Επί τέσσερις αιώνες σερβίρει ζεστό καφέ το τελευταίο παραδοσιακό καφενείο του "Μολλά Μουσταφά" στην Κομοτηνή, το οποίο σήμερα διαχειρίζεται ο νεότερος καφετζής της περιοχής, ο 25χρονος Μεμέτ Αλή Τσαούς.

7.9 Ιδανικά και πραγματικά ρευστά

Το καφενείο παραμένει ανοιχτό συνεχώς από το 1648 και βρίσκεται ακριβώς δίπλα από το κεντρικό τζαμί στην οδό Ερμού. Στις προηγούμενες παραγράφους μελετήσαμε τη στατική των ρευστών. Ανέκαθεν ήταν χώρος συνεύρεσης χριστιανών και μουσουλμάνων ακόμη και σε σκοτεινές περιόδους της ιστορίας. Όταν τα υγρά θεωρούνται ακίνητα (για τα αέρια τέτοια περίπτωση δεν υπάρχει παρά μόνο στο απόλυτο μηδέν των θερμοκρασιών), δε μας απασχολεί συνήθως το ερώτημα: "συμπεριφέρεται ιδανικά το ρευστό ή όχι;". Όλα αυτά τα χρόνια κατάφερε να παραμείνει ανοιχτό παρά τις περιόδους ξενοκρατίας που γνώρισε ο τόπος, τις δύσκολες στιγμές και εσχάτως την οικονομική κρίση. Υπάρχουν, όμως, φαινόμενα όπου το ερώτημα ζητά απάντηση.

Σήμερα ο Μεμέτ Αλή Τσαούς καινοτομεί ευχάριστα, διατηρώντας το παραδοσιακό χρώμα του καφενείου και ταυτοχρόνως "λαϊκές" προσιτές τιμές για τους θαμώνες του.

Ιδανικά υγρά θεωρούνται εκείνα για τα οποία μπορούμε να δεχτούμε:

ΣΤΕΚΙ ΤΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΙΑ ΠΑΥΛΟΥ!

α) πολύ μικρή συμπιεστότητα.

"Είναι το πιο παλιό καφενείο της Κομοτηνής.

β) αμελητέες δυνάμεις επαφής ανάμεσα στο υγρό και στο στερεό με το οποίο γειτονεύουν (δυνάμεις συνάφειας).

Δεν πρέπει να κλείσει", δηλώνει με πάθος ο νεαρός καφετζής.

γ) απουσία δυνάμεων ανάμεσα στα μόρια του υγρού (δυνάμεις συνοχής).

Στον ίδιο χώρο πίνουν σήμερα τον καφέ τους μουσουλμάνοι λίγο πριν από την προσευχή τους στο τζαμί, χριστιανοί αγρότες, καταστηματάρχες και νεαροί φοιτητές.

δ) απουσία κάθε αντίστασης κατά τις κινήσεις που γίνονται μέσα σε αυτά.

Υποστηρίζεται ότι το είχαν επισκεφθεί ο Βενιζέλος, ο βασιλιάς Παύλος, όλοι οι πολιτικοί, οι αρχηγοί κομμάτων και οι πρόεδροι που επισκέφθηκαν την Κομοτηνή τα τελευταία 50 χρόνια.

ε) σταθερή σύσταση της κινούμενης μάζας τους.

"Κάθε φορά που έρχεται ένας γνωστός πολιτικός, ηθοποιός, καλλιτέχνης, είναι σίγουρο ότι θα επισκεφθεί και τον καφενέ μας", δηλώνει ο Μεμέτ Αλή Τσαούς και προσθέτει ότι οι περισσότεροι νομίζουν πως θα συναντήσουν και το γνωστότερο ίσως καφετζή που δούλεψε στο καφενείο, τον αείμνηστο πια Μολλά Μουσταφά.

στ) έλλειψη στροβίλων κατά την κίνησή τους.

"Έφτιαχνε εκτός από μερακλίδικο καφέ και τρίχρωμο τσάι", δηλώνει και προσθέτει ότι δεν είναι λίγοι εκείνοι που αναζητούν το τρίχρωμο ρόφημα που έτυχε να δοκιμάσουν πριν από 30 ή 40 χρόνια στο ίδιο καφενείο.

Όπως βλέπουμε, από τις παραπάνω ιδιότητες μόνο οι τρεις πρώτες (α, β, γ) αναφέρονται στην ηρεμία του υγρού.

"Έτσι έμαθα να το φτιάχνω κι εγώ.

Είναι παράλειψη το ότι δεν ελέγχαμε αυτές τις ιδιότητες ως τώρα;

Τσάι στο ίδιο φλιτζάνι αλλά με τρία διαφορετικά χρώματα.

Θεωρώντας το υγρό ιδανικό στα υδροστατικά φαινόμενα δεν είχαμε τη δυνατότητα να αναφερθούμε στο τριχοειδές φαινόμενο, το οποίο οφείλεται στις δυνάμεις συνοχής και συνάφειας.

Σκούρο μαύρο στον πάτο, καφέ ανοιχτό στη μέση και λίγο πράσινο ή ξανθό στο πάνω μέρος του φλιτζανιού".

Ας περιοριστούμε στην διευκρίνιση ότι αφορά το αυθόρμητο ανέβασμα νερού από το δοχείο σε πολύ λεπτό σωλήνα που βυθίζεται κατακόρυφα σε αυτόν.

Τα μυστικά τα κρατά καλά κρυμμένα ο νεαρός καφετζής, παραδέχεται όμως ότι οι μεγαλύτεροι σε ηλικία θαμώνες του καφενείου τού αποκαλύπτουν ότι ο Μολλά Μουσταφά έφτιαχνε το τρίχρωμο ρόφημα με ξεχωριστή τέχνη.

Και ότι το ανέβασμα του νερού από τις ρίζες των φυτών στα πιο ψηλά σημεία τους αποτελεί τη σημαντικότερη απόδειξη αυτού του φαινομένου.

"Το μυστικό είναι στο ψήσιμο"

Πώς ψήνεται ο παραδοσιακός καφές; Ο 25χρονος καφετζής αποκαλύπτει: "Αργό ψήσιμο στη χόβολη σε παραδοσιακό μπρίκι. Το βασικό είναι να πίνει ο πελάτης πραγματικό καφέ στη χόβολη και η Κομοτηνή φημίζεται για τον καφέ της".