Βιβλιογραφία

Οδηγός Σχολιασμένης Βιβλιογραφίας για την Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία 

 

Προσβάσιμο και στην ηλεκτρονική διεύθυνση: http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3atext%3a19... & http://icarus.umkc.edu/sandbox/perseus/smyth_eng/index.html

Προσβάσιμο και σε αρχείο PDF μεγέθους 16 ΜΒ από τη διεύθυνση: http://www.textkit.com/learn/ID/142/author_id/63/

1. Χαρακτηριστικά έκδοσης

  • Επίτομο εγχειρίδιο (xviii + 784 σελ.). Οι σελίδες είναι πυκνογραμμένες με μικρό διάστιχο ενώ τα τυπογραφικά στοιχεία που χρησιμοποιούνται στο κυρίως κείμενο είναι κανονικού μεγέθους. Για τις σημειώσεις που ενσωματώνονται στο κείμενο χρησιμοποιούνται πολύ μικρότερα τυπογραφικά στοιχεία. Για τα κλιτικά παραδείγματα της γραμματικής χρησιμοποιούνται επίσης μικρότερου μεγέθους και έντονα τυπογραφικά στοιχεία ενώ για τα παραδείγματα της σύνταξης χρησιμοποιούνται πλάγια. Έντονα τυπογραφικά στοιχεία χρησιμοποιούνται επίσης και ως υπογράμμιση λέξεων ορολογίας.
  • Το βιβλίο χωρίζεται σε μέρη, κεφάλαια, ενότητες και παραγράφους, οι οποίες αριθμούνται. Εκτός από τους πίνακες των κλιτικών παραδειγμάτων στο μέρος της γραμματικής, κάποιοι εποπτικοί πίνακες υπάρχουν και στο μέρος της σύνταξης.
  • Στο τέλος του βιβλίου υπάρχουν πίνακας αγγλικής ορολογίας (English Index) και πίνακας ελληνικών λέξεων (Greek Index).
  • Το έργο του Smyth είναι προσβάσιμο και στο διαδίκτυο, στην ηλεκτρονική διεύθυνση: http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3atext%3a19.... Το κείμενο έχει τη μορφή ιστοσελίδας και υπάρχει η δυνατότητα αναζήτησης θεμάτων μέσω του καταλόγου των περιεχομένων. Επίσης υπάρχει η δυνατότητα αποθήκευσης και εκτύπωσης της ιστοσελίδας. Για τη εμφάνιση των αρχαιοελληνικών χαρακτήρων είναι απαραίτητη η γραμματοσειρά Arial Unicode MS.
  • Προσβάσιμο και σε αρχείο PDF μεγέθους 16 ΜΒ από τη διεύθυνση: http://www.textkit.com/learn/ID/142/author_id/63/ H πρόσβαση είναι ελεύθερη και υπάρχει δυνατότητα αποθήκευσης και εκτύπωσης του αρχείου.

2. Περιεχόμενα

  • Η γλωσσική περιγραφή είναι συστηματική (λαμβάνονται όμως υπόψη και τα πορίσματα της ιστορικής γλωσσολογίας έως τον χρόνο της δεύτερης αναθεωρημένης έκδοσης του 1920, σύμφωνα με τη δήλωση του ίδιου του συγγραφέα, χωρίς όμως να συζητιούνται προβλήματα, αντίθετες απόψεις κτλ.) και καλύπτει το σύνολο των γραμματικών και συντακτικών φαινομένων, η ανάλυσή των οποίων είναι εξαντλητική. Το κεφάλαιο της παραγωγής, αντίθετα, είναι πιο σύντομο.
  • Το βιβλίο χωρίζεται σε τέσσερα μέρη: το πρώτο αφορά τη φωνολογία της αρχαίας ελληνικής (χωρίς να γίνεται όμως λόγος για το θέμα της προσωδίας), το δεύτερο τη μορφολογία, το τρίτο την παραγωγή και το τέταρτο τη σύνταξη και τα σχήματα λόγου. Στην εισαγωγή που προτάσσεται δίνεται μια σύντομη επισκόπηση της ιστορίας της ελληνικής γλώσσας καθώς και σύντομος βιβλιογραφικός πίνακας και πίνακας συντομογραφιών.

3. Μεθοδολογικές παρατηρήσεις

  • Η τεκμηρίωση των φαινομένων γίνεται με πληθώρα παραδειγμάτων, τα οποία προέρχονται από τη γραμματεία κυρίως της αρχαϊκής και της κλασικής εποχής, τόσο από πεζά όσο και από ποιητικά κείμενα όλων των διαλέκτων. Στο μέρος της γραμματικής γίνεται παραπομπή απλώς στον συγγραφέα ή γίνεται ειδολογική ή διαλεκτική σήμανση ενός γραμματικού τύπου (π.χ. ποιητικός, δωρικός τύπος), ενώ στο κεφάλαιο της σύνταξης δίνονται ακριβείς κειμενικές παραπομπές. Τα παραδείγματα συνοδεύονται πάντοτε από αγγλική μετάφραση ολόκληρης ή μέρους της παραδειγματικής φράσης.
  • Βιβλιογραφικές παραπομπές δεν ενσωματώνονται στο κείμενο, δίνονται ωστόσο δύο μικροί βιβλιογραφικοί κατάλογοι με επιλεγμένη βιβλιογραφία, ο δεύτερος συνταγμένος από τον αναθεωρητή του έργου G. M. Messing.

4. Αξιολογικές παρατηρήσεις

  • Πρόκειται για έργο το οποίο, παρά την ηλικία του, εξακολουθεί να διατηρεί τον χαρακτηρισμό του ως έργου αναφοράς, κυρίως στον χώρο της αγγλoσαξονικής φιλολογίας. Αυτό οφείλεται αφενός στην εξαντλητικότητα της πραγμάτευσης των φαινομένων και αφετέρου στη σαφήνεια με την οποία αυτά παρουσιάζονται, ιδιότητες που του δίνουν το δικαίωμα να απευθύνεται τόσο σε φοιτητές όσο και σε ειδικούς.
  • Ο Smyth στο έργο του προσπάθησε να εκμεταλλευτεί όλα τα γνωστά μέχρι το 1920 πορίσματα της ιστορικής γλωσσολογίας, καθώς επίσης και όλη την ειδική βιβλιογραφία εκείνης της εποχής (αν και αποφεύγει τις βιβλιογραφικές παραπομπές), γεγονός που διαμόρφωσε σημαντικά την τελική μορφή της παρουσίασής του.
  • Η αναθεώρηση του 1956 από τον G. M. Messing, παρά την αναγνωρισμένη αναγκαιότητά της, υπήρξε πολύ περιορισμένη, επειδή μια αντιμετώπιση του έργου με βάση πιο πρόσφατα μοντέλα γλωσσικής ανάλυσης της θεωρητικής γλωσσολογίας ή νεότερες απόψεις της ιστορικής γλωσσολογίας, θα σήμαινε ριζικές αλλαγές σε πολλά επιμέρους σημεία του.

Παρουσίαση: Κ. Ιακωβίδης