Στις έρευνες για την εξιχνίαση της δολοφονίας του Αμερικανού διπλωμάτη Ρίτσαρντ Γουέλς αναφέρεται για ακόμη μία ημέρα το κεντρικό θέμα της "Μ" στις 4 Ιανουαρίου του 1976.

…Νέο ρήγμα στην Ευρώπη

Κωστής Παλαμάς

Στους τίτλους διαβάζουμε:

Γαλλία, Γερμανία, Ρωσία υπέρ της συνέχισης των επιθεωρήσεων

Μέσα στην εικοσαετία που πεθαίνουν ο Σολωμός και ο Κάλβος γεννιέται ο Κωστής Παλαμάς (1859-1943) ο οποίος καθιερώθηκε ως αρχηγός της Νέας Αθηναϊκής Σχολής.

"Το μυστήριο δεν έχει φωτισθή ακόμα

ΚΙΤΤΥ ΞΕΝΑΚΗ

Ο Παλαμάς γεννήθηκε στην Πάτρα αλλά σε ηλικία επτά ετών έχασε τους γονείς του και αναγκάστηκε να ζήσει στο Μεσολόγγι, στο σπίτι του θείου του.

- Επεσημάνθηκε το αυτοκίνητο των δολοφόνων του Ουέλτς;

Την ώρα που οι ΗΠΑ και η Βρετανία κατέθεταν ένα δεύτερο σχέδιο απόφασης που ανοίγει τον δρόμο για τον πόλεμο, η Γαλλία, η Γερμανία και η Ρωσία υπέβαλαν μνημόνιο που αποσκοπεί στην εντατικοποίηση των επιθεωρήσεων. Μία εβδομάδα μετά την υιοθέτηση κοινής θέσης στο θέμα του Ιράκ, το ευρωπαϊκό ρήγμα ανοίγει και πάλι.

Η εμπειρία όμως της ορφάνιας ήταν τραυματική για τον ποιητή και επηρέασε το λογοτεχνικό του έργο.

- Κρατείται ο οδηγός

"Το Τελευταίο Καταφύγιο". Το όνομα της ταβέρνας όπου συναντήθηκαν Σιράκ και Σρέντερ "μιλάει" από μόνο του

Στα δεκαέξι του έφτασε στην Αθήνα για να σπουδάσει νομικά.

- Τέσσαρες ήταν οι μασκοφόροι δράσται, είπε στην τελευταία κατάθεση ο σωφέρ του θύματος".

Κατά την έκτακτη Σύνοδο Κορυφής που είχε πραγματοποιηθεί την περασμένη Δευτέρα στις Βρυξέλλες, οι Ευρωπαίοι ηγέτες είχαν συμφωνήσει πως "οι επιθεωρήσεις πρέπει να συνεχιστούν" και ότι "ο πόλεμος αποτελεί την ύστατη λύση".

Φύση πνευματικά ανήσυχη δημοσίευε ποιήματα σε ημερολόγια και πολιτικά περιοδικά της εποχής, όπως στη σατιρική-πολιτική εφημερίδα Ραμπαγάς, που εκδόθηκε το 1878 και φιλοξένησε κείμενα λογοτεχνών που αργότερα έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην πνευματική ζωή του τόπου.

Στο ρεπορτάζ αναφέρεται:

Ο συμβιβασμός που επετεύχθη, ωστόσο, αποδείχθηκε πρόσκαιρος.

Ο Παλαμάς, που από το 1897 εργαζόταν ως γραμματέας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, πέρασε τη ζωή του μελετώντας και γράφοντας χωρίς να ταξιδέψει ποτέ στο εξωτερικό.

"Κατά πληροφορίες που δημοσιεύθηκαν στον αθηναϊκό τύπο, οι ανακρίσεις και οι έρευνες για την ανακάλυψη των δολοφόνων του αρχηγού της CIA στην Ελλάδα, Ρίτσαρντ Ουέλτς, βρίσκονται στο σημείο από το οποίο ξεκίνησαν.

Το Βερολίνο, το Παρίσι, καθώς και η Μόσχα, κατέστησαν χθες σαφή για μια ακόμη φορά την αντίθεσή τους σε νέα απόφαση αναφορικά με το Ιράκ, απορρίπτοντας εκ των προτέρων την αμερικανοβρετανική πρωτοβουλία ως "μη χρήσιμη, ούτε απαραίτητη".

Πολυμαθής και αυτοδίδακτος ωρίμασε μέσα σε μια εποχή έντονων πολιτικών και κοινωνικών ανακατατάξεων, διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στους λογοτεχνικούς κύκλους της πρωτεύουσας και άσκησε σημαντική επίδραση στην εποχή του.

Ουδεμία πρόοδος εσημειώθη και δεν προέκυψε ούτε ένα στοιχείο που να ρίχνει φως στην υπόθεσιν.

"Δεν βλέπουμε κανέναν λόγο σε αυτό το πλαίσιο να αλλάξουμε τη λογική μας, η οποία είναι μια λογική ειρήνης, περνώντας σε μια λογική πολέμου", δήλωσε ο Γάλλος πρόεδρος Ζακ Σιράκ πριν από τη χθεσινοβραδινή του συνάντηση με τον Γερμανό καγκελάριο Γκέρχαρντ Σρέντερ.

Το 1886 δημοσίευσε την πρώτη του ποιητική συλλογή με τον τίτλο Τα τραγούδια της πατρίδος μου.

Και ενώ τα ερωτηματικά που προέκυψαν από την πρώτη στιγμή παραμένουν αναπάντητα, καλλιεργείται κάποια τάση στο να στοιχειοθετηθή η θεωρία ότι η δολοφονία ήταν έργο τρομοκρατών, πιθανώς μάλιστα Ελλήνων αντιαμερικανών".

Η αμερικανοβρετανική πρόταση ψηφίσματος δεν ανταποκρίνεται στη συναίνεση που πέτυχαν οι Ευρωπαίοι ηγέτες την περασμένη εβδομάδα, δήλωσε από την πλευρά του ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Γιόσκα Φίσερ.

Το 1889 βραβεύτηκε στον Α' Φιλαδέλφειο Ποιητικό Διαγωνισμό με το ποίημα Ο Ύμνος της Αθηνάς, ύστερα από εισήγηση του Ν. Πολίτη. Το δεύτερο θέμα της ημέρας αναφερόταν στην επικείμενη, τότε, επίσκεψη του Κωνσταντίνου Καραμανλή στο Κάιρο, στις 21 Ιανουαρίου 1976, όπου θα είχε συνάντηση με τον Σαντάτ.

Αλλά και η Σουηδή υπουργός Εξωτερικών Άνα Λιντ τόνισε ότι είναι επικίνδυνο να υποβάλλεται τώρα δεύτερη πρόταση ψηφίσματος που λέει πως είναι πολύ αργά.

Βραβεύτηκε επίσης και στο Β' Φιλαδέλφειο Διαγωνισμό για την ποιητική του συλλογή Τα μάτια της ψυχής μου (1890). Στους τίτλους διαβάζουμε:

Η επιβεβαίωση

Ο τίτλος από το στίχο του Σολωμού δείχνει τη σχέση του ποιητή με τη σολωμική παράδοση. "Επίσημη επίσκεψη:

Ο Σιράκ επανέλαβε ότι ο αφοπλισμός του Ιράκ μπορεί να επιτευχθεί με ειρηνικό τρόπο, μέσα από τη συνέχιση των επιθεωρήσεων.

Παρακολουθώντας συστηματικά τα μεγάλα ευρωπαϊκά λογοτεχνικά ρεύματα, όπως τον παρνασσισμό και το συμβολισμό, ο Παλαμάς τα αξιοποίησε δημιουργικά στα ποιητικά του κείμενα. Ο Καραμανλής στο Κάιρο 21 Ιανουαρίου

Και επιβεβαιώνοντας την πρωτοβουλία που είχε εξαγγείλει νωρίτερα ο υπουργός Εξωτερικών του, Ντομινίκ ντε Βιλπέν, δήλωσε πως η Γαλλία, η Γερμανία και η Ρωσία υπέβαλαν χθες στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ μια (εναλλακτική) πρόταση η οποία ορίζει "προθεσμίες για τον αφοπλισμό, πρόγραμμα ανά πρόγραμμα".

Έντονα επίσης επηρεάστηκε από το επιστημονικό πνεύμα που επικρατούσε στα τέλη του 19ου αι., πράγμα που έκανε την ποίησή του περισσότερο διανοητική. - Ο Σαντάτ θα έλθη κατόπιν στην Ελλάδα".

Σύμφωνα με πληροφορίες, το γαλλικό μνημόνιο θέτει ένα "ρεαλιστικό χρονοδιάγραμμα", με μία έκθεση των επιθεωρητών κάθε τρεις εβδομάδες και έναν πρώτο απολογισμό έπειτα από 120 ημέρες.

Το 1895 η πολιτεία του ανέθεσε τη σύνθεση του Ολυμπιακού Ύμνου.

Η αντίδραση του Βρετανού υπουργού Εξωτερικών Τζακ Στρο ήταν όπως αναμενόταν αρνητική:

Σημαντικοί σταθμοί στην πορεία του ποιητή θεωρούνται επίσης και τα ποιήματα της συλλογής Ίαμβοι και Ανάπαιστοι (1897), Η Ασάλευτη Ζωή (1904) και το μεγάλο συνθετικό ποίημα Ο Δωδεκάλογος του Γύφτου (1907), που χωρίζεται σε δώδεκα «λόγους», έχει ποικίλους ρυθμούς και εκφράζει τον πόθο του λαού να ξεχάσει τις παλιές συμφορές και να βαδίσει προς ένα νικηφόρο μέλλον.

"Δεν χρειάζεται να αντιμετωπίζετε τον Σαντάμ σαν να ήταν παιδί, δεν είναι παιδί.

Ο ποιητής-προφήτης «προφητεύει ένα μέλλον δόξας για το γένος του», γράφει ο Mario Vitti.

Δεν χρειάζεται να του δώσουμε έναν κατάλογο με τα πράγματα που ήδη γνωρίζει ότι πρέπει να κάνει".

Η υπόθεση του Δωδεκάλογου τον Γύφτου:

Ο Ντε Βιλπέν, ωστόσο, εμφανίστηκε βέβαιος πως "υπάρχει μια μεγάλη πλειοψηφία στη διεθνή σκηνή" που τάσσεται υπέρ της συνέχισης των επιθεωρήσεων.

Ο ήρωας του ποιήματος, ο Γύφτος, στην κοσμοϊστορική στιγμή της καταστροφής του Βυζαντίου, ζει τα πανανθρώπινα προβλήματα, αρνείται τις αξίες της ζωής και τις αποκαθιστά με νέο περιεχόμενο.

Και ο υπουργός Εσωτερικών της Γαλλίας, Νικολά Σαρκοζί, άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να ασκήσει η χώρα του βέτο στο Συμβούλιο Ασφαλείας όταν τεθεί προς ψήφιση το νέο φιλοπολεμικό σχέδιο απόφασης των ΗΠΑ και της Βρετανίας.

Το βιολί γίνεται για το Γύφτο το σύμβολο της ζωής.

Ο συντονισμός

Ο Γύφτος συμβολίζει τον Ποιητή που γίνεται προφήτης και προφητεύει την ανάσταση του έθνους και το νέο μεγαλείο του.

Το δείπνο που μοιράστηκαν χθες στο Βερολίνο, και συγκεκριμένα στο εστιατόριο "Το Τελευταίο Καταφύγιο" ο Σιράκ και ο Σρέντερ, επιβεβαίωσε απλώς τον συντονισμό της πολιτικής τους.

Σε δώδεκα «λόγους» χωρίζεται και το ποίημα Η φλογέρα του βασιλιά (1910), το οποίο ο Παλαμάς έγραψε επηρεασμένος από την ιστορία του Βυζαντίου, σε μια εποχή που οι λόγιοι της Ευρώπης ανακάλυπταν το Βυζάντιο.

Και αν κάποιοι είδαν στην ονομασία τού εστιατορίου που επελέγη έναν συμβολισμό, ο ιδιοκτήτης του έσπευσε να διευκρινίσει ότι εκείνο που προσείλκυσε τους δύο ηγέτες ήταν στην πραγματικότητα μια… σπεσιαλιτέ του, το πόδι χοιρινού με σουκρούτ.

Η υπόθεση της Φλογέρας του βασιλιά:

Νωρίτερα, Σιράκ και Πούτιν είχαν επιβεβαιώσει στη διάρκεια τηλεφωνικής επικοινωνίας τους "την εγγύτητα" των απόψεών τους στο θέμα του Ιράκ.

Αφού μετά από σκληρούς και μακροχρόνιους πολέμους ο Βυζαντινός αυτοκράτορας Βασίλειος ο Βουλγαροκτόνος συνέτριψε τους Βουλγάρους, αποφασίζει να κατεβεί με το στρατό του στην Αθήνα και να προσκυνήσει την εκκλησία της Παναγιάς της Αθηνιώτισσας, όπως είχε τότε μετονομαστεί ο Παρθενώνας.

Και από τη συνάντηση που είχαν χθες στον ΟΗΕ οι πρεσβευτές της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Ρωσίας και της Κίνας, εύλογα συμπεραίνει κανείς πως το μνημόνιο έχει την, ανεπίσημη έστω, υποστήριξη μιας ακόμη χώρας που διαθέτει δικαίωμα βέτο στο Συμβούλιο Ασφαλείας.

Ο ποιητής συνθέτει θριαμβικούς ύμνους για τους ελληνικούς τόπους, από όπου πέρασε ο στρατός του νικητή βασιλιά.

Ισπανία και Βουλγαρία συμπαρατάσσονται με τις ΗΠΑ.

Ύστερα από τις δύο μεγάλες αυτές ποιητικές συνθέσεις ο Παλαμάς συγκέντρωσε το 1912 σε δύο τόμους τα λυρικά του ποιήματα:

Η Συρία συμπαρατάσσεται με τη Γαλλία.

Οι καημοί της λιμνοθάλασσας και Η πολιτεία και η μοναξιά.

Τα έξι εναπομείναντα και αναποφάσιστα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας καλούνται πλέον να διαιτητεύσουν ανάμεσα στις δύο λογικές για τις οποίες έκανε λόγο ο Ζακ Σιράκ.

Στον πρώτο αναφέρεται στην πατρίδα του, το Μεσολόγγι και στο δεύτερο ο ποιητής συγκεντρώνει ποιήματα αναφερόμενα σε εθνικά γεγονότα. Τέλος γράφει τους Βωμούς (1915), τους Δειλούς και σκληρούς στίχους (1928) και τα Παράκαιρα (1919). Ακολουθούν: Τα δεκατετράστιχα, Οι Πεντασύλλαβοι και τα Παθητικά κρυφομιλήματα(1925). Ο Παλαμάς έγραψε επίσης τα έργα Ο κύκλος των τετράστιχων (1929), Περάσματα και χαιρετισμοί(1931) και τέλος Οι νύχτες του Φήμιου (1935), που είναι η τελευταία του συλλογή. Τα ποιήματά του συγκεντρώθηκαν σε δεκαοκτώ ποιητικές συλλογές. Εκτός από ποιητής ο Παλαμάς υπήρξε κριτικός της λογοτεχνίας και πεζογράφος. Ως κριτικός επεσήμανε την ποιητική αξία του έργου πολλών Επτανήσιων λογοτεχνών (Σολωμού, Κάλβου, Μαρκορά, Τυπάλδου, Λασκαράτου, Βαλαωρίτη). Έγραψε το διήγημα θάνατος παλληκαριού (1891) και το θεατρικό έργο Η Τρισεύγενη (1903). Ο Παλαμάς πέθανε το Φεβρουάριο του 1943 μέσα στην περίοδο της Κατοχής. Ο ιστορικός της λογοτεχνίας μας Λίνος Πολίτης τονίζει ότι ο κόσμος που συγκεντρώθηκε αυθόρμητα για να τιμήσει τον πεθαμένο ποιητή είχε τη συναίσθηση πως προέβαινε σε πράξη εθνικής αντίστασης. Στον τάφο του ο ποιητής Άγγελος Σικελιανός αψηφώντας τους κατακτητές βροντοφώναξε το φλογερό του προσκλητήριο προς την ελευθερία: «Ηχήστε οι σάλπιγγες! Σ' αυτό το φέρετρο ακουμπά η Ελλάδα!».

Ο Παλαμάς με φοιτητές από τη Μυτιλήνη. Ο Μυριβήλης, όρθιος τέταρτος από αριστερά (Ανθολογία Σοκόλη)