ.

Σε μία ομάδα μαθητών, κάποιοι υποστηρίζουν ότι η βαρυτική δύναμη που αναγκάζει διαφορετικά σώματα να πέφτουν ελεύθερα με την ίδια επιτάχυνση g, πρέπει να είναι ίδια για όλα τα σώματα. Ποια είναι η δική σας άποψη;

Είναι εύκολα στη χρήση τους, αξιόπιστα και ιδανικά για μεταφορά πολλών ατόμων.

Στην πρώτη περίπτωση, η δύναμη από το ζυγό θα ήταν μικρότερη, δηλαδή ο άνθρωπος θα είχε την εντύπωση πως το βάρος του είναι μικρότερο από το πραγματικό.

Η κατασκευή τους άρχισε τη δεκαετία του '60 και λίγα χρόνια μετά, αφού τελείωσε ο πόλεμος στο Βιετνάμ, τα πρώτα Χιούι 1 άρχισαν να φτάνουν στην Ελλάδα.

Πόσοι άραγε από εμάς δεν είχαμε μία τέτοια εμπειρία όταν βρεθήκαμε μέσα σε έναν ανελκυστήρα, που εκινείτο προς τους κάτω ορόφους ενός πολυόροφου κτιρίου επιταχυνόμενος;

Στις αρχές της δεκαετίας του '80 οι Αμερικανοί εκσυγχρόνισαν τα Χιούι, βγάζοντας την παραγωγή Χιούι 2, τα οποία διαθέτουν διπλές τουρμπίνες, όμως τα συγκεκριμένα δεν έφτασαν ποτέ στην Ελλάδα.

Επιβεβαίωση αυτής της δήλωσης μπορεί να προκύψει από το δεύτερο νόμο του Νεύτωνα.

Μετά τόσα χρόνια όμως πτήσεων, τα γερασμένα Χιούι, όσο και αν γίνονται τακτικά τα σέρβις τους, έχουν, όπως λένε και οι ειδικοί, "περισσότερες πιθανότητες για βλάβη".

Πράγματι, αφού ο άνθρωπος επιταχύνεται προς τα κάτω με την επίδραση του βάρους του Β και της δύναμης Α από το ζυγό, πρέπει να ισχύει: Β - Α = mα ή Α = Β - mα, δηλαδή η ένδειξη Α του ζυγού είναι μικρότερη από το πραγματικό βάρος Β του ανθρώπου.

Το σχέδιο που υπήρχε πριν από πέντε χρόνια από την τότε πολιτική και στρατιωτική ηγεσία για να ξεκινήσει η σταδιακή αντικατάστασή τους από τα νέας γενιάς ελικόπτερα ΝΗ-90 δεν έγινε ποτέ και μέχρι σήμερα παραμένει αναπάντητο ερώτημα πότε θα γίνει αυτή.

Στη δεύτερη περίπτωση, ο άνθρωπος θα εκτελούσε ελεύθερη πτώση μαζί με τον ανελκυστήρα και έτσι τίποτα δε θα τον υποβάσταζε.

ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΣΥΝΤΡΙΒΗΣ

Το ελατήριο του ζυγού κάτω από τα πόδια του ανθρώπου δε θα συμπιεζόταν, επειδή θα εκτελούσε και αυτός ελεύθερη πτώση.

Το μοιραίο ελικόπτερο είχε απογειωθεί από τη βάση του 3ου Τάγματος Ελικοπτέρων Αεροπορίας Στρατού (ΤΕΑΣ) στην Αλεξάνδρεια Ημαθίας στις 7.30 το βράδυ της περασμένης Δευτέρας για νυχτερινή εκπαιδευτική πτήση με πλήρωμα τον λοχαγό αεροπορίας στρατού Χρήστο Καρυπίδη, ο οποίος είχε στο ενεργητικό του 2.939 ώρες πτήσης, τον ανθυπασπιστή αεροπορίας στρατού Ηλία Καραμπά με 1.236 ώρες πτήσης, τον αρχιλοχία τεχνικού Αδάμ Αδαμόπουλο και τον επιλοχία τεχνικού Κωσταντίνο Φωτιάδη.

Έτσι ο ζυγός θα είχε μηδενική ένδειξη, δηλαδή ο άνθρωπος θα σχημάτιζε τη λανθασμένη εντύπωση πως μηδενίστηκε το βάρος του.

Το ελικόπτερο, που δεν έχει δυνατότητες νυχτερινής πτήσης, οδηγούνταν αποκλειστικά από το πλήρωμα με κιάλια νυχτερινής πτήσης και πετούσε κάτω από τα 500 πόδια, χωρίς να υπάρχει το στίγμα του στο ραντάρ του Χορτιάτη.

Η κατάσταση αυτή περιγράφεται με τον όρο κατάσταση φαινομενικής έλλειψης βαρύτητας και τέτοια κατάσταση επικρατεί μέσα στους τεχνητούς δορυφόρους της Γης (Εικ. 1.4.13).

Περίπου σαράντα λεπτά μετά, οι κλήσεις της βάσης προς το ελικόπτερο δεν βρήκαν ανταπόκριση, με αποτέλεσμα αμέσως να σημάνει συναγερμός.

Στο διαστημόπλοιο που περιφέρεται γύρω από τη Γη, η βαρύτητα φαινομενικά είναι μηδέν. Σ’ αυτές τις συνθήκες, είναι δυνατό να γίνουν επιδείξεις ισορροπίας, όπως αυτή που φαίνεται στην εικόνα.

Λίγα λεπτά μετά ενημερώθηκε η πολιτική και η στρατιωτική ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Άμυνας και άρχισε η έρευνα εντοπισμού.

Εικόνα 1.4.13 Οι αστροναύτες εκπαιδεύονται σε συνθήκες μικρής βαρύτητας, προκειμένου να προσαρμοστούν σ’ αυτές.

Επίγειες στρατιωτικές και αστυνομικές δυνάμεις, ελικόπτερα τύπου Σούπερ Πούμα και αεροσκάφη της πολεμικής αεροπορίας άρχισαν να οργώνουν κυριολεκτικά την περιοχή, μέχρι που λίγο μετά τις 10 το βράδυ της Δευτέρας εντοπίστηκαν τα συντρίμμια και τα άψυχα σώματα των στρατιωτικών στην περιοχή της Καρυώτισσας Γιαννιτσών, δίπλα από τη δημοτική πίστα μοτοκρός.

Ο αστροναύτης πέφτει με την επιτάχυνση της βαρύτητας όπως και ο οδηγός της μοτοσυκλέτας. Με άλλα λόγια και οι δύο αισθάνονται “αβαρείς”.

Ο θάνατος των τεσσάρων στρατιωτικών, σύμφωνα με τον ιατροδικαστή Ματθαίο Τσούγκα που διενήργησε τη νεκροψία-νεκροτομή, ήταν ακαριαίος.

Ο αστροναύτης μέσα στο δορυφόρο αλλά και ο δορυφόρος, πέφτουν με την ίδια επιτάχυνση που είναι η επιτάχυνση της βαρύτητας, στο ύψος περιφοράς (Εικ. 1.4.13).

"Έφεραν κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις και διατομή της σπονδυλικής στήλης", τόνισε ο κ. Τσούγκας.

Έτσι ο αστροναύτης δε δέχεται καμία δύναμη από το δάπεδο,δηλαδή δεν τον υποβαστάζει τίποτα, με αποτέλεσμα να αισθάνεται χωρίς βάρος. Όποια αντικείμενα αφήσει από τα χέρια του, μένουν δίπλα του, αντίθετα με το ότι θα συνέβαινε, αν βρισκόταν στο έδαφος. Όλα τα όργανα του σώματός του λειτουργούν, ως να μην υπάρχουν βαρυτικές δυνάμεις, και αυτό δίνει την αίσθηση της έλλειψης βάρους. Πάντως, πρέπει να αντιληφθούμε ότι ο αστροναύτης δεν είναι πραγματικά αβαρής, αφού σε μια αληθινά χωρίς βάρος περίπτωση, θα εκτελούσε ευθύγραμμη και όχι κυκλική κίνηση. Οι συνθήκες φαινομενικής έλλειψης βάρους, δημιουργούν προβλήματα υγείας στους αστροναύτες, όταν παραμείνουν στις συνθήκες αυτές για παρατεταμένα χρονικά διαστήματα. Τα πόδια τους γίνονται νωθρά, αφού δεν έχουν να στηρίξουν το βάρος τους και έτσι οι μύες ατροφούν και τα οστά αδυνατίζουν. Τα προβλήματα αυτά, αλλά και άλλα, που είναι δυνατόν να εμφανιστούν, σήμερα αντιμετωπίζονται ικανοποιητικά.