Βιβλιογραφία

Μορφολογία και Σύνταξη 

Μελέτες της μεσαιωνικής ελληνικής δημώδους στην εποχή μας 

1. Χαρακτηριστικά έκδοσης

  • 3 σελίδες.
  • Με πλάγιους χαρακτήρες τυπώνονται μέσα στο κείμενο οι μεσαιωνικές λέξεις για τις οποίες γίνεται λόγος.

2. Περιεχόμενα - Παρατηρήσεις

Ο συγγραφέας στη σ. 76 αναφέρεται στις λατινικές παραγωγικές καταλήξεις που πέρασαν στην ελληνική όπως: -άτον (μαγιστράτον, μανδάτον, φουσσάτον), -άτος (αμυγδαλάτος, καρυδάτος), -άριος (νοτάριος, αποκρισιάριος), -ούρα (κλεισούρα, μουτζούρα), -πουλλος, -πουλλον (κομητόπουλλος, Τουρκόπουλλος, αρχοντόπουλλον), -ήσιος (καστρήσιος, κολονήσιος), -άνος (δεκάνος, παγάνος), -άλιον (μανουάλιον, μενσάλιον). Στις σελίδες 78-9 καταγράφει αριθμώντας τις οκτώ περιπτώσεις αλλαγών που αφορούν μορφολογικά χαρακτηριστικά της ελληνικής αυτήν την περίοδο: απώλεια των τριτοκλίτων, της χρονικής και εσωτερικής αύξησης (οίκει, ερευνάτο), μετασχηματισμός σε -νω πολλών ρημάτων σε (κατά τα έφθασα - φθάνω κλπ.), π.χ., δέρνω κλείνω, λούνω, χαλνώ, σχηματισμός νέων ενεστώτων σε -ώνω: δηλώνω, κουμπώνω, αντικατάσταση της κατάληξης του παθητικού αορίστου -ην σε ηκα: εστάθηκα, εστράφηκα, εκτόπιση σε πολλά μέρη της κατάληξης του 3ου πληθ. -ουσι από την -ουν, περαιτέρω κλονισμός της κλίσης της μετοχής, εκτεταμένη χρήση των παραγωγικών καταλήξεων -έα: κερασέα, κοπρέα λυγέα, μερέα, -ίτσιν: βουνίτσιν, νινίτσιν, παννίτσιν, τυρίτσιν, ψωμίτσιν, μικροτερίτσιν, -ούτσικος: νεούτσικος, ολιγούτσικον, μετασχηματισμός του ρήματος ειμί σε είμαι και αντικατάσταση του εστί από το ένι-έναι κ.ά. Στη σ. 79 καταγράφει παρατήρηση που αφορά τη σύνταξη (σύνδεση των προθέσεων εκ, μετά, μέχρι με αιτιατική αντί γενική).

3. Αξιολογικές Παρατηρήσεις

Συνοπτική και περιεκτική παρουσίαση βασικών μορφολογικών (κυρίως) και συντακτικών χαρακτηριστικών της ΜΕ συνοδευμένη από αρκετά παραδείγματα στο έργο αυτό του γνωστού Έλληνα γλωσσολόγου, μελετητή της ιστορίας της ελληνικής. Παρόλο που η εργασία αυτή του Ανδριώτη βασίζεται στις σημειώσεις για τις πανεπιστημιακές παραδόσεις του τη δεκαετία του 1960 οι γλωσσικές παρατηρήσεις και θέσεις του συγγραφέα παραμένουν σύγχρονες καθώς «περιέχει με τρόπο κατανοητό και ανεπίσημο θέσεις που αποτελούν επίσημα διατυπωμένες σύγχρονες απόψεις της γλωσσολογίας» (Μ. Καραλή, στην ενότητα Θεωρία και Ιστορία, Ιστορίες της Ελληνικής γλώσσας).

Παρουσίαση: Κατερίνα Μυτούλα