ΚΟΜΟΤΗΝΗ

3.6 Δείκτες - Ογκομέτρηση

Βοήθεια σε 70 παιδιά από τα Σκόπια

- Δείκτες οξέων - βάσεων ή ηλεκτρολυτικοί ή πρωτολυτικοί δείκτες, είναι ουσίες των οποίων το χρώμα αλλάζει ανάλογα με το pH του διαλύματος στο οποίο προστίθενται.

Βοήθεια ύψους 60.000 ευρώ στέλνει σε 70 ορφανά των Σκοπίων η μη κυβερνητική οργάνωση (ΜΚΟ) "Φιλόπτωχος Αδελφότης Κυριών Κομοτηνής", υλοποιώντας το πρόγραμμα "Αναπτυξιακή Βοήθεια Σκοπίων". Οι δείκτες αυτοί είναι συνήθως ασθενή οργανικά οξέα ή βάσεις των οποίων τα μόρια έχουν διαφορετικό χρώμα από τα αντίστοιχα ιόντα στα οποία έχουν ιοντιστεί. Το πράσινο φως για την υλοποίησή του έδωσε η υπηρεσία Διεθνούς Αναπτυξιακής Συνεργασίας του υπουργείου Εξωτερικών. Αν ο ιοντισμός του δείκτη παρασταθεί με την εξίσωση: [pic] τότε σύμφωνα με τον ορισμό τα μόρια ΗΔ (όξινη μορφή του δείκτη) έχουν διαφορετικό χρώμα από τα ιόντα Δ- (βασική μορφή του δείκτη). Σύμφωνα με την επικεφαλής της οργάνωσης Ε. Μουστάκα, η βοήθεια αφορά σχολικό υλικό, όπως βιβλία, τσάντες και τετράδια, αλλά και οτιδήποτε άλλο χρειάζονται οι μαθητές για τις ανάγκες του σχολείου. Κατά κανόνα επικρατεί το χρώμα του ΗΔ (παρατήρηση με γυμνό μάτι), όταν η συγκέντρωση του ΗΔ είναι 10 φορές μεγαλύτερη από την αντίστοιχη του Δ-. Επίσης στις 24 οικογένειες που τα φιλοξενούν θα δοθούν μεταξύ άλλων και εργαλεία, τα οποία θα βελτιώσουν τις συνθήκες εργασίας τους. Αντίθετα, αν η συγκέντρωση του ΗΔ είναι 10 φορές μικρότερη του Δ- επικρατεί το χρώμα του Δ-. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η κ. Μουστάκα, "στόχος μας είναι να ενισχυθούν οι εν λόγω οικογένειες, οι οποίες, αν και φτωχές, δεν δίστασαν να σταθούν κοντά στο πλευρό των παιδιών που έχασαν τους γονείς τους κατά τη διάρκεια του πολέμου". Με σταδιακή προσθήκη οξέος, η παραπάνω ισορροπία μετατοπίζεται αριστερά, οπότε το χρώμα 1 επιβάλλεται στο διάλυμα. Υπενθυμίζεται πως ο μέσος μισθός ενός εργάτη στη γειτονική χώρα είναι μόλις 100 ευρώ. Με προσθήκη βάσης η ισορροπία μετατοπίζεται δεξιά, οπότε το Δ- επιβάλλει το χρώμα του.

Η ΜΚΟ

Το χρώμα δηλαδή που τελικά παίρνει το διάλυμα εξαρτάται από το pH και τη σταθερά ιοντισμού του δείκτη Ka ΗΔ.

Η Φιλόπτωχος Αδελφότης Κυριών Κομοτηνής είναι ένα ιστορικό σωματείο, η δραστηριοποίηση του οποίου ξεκινάει από τις αρχές του προηγούμενου αιώνα.

Ο κάθε δείκτης έχει τη δική του περιοχή αλλαγής χρώματος του δείκτη.

Οι δράσεις του βασίζονται στον εθελοντισμό, στη φιλανθρωπία και στην ευαισθησία των περίπου 750 μελών του.

Η περιοχή αυτή καθορίζεται ως εξής:

Η αποστολή στα Σκόπια είναι η πρώτη επίσημη εκτός συνόρων, καθώς μέχρι τώρα μόνιμη φροντίδα αποτελούσε η οικονομική, ηθική και ψυχολογική στήριξη των αδύναμων οικογενειών της Κομοτηνής.

Αν pH < pKa ΗΔ –1, τότε επικρατεί το χρώμα του ΗΔ

"Στόχος μας είναι πάντα να βρισκόμαστε κοντά σε ανθρώπους που το έχουν ανάγκη, ανεξαρτήτως θρησκεύματος, φυλής, έθνους ή όποιου άλλου χαρακτηριστικού διαχωρίζει τους ανθρώπους", δηλώνει η κ. Μουστάκα.

Αν pH >pKa ΗΔ +1, τότε επικρατεί το χρώμα του Δ-

ΜΑΡΙΑ ΝΙΚΟΛΑΟΥ

Όπου, pKa ΗΔ = - log Ka ΗΔ

Ας πάρουμε για παράδειγμα το δείκτη ερυθρό της φαινόλης (phenol red), για το οποίο έχουμε την ισορροπία: [pic] και του οποίου η περιοχή pH αλλαγής χρώματος είναι 6,6- 8,2. Με pH < 6,6 δηλαδή, επικρατεί το χρώμα του ΗΔ που είναι κίτρινο, ενώ με pH > 8,2 επικρατεί το χρώμα του Δ-, δηλαδή το κόκκινο. Συνεπώς, αν προσθέσουμε οξύ στο διάλυμα που περιέχει το δείκτη ερυθρό της φαινόλης, μετατοπίζεται η ισορροπία προς τα αριστερά και όταν [ΗΔ] >10 [Δ-] επικρατεί το κίτρινο χρώμα. Προσθήκη βάσης μετατοπίζει την ισορροπία προς τα δεξιά και όταν [Δ-] >10 [HΔ] επικρατεί το κόκκινο χρώμα. Σε ουδέτερο pH το διάλυμα παίρνει ένα ενδιάμεσο χρώμα, δηλαδή πορτοκαλί. Τα παραπάνω παρουσιάζονται στο σχήμα που ακολουθεί:

ΣΧΗΜΑ 3.11 Διαγραμματική παρουσίαση της δράσης του δείκτη ερυθρού της φαινόλης. Σε όξινο περιβάλλον ο δείκτης παίρνει χρώμα κίτρινο (pH < 6,6), σε σχεδόν ουδέτερο περιβάλλον παίρνει πορτοκαλί χρώμα (6,6- 8,2).

Στους πρωτολυτικούς δείκτες ισχύει: Κa ΗΔ = [Η+][Δ-] / [ΗΔ] Επικρατεί η όξινη μορφή του δείκτη (ΗΔ) εφόσον [ΗΔ] > 10[Δ-], που σημαίνει [Η+] / ΚΗΔ >10 δηλαδή, pH < pKa ΗΔ –1 Επικρατεί η βασική μορφή του δείκτη (Δ-) εφόσον [Δ-] > 10[ΗΔ], που σημαίνει [Η+] / ΚΗΔ < 0.1 δηλαδή, pH > pKa ΗΔ +1

Ένας άλλος δείκτης που χρησιμοποιείται ευρύτατα είναι η φαινολοφθαλεΐνη. Η φαινολοφθαλεΐνη είναι ένα ασθενές οξύ, του οποίου η περιοχή pH αλλαγής χρώματος είναι 8,2-10. Δηλαδή, με pH < 8,2 ο δείκτης είναι άχρωμος (το χρώμα του ΗΔ), ενώ με pH >8,2 επικρατεί το χρώμα του Δ- δηλαδή το κόκκινο.