[2.43.1] Για τον Ηρακλή ωστόσο άκουσα να λέγεται και τούτο, ότι είναι ένας από τους δώδεκα θεούς. Όσο για τον άλλο Ηρακλή, αυτόν που γνωρίζουν οι Έλληνες, πουθενά στην Αίγυπτο δεν κατόρθωσα να πληροφορηθώ τίποτε. [2.43.2] Σχετικά όμως με το όνομα του Ηρακλή, ότι δεν το πήραν οι Αιγύπτιοι από τους Έλληνες αλλά μάλλον οι Έλληνες από τους Αιγυπτίους, και μάλιστα οι Έλληνες εκείνοι που έδωσαν στον απόγονο του Αμφιτρύωνα το όνομα Ηρακλής, διαθέτω και πολλές άλλες αποδείξεις ότι έτσι έχουν τα πράγματα, αλλά και τούτη, ότι του εν λόγω Ηρακλή οι γονείς, ο Αμφιτρύων και η Αλκμήνη, είχαν και οι δύο παλαιή αιγυπτιακή καταγωγή, καθώς και επειδή οι Αιγύπτιοι λένε ότι δεν γνωρίζουν τα ονόματα ούτε του Ποσειδώνα ούτε των Διοσκούρων, και ότι τούτοι οι θεοί δεν περιλαμβάνονται ανάμεσα στους άλλους θεούς τους· [2.43.3] και όμως, αν είχαν πάρει από τους Έλληνες το όνομα οποιουδήποτε θεού, οι Αιγύπτιοι θα είχαν διατηρήσει την ανάμνηση αυτών ακριβώς των θεών, και μάλιστα ζωηρότατη, εφόσον βέβαια έκαναν πράγματι από τότε θαλασσινά ταξίδια και εφόσον υπήρχαν και Έλληνες ναυτικοί, όπως νομίζω και πιστεύω εγώ. Συνεπώς, οι Αιγύπτιοι θα γνώριζαν καλύτερα τα ονόματα αυτών των θεών παρά το όνομα του Ηρακλή. [2.43.4] Πράγματι, ανάμεσα στους Αιγυπτίους υπήρχε αρχαίος θεός Ηρακλής —και όπως λένε οι ίδιοι, οι οκτώ θεοί έγιναν δώδεκα· και έναν απ᾽ αυτούς οι Αιγύπτιοι θεωρούν τον Ηρακλή— δεκαεπτά χιλιάδες χρόνια προτού βασιλεύσει ο Άμασις.
[2.44.1] Θέλοντας εντούτοις να συγκεντρώσω σαφείς πληροφορίες για όλα αυτά από όπου ήταν δυνατόν, πήγα δια θαλάσσης στην Τύρο της Φοινίκης, όπου είχα μάθει ότι υπάρχει ιερός ναός του Ηρακλή. [2.44.2] Και τον είδα τον ναό· ήταν πλούσια στολισμένος με αναθήματα, και εκτός από τα άλλα υπήρχαν εκεί μέσα και δύο στήλες, η μια από ατόφιο χρυσάφι, η άλλη από ένα τεράστιο σμαράγδι που τη νύχτα λαμποκοπούσε· έπιασα λοιπόν κουβέντα με τους ιερείς του θεού και τους ρώτησα πριν από πόσον καιρό είχε ανεγερθεί ο ναός τους. [2.44.3] Και διαπίστωσα ότι ούτε αυτοί δεν συμφωνούν με τους Έλληνες· γιατί μου είπαν ότι το ιερό του θεού είχε ανεγερθεί όταν οικιζόταν η Τύρος, και η Τύρος κατοικείται εδώ και δυο χιλιάδες τριακόσια χρόνια. Στην Τύρο μάλιστα είδα και άλλο ιερό του Ηρακλή, που έχει την επωνυμία Θάσιος. [2.44.4] Πήγα λοιπόν και στη Θάσο και βρήκα εκεί ιερό του Ηρακλή που το είχαν ανεγείρει οι Φοίνικες οι οποίοι ίδρυσαν τη Θάσο όταν αρμένιζαν αναζητώντας την Ευρώπη· όλα αυτά έγιναν παλαιότερα, τουλάχιστον πέντε γενιές προτού γεννηθεί στην Ελλάδα ο Ηρακλής του Αμφιτρύωνα. [2.44.5] Σαφώς λοιπόν το δείχνουν οι έρευνες ότι ο Ηρακλής είναι παλαιός θεός. Και νομίζω ότι κάνουν πολύ σωστά οι Έλληνες εκείνοι που έχουν καθιερώσει διττή λατρεία του Ηρακλή, και στον ένα, τον αθάνατο, με την επωνυμία του Ολύμπιου, προσφέρουν θυσίες, ενώ στον άλλον, τον ήρωα, κάνουν μνημόσυνα.
[2.45.1] Απερίσκεπτα πράγματα λένε πολλά οι Έλληνες· ανάμεσα στα άλλα είναι και τούτο το ανόητο παραμύθι που λένε για τον Ηρακλή, ότι βρέθηκε κάποτε στην Αίγυπτο και οι Αιγύπτιοι τον στεφάνωσαν και τον πήγαιναν με πομπή να τον θυσιάσουν στον Δία· αυτός, ο Ηρακλής, στην αρχή δεν ανησύχησε· όταν όμως έφτασαν κοντά στον βωμό και άρχισαν οι άλλοι τις προετοιμασίες για τη θυσία, ο Ηρακλής όρμησε πάνω τους και τους σκότωσε όλους. [2.45.2] Με τέτοια πράγματα που λένε οι Έλληνες, μου φαίνεται ότι δεν έχουν ιδέα για τον χαρακτήρα και τα έθιμα των Αιγυπτίων· γιατί στους Αιγυπτίους δεν επιτρέπεται να θυσιάζουν ούτε τα ταπεινά ζώα, εκτός από πρόβατα, βόδια και μοσχάρια, όσα είναι αγνά, καθώς και χήνες: πώς λοιπόν θα θυσιάζαν ανθρώπους; [2.45.3] Εξάλλου, ο Ηρακλής ήταν ένας, και άνθρωπος ακόμη, όπως λένε: είναι λοιπόν φυσικό να σκότωσε τόσες χιλιάδες ανθρώπους; Αρκετά όμως είναι τα όσα είπα σχετικά, και άμποτε να έχω την εύνοια των θεών και των ηρώων.