ΧΑΛΚΙΔΑ

Διευκρινίσεις για την Οργάνωση του βιβλίου

Δραπέτης διέφυγε με… τζιπ του στρατού

2. Διαίρεση

Συνελήφθη χθες το απόγευμα ο 32χρονος που απέδρασε τα ξημερώματα την ίδιας ημέρας από το αστυνομικό τμήμα Χαλκίδας. Τα συστατικά στοιχεία της διαίρεσης Ο δραπέτης, Νικόλαος Μπούτσικας, εντοπίστηκε μετά από αναζήτηση και συνελήφθη σε εξοχική κατοικία στο χωριό Κυπαρίσσι, την οποία διέρρηξε για να κρυφτεί και να προστατευτεί από το κρύο.

Οι ΑΣΚΗΣΕΙΣ σημειώνονται με κίτρινο χρώμα: Ο 32χρονος κατηγορούμενος για κλοπές από την Ισταία, γύρω στη μία τα ξημερώματα ζήτησε από τον αστυνομικό φρουρό να του επιτρέψει να αλλάξει ρούχα που του είχαν φέρει συγγενείς του, γιατί το πρωί επρόκειτο να οδηγηθεί στον ανακριτή.

Να παρατηρήσετε τη διπλανή παράγραφο που αναπτύσσεται με ορισμό και διαίρεση.

Ο σκοπός τον έβγαλε από το κρατητήριο και άρχισαν μαζί να ψάχνουν την τσάντα με τα ρούχα, αλλά ο κρατούμενος εκμεταλλεύτηκε τη στιγμιαία απροσεξία του αστυνομικού και τράπηκε σε φυγή.

Πρόταση λέγεται το συντομότερο τμήμα τον λόγου που εκφράζει μια σκέψη, μια επιθυμία ή ένα συναίσθημα.

Στην συνέχεια μπήκε στο στρατόπεδο της Μονάδας Πεζοναυτών Χαλκίδας, πήρε ένα τζίπ "Χάμερ", βγήκε από την πύλη του στρατοπέδου χωρίς κανείς να τον ελέγξει και εξαφανίστηκε.

Τα είδη των προτάσεων ως προς το περιεχόμενό τους είναι: α) προτάσεις κρίσεως με τις οποίες διατυπώνεται μια κρίση, μια σκέψη, ή δίνεται μια πληροφορία β) προτάσεις επιθυμίας με τις οποίες εκφράζεται μια επιθυμία, προσταγή, ευχή γ) προτάσεις επιφωνηματικές με τις οποίες εκφράζεται ένα έντονο συναίσθημα και δ) προτάσεις ερωτηματικές με τις οποίες διατυπώνεται μια ερώτηση.

Σύμφωνα με πληροφορίες, ο σκοπός του στρατοπέδου ανέφερε ότι ο οδηγός του τζιπ του είπε ότι πηγαίνει σε αποστολή απεγκλωβισμού ατόμων από τα χιόνια.

Οι παράγραφοι όπου αναπτύσσεται η ΘΕΩΡΙΑ επισημαίνονται με τον εξής συμβολισμό:

Αμέσως ξεκίνησε έρευνα από την αστυνομία και το στρατό και το τζιπ βρέθηκε εγκαταλελειμμένο στο δρόμο Χαλκίδας - Αιδηψού, καθώς είχε ακινητοποιηθεί λόγω χιονιού, αφού το ύψος του έφτανε το ενάμισι μέτρο.

Όπως διαπιστώνουμε από την προηγούμενη παράγραφο, με τη διαίρεση αναλύουμε ένα όλο (γένος) στα μέρη του (είδη) με βάση κάποιο ουσιώδες γνώρισμα αιρετική βάση).

Το εξοχικό στο οποίο εντοπίστηκε ο δραπέτης ήταν κοντά στο σημείο, όπου εγκατέλειψε το στρατιωτικό όχημα.

Η διαίρεση μπορεί να παρασταθεί και με ένα διάγραμμα όπως το παρακάτω.

Για την κλοπή του τζιπ διενεργούνται έρευνες από τις στρατιωτικές αρχές.

Διαιρετέα έννοια (γένος) - Πρόταση Διαιρετική βάση - ως προς το περιεχόμενο Μέλη της διαίρεσης - προτάσεις κρίσεως - προτάσεις επιθυμίας - προτάσεις επιφωνηματικές - προτάσεις ερωτηματικές

Οι ΠΡΟΑΙΡΕΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ σημειώνονται με γαλάζιο χρώμα:

Μια έννοια μπορεί να διαιρεθεί με περισσότερες από μία διαιρετικές βάσεις.

Με ποια άλλη διαιρετική βάση μπορούμε να διαιρέσουμε την έννοια "πρόταση"; Συμβουλευτείτε το Συντακτικό (ΝΕΣ, εκδ. 1983, σελ. 2-22) και κάνετε τα σχετικά διαγράμματα.

Σε τι νομίζετε ότι αποσκοπεί η διαίρεση μιας έννοιας και γιατί συνδέεται με τον ορισμό;

Όπου κρίθηκε σκόπιμο, παρατίθεται ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ σχετικό με τις υπό εξέταση έννοιες:

Λεξιλόγιο (σχετικό με την κριτική) κριτική: έκφραση γνώμης, κρίση, επιστημονική κριτική, καλλιτεχνική, λογοτεχνική, βιβλιοκρισία, βιβλιοκριτική, μουσικοκριτική, τεχνοκριτική. κριτικός: αμερόληπτος, αντικειμενικός, προκατειλημμένος, δογματικός, αδογμάτιστος. κρίνω: κριτικάρω, εκφέρω γνώμη, εκφράζω-, διατυπώνω-, διατυπώνω κρίση.

Σε κατάλληλα σημεία παρατίθενται ΘΕΜΑΤΑ για ΣΥΖΗΤΗΣΗ και ΕΚΦΡΑΣΗ-ΕΚΘΕΣΗ:

Θέματα για συζήτηση και έκφραση-έκθεση (σχετικά με την εργασία και την επιλογή επαγγέλματος)

Να διαβάσεις και να συζητήσεις τα εδάφια του άρθρου 23 από την "Παγκόσμια δια-

1. Καθένας έχει το δικαίωμα να εργάζεται και να επιλέγει ελεύθερα το επάγγελμά του, να έχει δίκαιες και ικανοποιητικές συνθήκες εργασίας και να προστατεύεται από την ανεργία.

Όπου κρίθηκε σκόπιμο, δίνεται βαρύτητα στην ΟΡΓΑΝΩΣΗ του ΛΟΓΟΥ:

Διάβασε τη διπλανή παράγραφο και φρόντισε να επισημάνεις:

Χαρακτηρολογικά οι άνθρωποι μπορούν να μοιραστούν σε δύο κατηγορίες: στους "ανθρώπους του ναι" και τους "ανθρώπους του όχι". Οι πρώτοι όταν προκαλούνται να εκδηλωθούν (με μιαν απάντηση κίνηση

Οι κίτρινες σελίδες σηματοδοτούν ύλη ΠΡΟΑΙΡΕΤΙΚΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ:

Υπόθεσε τώρα ότι χάθηκαν όλα τα αρχεία και τα κείμενα που αναφέρονταν στην ελληνική επανάσταση του 1821, καθώς και κάθε άλλη πηγή ή πληροφορία που είχε σχέση µ' αυτήν. Σώθηκε μόνο στη βιβλιοθήκη του ιστοριοδίφη Β. ένα δυσανάγνωστο χειρόγραφο (0,15x0,30) (βλ. Παράρτημα σ. 153). Υπόθεσε ακόμη ότι η οικογένεια του ιστοριοδίφη Β. σου εμπιστεύτηκε το χειρόγραφο, για να το γνωστοποιήσεις στο ελληνικό κοινό από την τηλεόραση. Όπως καταλαβαίνεις, πρόκειται να κάνεις μια υπεύθυνη γραπτή ανακοίνωση.

Φρόντισε λοιπόν να δώσεις στους τηλεθεατές σου όλες τις απαραίτητες πληροφορίες, ώστε να ενημερωθούν πλήρως για την κατάσταση του χειρογράφου, τις συνθήκες κάτω από τις οποίες βρέθηκε και για το περιεχόμενο του. Θα χρειαστεί, γι' αυτό, να μελετήσεις τα βοηθητικά στοιχεία που ακολουθούν. Διάβασε τα όλα και διάλεξε εκείνα που θα σε βοηθήσουν να προσδιορίσεις τον άξονα και να στήσεις τον ιστό της ομιλίας σου.

- Κάτω από ποιες συνθήκες βρέθηκε το κείμενο; - Ποια είναι τα εξωτερικά του γνωρίσματα: διαστάσεις, σχήμα, συστατική του ύλη, τρόπος γραφής κτλ; - Ποιος είναι ο χαρακτήρας του κειμένου: αφηγηματικός, περιγραφικός, μεικτός, κάτι άλλο; - Ποιο είναι το περιεχόμενο του κειμένου: νομικό, πολεμικό, ειρηνικό, ιστορικό, κάτι άλλο; - Αναδιηγήσου το περιεχόμενο του κειμένου σε τρίτο πρόσωπο. Εννοείται ότι, όπου μιλάς/σχολιάζεις εσύ, θα χρησιμοποιήσεις πρώτο πρόσωπο. Το δεύτερο πρόσωπο σε διευκολύνει, όταν απευθύνεσαι σε κείνους για τους οποίους προορίζεις την ομιλία σου. - Χρησιμοποίησε στην αφήγηση παρελθοντικούς χρόνους. - Διηγήσου με αντικειμενικότητα. - Δε θα πρέπει να ξεχνάς ότι σκοπός σου είναι να παρουσιάσεις σε συνεχή λόγο τις πληροφορίες που σου δίνει το κείμενο. - Στην αφήγηση σου μπορείς, εφόσον το κρίνεις σκόπιμο, να διαπλέκεις τις πληροφορίες, που αντλείς από το κείμενο, με δικά σου σχόλια. - Κοίταξε τα γεγονότα από τη δική σου οπτική γωνία και όχι από την οπτική γωνία του συγγραφέα και αφηγητή.

ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ ΝΕΣ: Συντακτικό της Νέας Ελληνικής, ΟΕΔΒ, Αθήνα 1997 ΝΕΓ: Νεοελληνική Γραμματική, ΟΕΔΒ, Αθήνα 1999.