[2.143.1] Κάποτε στη Θήβα ο Εκαταίος ο ιστορικός παρουσίασε τη γενεαλογία του συνδέοντας την οικογένειά του με θεό, δέκατον έκτο στη σειρά, και οι ιερείς του Δία τού έκαναν ό,τι και σ᾽ εμένα, που ωστόσο δεν παρουσίασα τη γενεαλογία μου: [2.143.2] με έμπασαν μέσα στον ναό, που είναι μεγάλος, και μου έδειξαν, μετρώντας τα, ξύλινα κολοσσιαία αγάλματα, όσα ακριβώς είπα· γιατί ο κάθε ιερέας, εν ζωή ακόμη, στήνει εκεί μέσα το άγαλμά του· [2.143.3] μετρώντας λοιπόν και παρουσιάζοντας οι ιερείς τους κολοσσούς μού απέδειξαν ότι ο καθένας από αυτούς ήταν γιος και πατέρας, και ξεκινώντας από το άγαλμα του πιο πρόσφατα πεθαμένου, πέρασαν όλες τις απεικονίσεις μία μία ώσπου μου τις παρουσίασαν όλες. [2.143.4] Όσο για τον Εκαταίο που έκανε τη γενεαλογία του και συνδέθηκε με τον θεό στη δέκατη έκτη γενιά, αυτοί του έκαναν άλλη γενεαλογία με βάση το μέτρημα, γιατί δεν δέχονταν τα λεγόμενά του, ότι δηλαδή από θεό γεννήθηκε άνθρωπος· και του παρουσίασαν αυτή την αντίθετη γενεαλογία λέγοντάς του ότι ο καθένας απ᾽ αυτούς τους κολοσσούς ήταν ένας εξαιρετικός άνθρωπος που είχε γεννηθεί από άλλον εξαίρετο άνθρωπο, πράγμα που του το απέδειξαν για τους τριακόσιους σαράντα πέντε κολοσσούς, ότι ήταν εξαίρετοι άνθρωποι γεννημένοι από εξαιρετικούς ανθρώπους, χωρίς να τους συνδέσουν ούτε με θεό κανέναν ούτε με ήρωα…
[2.144.1] Έτσι λοιπόν οι ιερείς απέδειξαν ότι όλοι αυτοί στους οποίους ανήκαν τα αγάλματα, ήταν θνητοί και κάθε άλλο παρά θεοί. [2.144.2] Αλλά πριν από τους ανθρώπους οι ηγεμόνες στην Αίγυπτο ήταν θεοί που συγκατοικούσαν μαζί με τους ανθρώπους, και κάθε φορά αρχηγός ήταν ένας από αυτούς· τελευταίος βασίλευσε στη χώρα ο Ώρος, ο γιος του Όσιρη, που οι Έλληνες τον ονομάζουν Απόλλωνα και που έριξε τον Τυφώνα και έγινε τελευταίος βασιλιάς της Αιγύπτου. Όσο για τον Όσιρη, στην ελληνική γλώσσα είναι Διόνυσος.
[2.145.1] Ανάμεσα στους Έλληνες οι νεότεροι από τους θεούς θεωρούνται ότι είναι ο Ηρακλής, ο Διόνυσος και ο Παν, ενώ ανάμεσα στους Αιγυπτίους ο Παν θεωρείται αρχαιότατος και ένας από τους οκτώ θεούς που λέγεται ότι ήταν οι πρώτοι, ο Ηρακλής από τους δεύτερους, που λέγεται ότι είναι δώδεκα, και ο Διόνυσος από τους τρίτους, αυτούς που γεννήθηκαν από τους δώδεκα θεούς. [2.145.2] Πόσα χρόνια λένε οι ίδιοι οι Αιγύπτιοι ότι χωρίζουν τον Ηρακλή από τον βασιλιά Άμαση, το ανέφερα παραπάνω· όσο για τον Πάνα, λένε ότι τα χρόνια είναι περισσότερα από τα προηγούμενα, ενώ στην περίπτωση του Διόνυσου είναι λιγότερα, αφού από αυτόν ώς τον βασιλιά Άμαση τα χρόνια υπολογίζονται ότι είναι δεκαπέντε χιλιάδες. [2.145.3] Και τούτα οι Αιγύπτιοι ισχυρίζονται ότι τα γνωρίζουν με ακρίβεια, δεδομένου ότι ανέκαθεν λογαριάζουν και ανέκαθεν καταγράφουν τα χρόνια. [2.145.4] Από τον Διόνυσο λοιπόν, που λέγεται ότι τον γέννησε η Σεμέλη, η κόρη του Κάδμου, ώς την εποχή τη δική μου είναι περίπου χίλια εξακόσια χρόνια, από τον Ηρακλή της Αλκμήνης περίπου εννιακόσια χρόνια, και από τον Πάνα της Πηνελόπης (γιατί από αυτήν και από τον Ερμή λένε οι Έλληνες ότι γεννήθηκε ο Παν) είναι λιγότερα παρ᾽ όσα από τα Τρωικά, δηλαδή κάπου οκτακόσια χρόνια ώς την εποχή μου.
[2.146.1] Από τις δύο τούτες ιστορίες ελεύθερος είναι ο καθένας να ακολουθήσει όποια τον πείθει περισσότερο· όσο για την δική μου γνώμη σχετικά με όλα αυτά, έχει ήδη εκτεθεί. Γιατί αν ο Διόνυσος που γεννήθηκε από τη Σεμέλη και ο Παν που γεννήθηκε από την Πηνελόπη, γίνονταν και αυτοί διάσημοι στην Ελλάδα και έφταναν ώς τα γεράματα, όπως ο Ηρακλής που τον έκανε ο Αμφιτρύων, τότε θα έλεγε κανείς ότι και αυτοί οι δύο, Διόνυσος δηλαδή και Παν, υπήρξαν, όπως και ο Ηρακλής, άνθρωποι που είχαν πάρει τα ονόματα εκείνων των παλαιοτέρων θεών· [2.146.2] σήμερα όμως οι Έλληνες λένε ότι τον Διόνυσο, μόλις γεννήθηκε, τον έραψε ο Δίας μέσα στο μηρό του και τον πήγε στη Νύσα, που είναι πάνω από την Αίγυπτο, στην Αιθιοπία· αλλά για τον Πάνα δεν έχουν τίποτε να πούνε, πού πήγε όταν γεννήθηκε. Είναι λοιπόν φανερό κατά τη γνώμη μου ότι τα ονόματα τούτων των θεών οι Έλληνες τα έμαθαν ύστερα από των άλλων. Και από την εποχή όπου τα έμαθαν, από τότε χρονολογούν τη γέννησή τους.