[2.107.1] Αυτόν λοιπόν τον Αιγύπτιο Σέσωστρη, μου είπαν οι ιερείς, καθώς έφευγε κουβαλώντας πολλούς ανθρώπους από τους πληθυσμούς των χωρών που είχε κατακτήσει, όταν έφτασε ανεβαίνοντας στις Πηλούσιες Δάφνες, ο αδελφός του, που ο Σέσωστρις του είχε εμπιστευθεί την Αίγυπτο, τον κάλεσε, αυτόν και τα παιδιά του, να τους φιλοξενήσει, και ύστερα σώριασε έξω από το σπίτι ξύλα και έβαλε φωτιά στον σωρό. [2.107.2] Μόλις λοιπόν το έμαθε αυτό ο Σέσωστρις, ζήτησε τη γνώμη της γυναίκας του, γιατί τη γυναίκα του την έπαιρνε μαζί του. Και αυτή τον συμβούλεψε να ρίξει πάνω από την φωτιά δυο από τα παιδιά του, που ήταν έξι, να γεφυρώσει δηλαδή τη φωτιά, και οι άλλοι να πατήσουν πάνω στα δύο παιδιά και να σωθούν. Έτσι και έκανε ο Σέσωστρις, και τα δυο του παιδιά κάηκαν μ᾽ αυτόν τον τρόπο, αλλά τα υπόλοιπα σώθηκαν μαζί με τον πατέρα τους.
[2.108.1] Γύρισε λοιπόν στην Αίγυπτο ο Σέσωστρις, τιμώρησε τον αδελφό του, και το πλήθος τους ανθρώπους που είχε φέρει από τις χώρες που είχε κατακτήσει, τους χρησιμοποίησε με τούτον τον τρόπο: [2.108.2] τους ογκόλιθους που κουβαλήθηκαν στο ιερό του Ηφαίστου την εποχή αυτού του βασιλιά και που ήταν μεγάλοι στο μάκρος, αυτοί τους έσυραν, αυτοί έσκαψαν αναγκαστικά, και όλες τις διώρυγες που υπάρχουν σήμερα στην Αίγυπτο, και έτσι, χωρίς να το θέλουν, την Αίγυπτο που άλλοτε μπορούσε κανείς να τη διασχίσει ολόκληρη με άλογο και αμάξι, την έκαναν να μην έχει τίποτε από τα δυο. [2.108.3] Γιατί από την εποχή εκείνη η Αίγυπτος, αν και είναι όλη πεδιάδα, έμεινε χωρίς άλογα και χωρίς αμάξια· αιτία γι᾽ αυτό υπήρξαν οι διώρυγες που είναι πολλές και ακολουθούν διάφορες κατευθύνσεις. [2.108.4] Τη χώρα πάντως ο βασιλιάς την κομμάτιασε για τούτον τον λόγο: όσοι από τους Αιγυπτίους είχαν τις πόλεις τους όχι κοντά στον ποταμό αλλά στα ενδότερα, όταν ο ποταμός αποσυρόταν, είχαν έλλειψη νερού και έπιναν γλυφότερο, από τα πηγάδια που χρησιμοποιούσαν. Γι᾽ αυτόν τον λόγο κομματιάστηκε η Αίγυπτος.
[2.109.1] Και μου είπαν ότι αυτός ο βασιλιάς μοίρασε τη γη σε όλους τους Αιγυπτίους δίνοντας στον καθένα από έναν ίσο τετράγωνο κλήρο, και με αυτόν εξασφάλισε τα δημόσια έσοδα ορίζοντας να καταβάλλεται κάθε χρόνο ένας φόρος. [2.109.2] Αν όμως τύχαινε ο ποταμός να παρασύρει κάποιο μέρος από τον κλήρο κανενός, αυτός πήγαινε στον βασιλιά και του ανέφερε το γεγονός, και ο βασιλιάς έστελνε επιθεωρητές και μετρούσαν πόσο είχε λιγοστέψει το χωράφι ώστε από εκεί και πέρα ο ιδιοκτήτης να πληρώνει το ανάλογο μέρος του ορισμένου φόρου. [2.109.3] Και έχω τη γνώμη ότι έτσι ανακαλύφθηκε η γεωμετρία και ανέβηκε στην Ελλάδα. Όσο για το ηλιακό ρολόι και τον γνώμονα και τα δώδεκα μέρη της ημέρας οι Έλληνες τα έμαθαν από τους Βαβυλωνίους.
[2.110.1] Ο Αιγύπτιος αυτός βασιλιάς ήταν επίσης ο μόνος που εξουσίαζε και την Αιθιοπία, και από μνημεία άφησε μπροστά στο Ηφαιστείο δύο πέτρινους ανδριάντες, τριάντα πήχες τον καθένα, του εαυτού του και της γυναίκας του, καθώς και των τεσσάρων παιδιών του, είκοσι πήχες τον καθένα. [2.110.2] Πολύ αργότερα ο ιερέας του Ηφαίστου δεν άφησε τον Δαρείο τον Πέρση να στήσει μπροστά σ᾽ αυτούς άλλον ανδριάντα λέγοντάς του ότι αυτός δεν είχε κάνει έργα σαν του Σέσωστρη του Αιγυπτίου. Γιατί ο Σέσωστρις είχε κατακτήσει και άλλα έθνη, διόλου λιγότερα απ᾽ όσα ο Δαρείος, καθώς και τους Σκύθες, ενώ ο Δαρείος τους Σκύθες δεν είχε κατορθώσει να τους υποτάξει. [2.110.3] Δεν ήταν λοιπόν δίκαιο να στήσει ανδριάντα μπροστά από τα αναθήματα εκείνου, εφόσον στα έργα δεν τον είχε ξεπεράσει. Λέγεται μάλιστα ότι ο Δαρείος συμφώνησε με αυτά.