Γραφικό

Μνημοσύνη
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας

Μνημοσύνης δ᾽ ἐξαῦτις ἐράσσατο καλλικόμοιο,
ἐξ ἧς οἱ Μοῦσαι χρυσάμπυκες ἐξεγένοντο
ἐννέα, τῇσιν ἅδον θαλίαι καὶ τέρψις ἀοιδῆς. Ησίοδος, Θεογονία 915-7

ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ

Πλοῦτος (454-486)


ΠΕ. γρύζειν δὲ καὶ τολμᾶτον, ὦ καθάρματε,
455ἐπ᾽ αὐτοφώρῳ δεινὰ δρῶντ᾽ εἰλημμένω;
ΧΡ. σὺ δ᾽, ὦ κάκιστ᾽ ἀπολουμένη, τί λοιδορεῖ
ἡμῖν προσελθοῦσ᾽ οὐδ᾽ ὁτιοῦν ἀδικουμένη;
ΠΕ. οὐδὲν γάρ, ὢ πρὸς τῶν θεῶν, νομίζετε
ἀδικεῖν με τὸν Πλοῦτον ποεῖν πειρωμένω
460βλέψαι πάλιν; ΧΡ. τί οὖν ἀδικοῦμεν τοῦτό σε,
εἰ πᾶσιν ἀνθρώποισιν ἐκπορίζομεν
ἀγαθόν; ΠΕ. τί δ᾽ ἂν ὑμεῖς ἀγαθὸν ἐξεύροιθ᾽; ΧΡ. ὅ τι;
σὲ πρῶτον ἐκβαλόντες ἐκ τῆς Ἑλλάδος.
ΠΕ. ἔμ᾽ ἐκβαλόντες; καὶ τί ἂν νομίζετε
465κακὸν ἐργάσασθαι μεῖζον ἀνθρώποις; ΧΡ. ὅ τι;
εἰ τοῦτο δρᾶν μέλλοντες ἐπιλαθοίμεθα.
ΠΕ. καὶ μὴν περὶ τούτου σφῷν ἐθέλω δοῦναι λόγον
τὸ πρῶτον αὐτοῦ· κἂν μὲν ἀποφήνω μόνην
ἀγαθῶν ἁπάντων οὖσαν αἰτίαν ἐμὲ
470ὑμῖν δι᾽ ἐμέ τε ζῶντας ὑμᾶς... — εἰ δὲ μή,
ποεῖτον ἤδη τοῦθ᾽ ὅ τι ἂν ὑμῖν δοκῇ.
ΧΡ. ταυτὶ σὺ τολμᾷς, ὦ μιαρωτάτη, λέγειν;
ΠΕ. καὶ σύ γε διδάσκου· πάνυ γὰρ οἶμαι ῥᾳδίως
ἅπανθ᾽ ἁμαρτάνοντά σ᾽ ἀποδείξειν ἐγώ,
475εἰ τοὺς δικαίους φῂς ποήσειν πλουσίους.
ΧΡ. ὦ τύμπανα καὶ κύφωνες, οὐκ ἀρήξετε;
ΠΕ. οὐ δεῖ σχετλιάζειν καὶ βοᾶν πρὶν ἂν μάθῃς.
ΧΡ. καὶ τίς δύναιτ᾽ ἂν μὴ βοᾶν ἰοὺ ἰοὺ
τοιαῦτ᾽ ἀκούων; ΠΕ. ὅστις ἐστὶν εὖ φρονῶν.
480ΧΡ. τί δῆτά σοι τίμημ᾽ ἐπιγράψω τῇ δίκῃ,
ἐὰν ἁλῷς; ΠΕ. ὅ τι σοι δοκεῖ. ΧΡ. καλῶς λέγεις.
ΠΕ. τὸ γὰρ αὔτ᾽, ἐὰν ἡττᾶσθε, καὶ σφὼ δεῖ παθεῖν.
ΧΡ. ἱκανοὺς νομίζεις δῆτα θανάτους εἴκοσιν;
ΒΛ. ταύτῃ γε· νῷν δὲ δύ᾽ ἀποχρήσουσιν μόνω.
485ΠΕ. οὐκ ἂν φθάνοιτε τοῦτο πράττοντες· τί γὰρ
ἔχοι τις ἂν δίκαιον ἀντειπεῖν ἔτι;


ΠΕΝ. Και τολμάτε, καθάρματα, να γρούζετε,
που στα φόρα σάς έπιασα να κάνετε
έγκλημα φοβερότατο; ΧΡΕ. Και συ
τί ᾽ρθες εδώ, που κακό χρόνο να ᾽χεις,
και μας βρίζεις χωρίς να σ᾽ αδικήσουμε;
ΠΕΝ. Κι είναι μικρή αδικία, μά τους θεούς,
να ζητάτε να δώσετε στον Πλούτο
ξανά το φως του; ΧΡΕ. Τί σε βλάφτει εσένα,460
αν κάνουμε καλό στην ανθρωπότη;
ΠΕΝ. Και ποιό ᾽ναι το καλό σας; ΧΡΕ. Ποιό; Νά! εσένα
θα σε διώξουμε απ᾽ την Ελλάδ᾽ αμέσως.
ΠΕΝ. Θα με διώξετ᾽ εμένα; Τότε ποιό
είν᾽ άλλο μεγαλύτερο κακό
που μπορείτε να κάνετε στον κόσμο;
ΧΡΕ. Ποιό; Να μην κάνουμε ό,τι αποφασίσαμε.
ΠΕΝ. Λοιπόν γι᾽ αυτό θα σας μιλήσω πρώτα.
Κι αν αποδείξω πως εγώ ᾽μαι η μόνη
αιτία κάθε καλού και πως τη ζήση
σε μένα τη χρωστάτε, πάει καλά.470
Αν όχι, πράξετε ό,τι σας καπνίσει.
ΧΡΕ. Και τολμάς τέτοια πράματα να λέγεις,
σιχαμερή; ΠΕΝ. Ναι. Κι άνοιξε τ᾽ αυτιά σου.
Θα σου αποδείξω εγώ πως είναι σφάλμα
μεγάλο να πιστεύεις πως θα κάνεις
τους δίκιους να πλουτίσουν. ΧΡΕ. Ω στειλιάρια
και ζεύγλες για το σβέρκο της, βοηθάτε!
ΠΕΝ. Μην ξεφωνάς και σκούζεις πριν μ᾽ ακούσεις.
ΧΡΕ. Και ποιός μπορεί να μην φωνάζει: ου! ου!
ακούοντας τέτοιες μπούρδες; ΠΕΝ. Πὄχει νου.
ΧΡΕ. Και τί ποινή λες να σου βάλω, αν άξαφνα480
τη δίκη χάσεις; ΠΕΝ. Ό,τι θες. ΧΡΕ. Καλά.
ΠΕΝ. Μα αν χάσετε, και σεις θα πάθετε όμοια.
ΧΡΕ. Λοιπόν, σου φτάνουν είκοσι θάνατοι;
ΒΛΕ. Για κείνηνε. Για μας και δυο περσεύουν.
ΠΕΝ. Λοιπόν ετοιμαστείτε να πεθάνετε.
Και καμιά δε χωράει αντιλογία.