Οδηγός 

ΑΕΙ και διδασκαλία της Ελληνικής Γλώσσας 

Μεταπτυχιακές σπουδές στα ελληνικά πανεπιστήμια 

Μεταπτυχιακές Σπουδές

Διαθέσιμη ιστοσελίδα: http://www.eled.duth.gr/index.php?rm=1&pm=76&sm=76

Στην ιστοσελίδα του τμήματος υπάρχουν πληροφορίες για το μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών που διακρίνεται στις ακόλουθες κατευθύνσεις:

  • Σχολική Παιδαγωγική και Διαφορετικότητα στην Εκπαίδευση
  • Διδακτική Θετικών Επιστημών, Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, Νέες Τεχνολογίες
  • Γλώσσα και Πολιτισμός: διδακτικές προσεγγίσεις

Η κατεύθυνση εκείνη στην οποία εντοπίστηκαν διδακτικά αντικείμενα σχετικά με τη διδασκαλία της νέας ελληνικής είναι η τελευταία.

Στην ιστοσελίδα και ειδικότερα στην ενότητα των ανακοινώσεων, μπορείτε να δείτε την προκήρυξη που περιέχει αναλυτικές πληροφορίες για τα κριτήρια επιλογής, τις σημαντικές ημερομηνίες και τα εξεταζόμενα μαθήματα (θεματική περιοχή και προτεινόμενη βιβλιογραφία).

Το Π.Μ.Σ. ξεκίνησε τη λειτουργία του κατά το ακαδημαϊκό έτος 2003 - 2004, μετά από την έγκριση της σχετικής πρότασης χρηματοδότησης από το ΥΠΕΠΘ στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Επαγγελματική Κατάρτιση ΙΙ» (Ε.Π.Ε.Α.ΕΚ ΙΙ).

Στόχος του μεταπτυχιακού προγράμματος

Σκοπός του ΠΜΣ είναι η κατάρτιση - εξειδίκευση νέου επιστημονικού δυναμικού, με στόχο την προαγωγή της γνώσης σε εξειδικευμένα γνωστικά πεδία και τη στελέχωση των συναφών ερευνητικών κέντρων και πανεπιστημιακών Τμημάτων. Δίνεται έμφαση στην Διαπολιτισμική Αγωγή, την Ειδική Αγωγή, την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση και τις Νέες Τεχνολογίες στην Εκπαίδευση.

Γίνονται δεκτοί:

Μετά από επιτυχία σε γραπτές εξετάσεις, όσοι και όσες:

  • α. Έχουν πτυχίο Παιδαγωγικών ή άλλων Τμημάτων ΑΕΙ της ημεδαπής ή ισότιμων της αλλοδαπής.
  • β. Έχουν βαθμό στα προπτυχιακά μαθήματα που σχετίζονται με τη συγκεκριμένη κατεύθυνση που θα επιλέξουν, τουλάχιστον "λίαν καλώς" (ή, προκειμένου για αλλοδαπούς τίτλους, αντίστοιχο του).
  • γ. Έχουν αποδεδειγμένα καλή γνώση μίας από τις γλώσσες: Αγγλικά, Γαλλικά, Γερμανικά ή Ιταλικά, αν είναι Έλληνες ή της Ελληνικής, αν είναι αλλοδαποί.

Αριθμός εισακτέων φοιτητών:

10 για κάθε κατεύθυνση

Σημαντικές Ημερομηνίες:

Η προκήρυξη των θέσεων για την εισαγωγή των πτυχιούχων στον κύκλο του Π.Μ.Σ. για την απόκτηση Μ.Δ.Ε. γίνεται από το Τμήμα κατά το πρώτο δεκαπενθήμερο του Μαΐου. Αιτήσεις των υποψηφίων γίνονται δεκτές μέχρι την 15η Ιουνίου.

Απαραίτητα Δικαιολογητικά

  • αντίγραφο πτυχίου
  • αναλυτική βαθμολογία
  • σύντομο βιογραφικό σημείωμα

Οι υποψήφιοι μπορούν να υποβάλλουν και όποια πιστοποιητικά και αποδεικτικά στοιχεία θεωρούν ότι ενισχύουν την αίτησή τους.

Κριτήρια Επιλογής

Για την επιλογή των φοιτητών διενεργούνται γραπτές εξετάσεις σε δύο μαθήματα για κάθε κατεύθυνση το πρώτο δεκαήμερο του μηνός Σεπτεμβρίου κάθε ακαδημαϊκού έτους.

Συνεκτιμώνται τα ακόλουθα:

  • Ο γενικός βαθμός του πτυχίου και ο βαθμός των τριών συγγενέστερων μαθημάτων προς το γνωστικό αντικείμενο του μεταπτυχιακού προγράμματος.
  • Η επίδοση σε τυχόν προπτυχιακή διπλωματική εργασία.
  • Τυχόν ερευνητική δραστηριότητα και δημοσιεύσεις σε επιστημονικά περιοδικά.
  • Συνέντευξη των υποψηφίων. Οι συνεντεύξεις των υποψήφιων και η διαδικασία εκτίμησης των προσόντων τους πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί μέχρι τις 20 Σεπτεμβρίου κάθε έτους.
  • Τυχόν άλλα κριτήρια που θα ορίσει η Γ.Σ.Ε.Σ. ή θα προτείνει η Σ.Ε.Μ.Σ.

Σημαντικές ημερομηνίες:

Οι εξετάσεις και η συνέντευξη διενεργούνται τους μήνες Μάιο και Ιούνιο.

Γραπτές εξετάσεις για την κατεύθυνση «Γλώσσα και Πολιτισμός: διδακτικές προσεγγίσεις»

1ο μάθημα: Αρχαίος Ελληνικός πολιτισμός

Θεματικές περιοχές: Αρχαϊκή Ελλάδα, Όμηρος και επική ποίηση, μύθοι των Ελλήνων, η δημοκρατία ως πολίτευμα (προέλευση και εξέλιξη, προτερήματα μειονεκτήματα, φιλοσοφική προσέγγιση της δημοκρατίας), καθημερινή ζωή των παιδιών και εφήβων, εικαστικές τέχνες

Βιβλιογραφία

  1. Ιστορία της Ελλάδας και του Ελληνιστικού κόσμου, επιμ. J. Boardman, J. Griffin και O. Murray, μτφ., εκδόσεις Νεφέλη, Αθήνα (κεφ. 1-4, 6-9, 11).
  2. Ο Δημόσιος και Ιδιωτικός βίος των Αρχαίων Ελλήνων, R. Flaceliere, μτφ., εκδόσεις Παπαδήμα, Αθήνα, 9η έκδ., 1991.
  3. Προβλήματα της Αρχαίας Ελληνικής Δημοκρατίας, J. De Romilly,μτφ., εκδ. Καρδαμίτσα, Αθήνα, 1992.
  4. Μύθοι των Ελλήνων, L. Burn,μτφ., εκδ. Παπαδήμα, Αθήνα, 1996

2ο μάθημα: Ελληνική γλώσσα και σύγχρονη γλωσσολογία

Θεματικές περιοχές: Μορφολογία του ονόματος και του ρήματος, φωνή και μεταβατικότητα, χρόνος, ποιόν ενέργειας, τροπικότητα, η πρόταση, σύνταξη συνδετική, παρατακτική και υποτακτική, λειτουργική προοπτική της πρότασης, το λεξιλόγιο της Ελληνικής Γλώσσας (πηγές λεξιλογίου, σχηματισμός λέξεων), βασικές αρχές της γλωσσολογίας, επίπεδα γλωσσικής ανάλυσης, γλωσσολογικές σχολές.

Βιβλιογραφία

  1. Κλαίρης Χρήστος & Μπαμπινιώτης Γεώργιος (1999), Γραμματική της Νέας Ελληνικής, Δομολειτουργική-Επικοινωνιακή, ΙΙ. Το Ρήμα, Αθήνα, Ελληνικά Γράμματα.
  2. Mackridge Peter (1990), H Νεοελληνική Γλώσσα, Αθήνα, Πατάκης, μετάφραση Κ.Ν. Πετρόπουλος.
  3. Παυλίδου Θεοδοσία (1997), Επίπεδα Γλωσσικής Ανάλυσης, Θεσσαλονίκη, Παρατηρητής, β΄ έκδοση.
  4. Τομπαΐδης Δημήτρης (1992), Διδασκαλία Νεοελληνικής Γλώσσας, Θεσσαλονίκη, Βάνιας, νέα έκδοση.
  5. Τριανταφυλλίδης Μανώλης (2000), Νεοελληνική Γραμματική, Ανατύπωση της έκδοσης του ΟΕΣΒ (1941), Θεσσαλονίκη, Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών.

Κατάλογος προσφερόμενων μαθημάτων:

Στην κατεύθυνση «Γλώσσα και Πολιτισμός: διδακτικές προσεγγίσεις» του μεταπτυχιακού προγράμματος, υπάρχουν τα ακόλουθα διδακτικά αντικείμενα που σχετίζονται με τη διδασκαλία της νέας ελληνικής γλώσσας:

ΤμήμαΤίτλος μεταπτυχιακού μαθήματοςΔιδάσκων
Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής ΕκπαίδευσηςΔιδακτική της ΝΕ Γλώσσας -Επικοινωνιακή και Κειμενοκεντρική Προσέγγιση (υποχρεωτικό του Γ εξαμήνου)Τρ. Σαραφίδου

Διδακτική της ΝΕ Γλώσσας -Επικοινωνιακή και Κειμενοκεντρική Προσέγγιση

Σκοπός του μαθήματος: Σκοπός του μαθήματος είναι η παρουσίαση του κειμενοκεντρικού μοντέλου διδασκαλίας της γλώσσας σε σχέση με την επικοινωνιακή διάσταση στο γλωσσικό μάθημα.

Στόχοι του μαθήματος: Να εξεταστούν: α) τα κειμενικά είδη που πρέπει να διδάσκονται στο σχολείο και με ποια σειρά, β) ποιο πρέπει να είναι το περιεχόμενο, η δομή και η μορφή των διαφορετικών κειμενικών ειδών στη μαθητική τους εκδοχή, γ) ποιες διαδικασίες πρέπει να ακολουθήσουν οι μαθητές για να συνθέσουν κείμενα με τις αναμενόμενες προδιαγραφές, δ) μέσα σε τι είδους διδακτικό πλαίσιο και με ποιες μεθόδους πρέπει να διδαχθούν και να ασκηθούν οι μαθητές σε ό,τι αφορά την κειμενική συγκρότηση και τις διαδικασίες κειμενικής σύνθεσης.

Περιεχόμενο μαθήματος: Εξετάζεται η παραγωγή γραπτού (κυρίως) λόγου από τη σκοπιά της Κειμενογλωσσολογίας και της Διδακτικής και διατυπώνονται διδακτικές προτάσεις που αποσκοπούν να καταστήσουν τους μαθητές αποτελεσματικούς χρήστες των διαφορετικών μορφών λόγου, τις οποίες επιβάλλουν οι ποικίλες επικοινωνιακές ανάγκες. Παρουσιάζονται τα μοντέλα διδασκαλίας της γραπτής έκφρασης, προτείνονται αρχές και πρακτικές για το προ-συγγραφικό, το κυρίως συγγραφικό και το μετα-συγγραφικό στάδιο, γίνεται αναφορά στα κειμενικά είδη από την άποψη της σχολικής χρήσης και τέλος στα περιληπτικά κείμενα όπου αναφέρονται διαδικασίες και τεχνικές στήριξης των μαθητών.

Προτεινόμενη Βιβλιογραφία για το μάθημα:

Eλληνική
  • M. Adam J.-M. (1999), Ta κείμενα: τύποι και πρότυπα (μετ. Γ. Παρίσης), Αθήνα: Πατάκης.
  • Αναγνωστόπουλος B. (1996), «Τέχνη και τεχνική αφήγησης στο σχολείο», στο Ε. Αυδίκος (επιμ.) Από το παραμύθι στα Κόμικς, Αθήνα:Οδυσσέας.
  • Βουγιούκας A. (1994), Το γλωσσικό μάθημα στην πρώτη βαθμίδα της νεοελληνικής εκπαίδευσης, Θεσσαλονίκη:Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών.
  • Γεωργακοπούλου Α.& Γούτσος Δ. (1999), Κείμενο και Επικοινωνία, Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.
  • Ιορδανίδου Ά. & Φτερνιάτη Ά. (επιμ.) (2000), Επικοινωνιακές διδακτικές προτάσεις για το γλωσσικό μάθημα στο δημοτικό σχολείο, Αθήνα, Πατάκης
  • Καλλιπολίτης Β. (επιμ.) 1991, Θεωρία της Αφήγησης, Αθήνα, Εξάντας.
  • Κατσιμαλή Γ., Καβουκόπουλος Φ. (επιμ.), 1996, Ζητήματα Νεοελληνικής Γλώσσας - Διδακτική Προσέγγιση, Τομέας Γλωσσολογίας Τμήματος Φιλολογίας Πανεπιστημίου Κρήτης, Ρέθυμνο.
  • Κατή Δ. (1992), Γλώσσα και επικοινωνία στο παιδί, Αθήνα: Οδυσσέας.
  • Μανταδάκη Σ. (!999), Η Ολική Γλώσσα, Θεσσαλονίκη: Κώδικας.
  • Ματσαγγούρας Η. (2001), Κειμενοκεντρική προσέγγιση του γραπτού λόγου, Αθήνα: Γρηγόρης.
  • Μελάς Δ. (1992), Το γλωσσικό μάθημα στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, Αθήνα, Πατάκης.
  • Μήτσης Ν. (1992), «Η διδασκαλία της μητρικής γλώσσας υπό το πρίσμα τα επικοινωνιακής προσέγγισης», Λόγος και πράξη, 48, Αθήνα, Ο.Λ.Μ.Ε., σ. 40-51.
  • Μήτσης Ν. (1994), Η διδασκαλία της γραμματικής στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, Αθήνα, Gutenberg.
  • Μήτσης Ν. (1996), Διδακτική του γλωσσικού μαθήματος, Αθήνα, Gutenberg.
  • Παπαρίζος Χ. (1993), Η μητρική γλώσσα στο σχολείο, Αθήνα, Γρηγόρης.
  • Σαλβαράς Ι. (ά. χ.), Γλωσσική διδασκαλία για όλους τους μαθητές, αυτοέκδοση (Γρηγόρης -διάθεση)
  • Σαραφίδου Τ. (2003), Θέματα σύνταξης και λόγου της Νέας Ελληνικής Γλώσσας, Αθήνα, Σταμούλης, 2η έκδ.
  • Χαραλαμπάκης Χ. (1994), Γλώσσα και Εκπαίδευση, εκδ. Γενναδείου Σχολής.
  • Χαραλαμπόπουλος Α. & Χατζησαββίδης Σωφρόνης (1997), Η διδασκαλία της λειτουργικής χρήσης της γλώσσας: Θεωρία και πρακτική εφαρμογή, Θεσσαλονίκη, Κώδικας, 3η έκδ.
Ξενόγλωσση
  • Besse H., Porquier R. (1991), Grammaires et didactique des langues, Paris, Hatier.
  • Brown P. & Yule G. (1983), Teaching the spoken language, Cambridge, Cambridge University Press
  • Crystal D. (1976), Child language, learning and linguistics, London, Arnold.
  • Girard D. (1972), Linguistique appliquée et didactique des langues, Paris, Colin.
  • Littlefair A. (1991), Reading all types of writing, Pen University Press.
  • Littlewood W. (1981), Communicative language teaching: an introduction, Cambridge, Cambridge University Press
  • Littlewood W. (1992), Teaching oral communication, Oxford, Blackwell.
  • McCarthy M., Carter R. (1994), Language as Discourse: perspectives for language teaching, London, Longman.
  • Widdowson H.G. (1990), Aspects of language teaching, oxford University Press.
Τελευταία Ενημέρωση: 08 Σεπ 2010, 11:22