ΛΗΜΜΑ

• εὑρίσκω
• ρήμα

ΣΗΜΑΣΙΟΛΟΓΙΚΟ

• Α. ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ 1. βρίσκω ότι |με μτχ. |με απρφ. |βρίσκω με ποια μέσα να... |με ὅπως ή με απρφ. 2. ανευρίσκω, ανακαλύπτω 3. επινοώ, εφευρίσκω 4. βρίσκω, αποκτώ 5. καθορίζεται ορισμένη τιμή σε αγοραπωλησία Β. ΜΕΣΟ 1. ανευρίσκω, ανακαλύπτω 2. επινοώ, εφευρίσκω 3. βρίσκω, αποκτώ για τον εαυτό μου |με αιτ. και εμπρόθετο προσδιορισμό Γ. ΠΑΘΗΤΙΚΟ 1. βρίσκομαι, θεωρούμαι 2. ανευρίσκομαι, ανακαλύπτομαι 3. επινοούμαι, εφευρίσκομαι 4. έχω ορισμένη τιμή σε αγοραπωλησία

Εμφάνιση/Απόκρυψη Σημασιολογίας

• Α. ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ
• 1. βρίσκω ότι
• με μτχ.
• ΘΟΥΚ 2.87.7 ὥστε οὐδὲ καθ᾽ ἓν εὑρίσκομεν εἰκότως ἂν ἡμᾶς σφαλλομένους
• ΞΕΝ Ελλ 6.5.51 πάντα εὑρίσκω τὰ μὲν μάτην, τὰ δὲ καὶ ἀσυμφόρως πεπραγμένα αὐτῷ
• ΔΗΜ 14.9 ταῦτα δὲ πάντ᾽ ἀφθονώτερ᾽ ἐκεῖνον ἔχονθ᾽ ἡμῶν εὑρίσκω
• ΠΛ Πολιτ 293c ἐν ᾗ τις ἂν εὑρίσκοι τοὺς ἄρχοντας ἀληθῶς ἐπιστήμονας καὶ οὐ δοκοῦντας μόνον
• με απρφ.
• ΗΡ 1.79 βουλευόμενος εὕρισκε πρῆγμά οἱ εἶναι ἐλαύνειν ὡς δύναιτο τάχιστα ἐπὶ τὰς Σάρδεις
• ΗΡ 1.125 φροντίζων δὲ εὕρισκέ τε τάδε καιριώτατα εἶναι καὶ ἐποίεε δὴ τάδε
• βρίσκω με ποια μέσα να...
• με ὅπως ή με απρφ.
• ΔΗΜ 24.106 καὶ τοῖς οὖσιν ὅπως ἄδεια γενήσεται κακουργεῖν εὑρίσκει
• 2. ανευρίσκω, ανακαλύπτω
• ΙΣΟΚΡ 10.3 ὡς ἑνὸς ὄντος τοῦ παντὸς ἐπεχείρησεν ἀποδείξεις εὑρίσκειν
• ΣΟΦ ΟιδΤ 68 ἣν δ᾽ εὖ σκοπῶν εὕρισκον ἴασιν μόνην
• ΑΡΙΣΤ ΑναλΠ 47a εἰ γὰρ τήν τε γένεσιν τῶν συλλογισμῶν θεωροῖμεν καὶ τοῦ εὑρίσκειν ἔχοιμεν δύναμιν
• 3. επινοώ, εφευρίσκω
• ΕΥΡ ΙΤαυ 1032 δειναὶ γὰρ αἱ γυναῖκες εὑρίσκειν τέχνας
• ΞΕΝ Οικ 20.19.3 οἱ μὴ πράττοντες ἀλλ᾽ εὑρίσκοντες προφάσεις τοῦ μὴ ἐργάζεσθαι
• ΠΛ Νομ 664a τούτου δὲ πέρι πᾶσαν μηχανὴν εὑρίσκειν
• 4. βρίσκω, αποκτώ
• ΠΛ Πολ 330e ὁ μὲν οὖν εὑρίσκων ἑαυτοῦ ἐν τῷ βίῳ πολλὰ ἀδικήματα
• ΙΣΟΚΡ 17.23 ἀπορῶν δὲ καὶ οὐδεμίαν ἄλλην εὑρίσκων ἀπαλλαγὴν
• 5. καθορίζεται ορισμένη τιμή σε αγοραπωλησία
• ΑΙΣΧΙΝ 1.96 καὶ γὰρ οὐδὲ τῆς ἀξίας ἕκαστον τῶν κτημάτων ἀπέδοτο, οὐδ᾽ ἐδύνατ᾽ ἀναμένειν τὸ πλέον οὐδὲ τὸ λυσιτελοῦν, ἀλλὰ τοῦ ἤδη εὑρίσκοντος ἀπεδίδοτο
• ΑΡΙΣΤ Θαυμ 834b ταύτης δ᾽ ἡ καλλίστη πρὸς χρυσίον εὑρίσκει τιμήν
• Β. ΜΕΣΟ
• 1. ανευρίσκω, ανακαλύπτω
• ΑΡΙΣΤ ΖΙστ 596b καὶ τὰ μὲν ἐν αὐτοῖς τοῖς συνήθεσι τόποις εὑρίσκεται τὰς βοηθείας
• ΟΜ Οδ 19.403 Αὐτόλυκ᾽, αὐτὸς νῦν ὄνομ᾽ εὕρεο
• 2. επινοώ, εφευρίσκω
• ΣΟΦ Ηλ 625 τὰ δ᾽ ἔργα τοὺς λόγους εὑρίσκεται
• ΠΛ Αξ 368c ἀεὶ λύπης πρόφασιν εὑρισκόμενον;
• 3. βρίσκω, αποκτώ για τον εαυτό μου
• ΔΗΜ 19.160 οὔτε μάρτυρας γενέσθαι τῶν ὑποσχέσεων, ἐφ᾽ αἷς εὑρίσκετο τὴν εἰρήνην
• ΑΡΙΣΤ ΑθΠολ 30.6 ἐὰν μὴ εὑρισκόμενος ἄφεσιν τῆς βουλῆς ἀπῇ
• με αιτ. και εμπρόθετο προσδιορισμό
• ΘΟΥΚ 1.31.2 ἔδοξεν αὐτοῖς ἐλθοῦσιν ὡς τοὺς Ἀθηναίους ξυμμάχους γενέσθαι καὶ ὠφελίαν τινὰ πειρᾶσθαι ἀπ᾽ αὐτῶν εὑρίσκεσθαι
• ΙΣΟΚΡ επιστ 8.1 ζητῶν εὑρίσκεσθαι τηλικαῦτα τὸ μέγεθος παρ᾽ ἀνδρῶν οἷς οὐδὲ πώποτε πρότερον οὔτε διελέχθην
• Γ. ΠΑΘΗΤΙΚΟ
• 1. βρίσκομαι, θεωρούμαι
• ΣΟΦ ΟιδΤ 1397 νῦν γὰρ κακός τ᾽ ὢν κἀκ κακῶν εὑρίσκομαι
• ΞΕΝ Πορ 4.4.4 ὀλίγα οἶμαι καὶ τὰ χρήματα εὑρίσκεται
• ΑΡΙΣΤ Μεταφ 1051a ὥστε φανερὸν ὅτι τὰ δυνάμει ὄντα εἰς ἐνέργειαν ἀγόμενα εὑρίσκεται
• 2. ανευρίσκομαι, ανακαλύπτομαι
• ΘΟΥΚ 6.2.2 ὡς δὲ ἡ ἀλήθεια εὑρίσκεται
• ΠΛ Μινως 314b ὥσπερ τὰ εὑρισκόμενα εὑρίσκεται, οἷον τὰ μὲν ὑγιεινὰ καὶ νοσώδη ἰατρικῇ
• ΣΟΦ ΟιδΤ 108 ποῦ τόδ᾽ εὑρεθήσεται ἴχνος παλαιᾶς δυστέκμαρτον αἰτίας;
• 3. επινοούμαι, εφευρίσκομαι
• ΕΥΡ Ηρακλ 586 κἂν ἀπαλλαγὴ πόνων καὶ νόστος ὑμῖν εὑρεθῇ ποτ᾽ ἐκ θεῶν
• ΣΟΦ ΟιδΚ 1187 τά τοι κακῶς ηὑρημέν᾽ ἔργα τῷ λόγῳ μηνύεται
• 4. έχω ορισμένη τιμή σε αγοραπωλησία
• ΙΣΑΙΟΣ 11.45 ῥᾳδίως γὰρ ἂν εὑρεθείη καὶ ὀκτὼ ταλάντων ὁ τούτων οἶκος

ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΚΟ

• < ΕΥΡΙΣΚΩ >
• Ο αορ. εὑρεῖν ανάγεται στη ρίζα *e-wr-e ή σύμφωνα με άλλες απόψεις πρόκειται για τον αναδιπλασιασμένο αόριστο *Fε-Fρειν.
• Οι τύποι εὑρήσω, εὕρηκα, εὑρεθῆναι είναι προγενέστεροι από τον ενεστώτα εὑρίσκω που απαντάται μόνο μία φορά στον Όμηρο.

ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΟ

• εὑρίσκω, ηὕρισκον/εὕρισκον, εὑρήσω, αόρ. β΄ ηὗρον/εὗρον, εὕρηκα
• εὑρίσκομαι, εὑρισκόμην, εὑρήσομαι, αόρ. β' ηὑρόμην/εὑρόμην, ηὕρημαι/εὕρημαι
• παθ. μελλ. εὑρεθήσομαι, παθ. αόρ. εὑρέθην

ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ ΛΕΞΕΩΝ

• ΑΠΟ ΤΟΝ ΟΜΗΡΟ ΣΤΗΝ ΚΛΑΣΙΚΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ
  • ουσιαστικά: εὕρημα, εὕρεσις, εὑρησιλογία, εὑρετής
  • ρήματα: ἀνευρίσκω, ἐξευρίσκω, ἐφευρίσκω, παρευρίσκω, συνευρίσκω, εὑρησιλογέω-ῶ
  • επίθετα: εὑρετός, εὑρησιεπής, εὑρησίλογος
• ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΗ ΣΤΗ ΛΟΓΙΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ
  • ουσιαστικά: εὕρεμα, εὑρετής, εὕρετρα, εὕρησις, εὑρημοσύνη, εὑρησιέπεια, εὑρησιλογία, εὑρέτις
  • ρήματα: παρευρίσκομαι, συνευρίσκομαι
• ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗ ΔΗΜΩΔΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ
  • Επιτομή Λεξικού Κριαρά %ευρ%
• ΝΕΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΛΩΣΗ ΩΣ ΚΑΙ ΤΟΝ 19ο ΑΙΩΝΑ
  • ευρεσιτεχνία, ευρετήριον, ευρετικότης
• ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ
  • Λεξικό Γεωργακά %ευρ%
  • Λεξικό Κοινής Νεοελληνικής %ευρ%, %βρισκ%
• ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΔΙΑΛΕΚΤΟΙ
  • Μεγίστη ᾽βρέσιμον 'το εύρημα', Κρ. ᾽βρεσιμάκι 'τα εύρετρα μικρής αξίας', Κέρκ. ᾽βρετικειά 'έκθετο θηλυκό παιδί', Θεσσ. ᾽βριτό Κάρπαθ. Κύπ. Πελοπ. Θήρα ᾽βρετός 'έκθετο παιδί, αίνιγμα', Πόντ. εύρημαν, ευρημάτιν, Τσακων. εύρεσμα