• ① not shut, not closed, unlocked, open (syn ανοιγμένος, ant άνοιχτος 1, κλειστός):
  • ανοιχτό παράθυρο |
  • άφησε το σπίτι ανοιχτό |
  • ανοιχτό κατάστημα (μαγαζί) |
  • ανοιχτό μπουκάλι |
  • ανοιχτή ομπρέλα |
  • βιβλίο ανοιχτό |
  • ανοιχτό γράμμα |
  • ανοιχτή επιστολή |
  • ανοιχτά μάτια |
  • κοιμάται με ανοιχτό το στόμα |
  • το κεφάλι του είναι ανοιχτό (laid open, split) |
  • | Phrases |
  • έμεινε με το στόμα ανοιχτό or μ' ανοιχτό το στόμα stood aghast or agape, was flabbergasted, stunned, amazed, thunderstruck (syn έμεινε εμβρόντητος) |
  • όσο έχω τα μάτια μου ανοιχτά as long as I live |
  • κρατεί or έχει τα μάτια του ανοιχτά is careful |
  • αν έχεις τύχη, όλες οι πόρτες σου είναι ανοιχτές you have access to all opportunities

• ⓐ sci t. (gun, electr etc) open:
  • ανοιχτή καμπύλη flat curve |
  • ανοιχτό κύκλωμα open circuit |
  • ανοιχτή σκόπευση open sight

• ② uncovered, open (syn ξεσκέπαστος, ξέσκεπος, L ακάλυπτος, ant σκεπασμένος, κλειστός):
  • δύο-τρία αμάξια ανοιχτά |
  • γύρω από τον ανοιχτό τάφο του Παλαμά |
  • ανοιχτό μνήμα, ~λάκκος |
  • ~ βόθρος αποβλήτων |
  • folks. βρίσκει τον κόρφο ανοιχτό, τ' αχείλι φιλημένο (DPetrop) |
  • poem είναι τα μνήματ' ανοιχτά, | βάστα με μη μου πέσεις (Valaor)

• ⓑ unhealed, uncicatrized, open:
  • ανοιχτά τραύματα |
  • είναι άρρωστος μ' ανοιχτή σύφιλη (Tsirkas) |
  • ανοιχτή πληγή open wound, also fig continuing irritant |
  • το πρόβλημα της διατηρήσεως της Mεσσηνίας έμεινε για πάντα ανοικτή πληγή για τη Σπάρτη (Christou)

• ③ unblocked, unimpeded, unrestricted, free for passage, open:
  • ο δρόμος είναι ~ κι όπου θέλεις πήγαινε (to s.o. threatening to bring a lawsuit or to do sth else) |
  • ο δρόμος της επιτυχίας είναι ~ |
  • όλοι οι δρόμοι της οικονομικής κλ πορείας πρέπει να είναι βατοί και ανοιχτοί σε όλους τους πολίτες (Papanoutsos) |
  • ανοιχτή συνεργασία unimpeded cooperation |
  • ανοιχτή αλιεία unrestricted fishing |
  • folks. να βρεις τις στράτες ανοιχτές και τα θεριά κλεισμένα (Dimitrakos)

• ⓒ not restricted as to entry, welcoming outsiders or foreigners (near-syn φιλόξενος):
  • ανοιχτό λιμάνι |
  • την πόλη μας την κρατούμε ανοιχτή σε όλους (Pericles Epit transl of Kakridis) |
  • τότες η Pουσία ήταν ανοιχτή και 'ρχόντουσαν τα τάλαρα και χτίζαμε σπίτια δίπατα και τρίπατα (Manglis) |
  • ανοιχτό σπίτι open (sc hospitable) house |
  • κρατώ ανοιχτό σπίτι keep open house

• ⓓ unfilled, vacant, open (syn κενός, ant κλεισμένος):
  • δεν υπάρχει ανοιχτή θέση (syn κενή θέση in theater etc) |
  • ανοιχτό μέρος (δάσους) clearing (in a forest) (syn ξαίθρα, ξέφωτο)

• ④ wide open, broad, extensive (syn L ευρύς, απλωτός 1, ant κλειστός):
  • αγγείο με κάθετο και αρκετά ανοιχτό λαιμό (wide neck) |
  • ~ τόπος, χώρος |
  • ανοιχτό μέρος, χωριό |
  • ανοιχτό διάστημα |
  • ~ ορίζων (L) or ορίζοντας wide-open horizon |
  • βλέπει τον ανοιχτόν ορίζοντα |
  • ~ κάμπος |
  • μια πεδιάδα ανοιχτή |
  • τα πιο ανοιχτά μέρη του πάρκου |
  • ανοιχτή θάλασσα open sea, high seas (syn [ανοιχτό] πέλαγος, ant κλειστή θάλασσα) |
  • ανοιχτοί ωκεανοί |
  • ο άνθρωπος ταλαιπωρήθηκε χιλιάδες χρόνια, για να ξεφύγει την ανοιχτή φύση (Panagiotop)

• ⓔ phr ανοικτός or ~ ορίζων, also fig freedom (of thought, for movement, action, advancement) (syn ευρύς or πλατύς ορίζων fig):
  • πνευματικός άνθρωπος με ανοιχτούς ορίζοντες (Palaiologos) |
  • ο πάπας Πίος ο 12ος είναι πνεύμα με ανοιχτούς ορίζοντες (ThAthanasiadis-N) |
  • βρέθηκε σ' ένα κέντρο φιλικό με ανοικτούς πολιτικούς και πνευματικούς ορίζοντες (Vacalop)

• ⑤ spread, unfurled, flying (synL αναπεπταμένος, ant διπλωμένος):
  • με ανοιχτά πανιά w. outspread sails |
  • καράβι με ανοιχτά πανιά a boat w. the sails set |
  • τα καΐκια με τ' ανοιχτά πανιά (Myriv) |
  • με τ' άρμενα ανοιχτά χυμάει το εφτάψυχο καράβι (Malainos)

• ⓕ flowering, open:
  • ανοιχτό τριαντάφυλλο, ρόδο

• ⓖ extended, spread, held out, open:
  • ένα πουλί είχε ανοιχτές τις φτερούγες του (Myriv) |
  • poem .. ένα πουλάκι απάνω | να περιμένει ερωτικά το ταίρι του όλο χάρη | που φτάνει με ανοιχτά φτερά, ως να πετάει ακόμα (Zevgoli-G) |
  • έχει ανοιχτά τα χέρια |
  • ανοιχτή παλάμη (χούφτα) open palm |
  • ανοιχτή αγκαλιά |
  • με ανοιχτές αγκάλες w. outstretched (open) arms, open-armed |
  • τον υποδέχτηκαν με ανοικτάς αγκάλας (L) |
  • μας περιμένουν με ανοιχτές αγκαλιές |
  • κολυμπούσε με ανοιχτές χεριές προς την ακρογιαλιά (KPolitis)

• ⓗ apart, spread, straddling:
  • ανοιχτά πόδια, σκέλη |
  • με ανοιχτά πόδια astride |
  • στέκομαι με ανοιχτά πόδια |
  • καθισμένος στο κατώφλι με ανοιχτά τα σκέλη

• ⓘ made w. the legs wide apart, straddling:
  • με το ανοιχτό βήμα των ναυτικών (DKokkinos) |
  • μια γυναίκα με ανοιχτό βάδισμα (KAsimakop) |
  • κατέβαινε την πλαγιά με ανοιχτές δρασκελιές (KPolitis)

• ⓙ low-cut, open-neck, open (ant κλειστός):
  • ανοιχτό φόρεμα dress w. low-cut neckline, décolleté dress (syn ντεκολτέ, ant κλειστό φόρεμα) |
  • ανοιχτό πουκάμισο open-neck shirt |
  • το γελέκο είναι πολύ ανοιχτό στο στήθος the waistcoat is too low-cut

• ⑥ not terminated, undecided, unsolved, open:
  • η συζήτηση είναι ανοιχτή |
  • ανοιχτές συζητήσεις, συνομιλίες |
  • πολλές απορίες έμειναν ανοιχτές |
  • αφήνω το θέμα ανοιχτό leave the matter undecided, open (Theodorakop) |
  • το ζήτημα, το πρόβλημα μένει ανοιχτό |
  • τα ανοικτά προβλήματα της γνώσης (Theodorakop) |
  • ο Πλάτων αποκρίθηκε στα ερωτήματα, που έθεσε αλλά άφησε ανοιχτά ο Σωκράτης (id.)

• ⑦ unconcealed, open (syn φανερός):
  • ανοιχτή αναμέτρηση |
  • ήρθαν σε ανοιχτή ρήξη σε ανοιχτή σύγκρουση |
  • δεν ήρθε σ' ανοιχτή αντιδικία με τον X. |
  • ~ πόλεμος open hostilities |
  • του κάνω ανοιχτό πόλεμο wage open warfare on him |
  • του 'καμα μεγάλη ανοιχτή επίθεση στην εφημερίδα (Melas) |
  • ο χριστιανισμός βρέθηκε σε ανοιχτή πάλη με τον ελληνορωμαϊκό κόσμο (Tatakis) |
  • οι κινηματογραφιστές αποτόλμησαν ανοιχτές διαμαρτυρίες |
  • τα σχέδια ανοιχτού ή καμουφλαρισμένου τεμαχισμού της Kύπρου (Christidis) |
  • ήρθαν τα ειρωνικά σχόλια και σε λίγο η ανοιχτή κοροϊδία (MVarvoglis) |
  • η περιφρόνηση πήρε τις διαστάσεις ανοιχτής πρόκλησης προς το δημόσιο αίσθημα (Psathas) |
  • ανοιχτή δικτατορία |
  • phr παίζω ανοιχτό παιγνίδι or μ' ανοιχτά χαρτιά I don't hide my aims, don't cheat, am above-board; tell my thoughts straight- forwardly, am frank

• ⓚ unreserved, frank, blunt, shocking:
  • ο ~του λόγος |
  • ανοιχτή κολακεία unabashed flattery |
  • ανοιχτά πειράγματα |
  • βάζει στα μυθιστορήματά του ανοιχτές, άσεμνες σκηνές |
  • τα κορίτσια βάλθηκαν να τραγουδάνε τα πιο ανοιχτά και γαργαλιστικά τραγούδια τους (Melas) |
  • τον κατηγόρησαν για τις ανοιχτές εκφράσεις του (Charis)

• ⑧ understanding, responsive, open:
  • έχει ανοιχτή καρδιά is affable or sincere |
  • poem τον οργωτή του νοσταλγώ, που με καρδιά ανοιχτή | το αλέτρι του ετοιμάζει (Skipis)

• ⓛ openhearted, goodhumored, genial, affable (syn ανοιχτόκαρδος 2, ευπροσήγορος):
  • ~άνθρωπος (syn άνθρωπος με ανοιχτή καρδιά, ανοιχτόκαρδος άνθρωπος) |
  • σάτιρες που προδίδουν ψυχή ανοιχτή (Melas)

• ⓜ openhanded, generous (syn γενναιόδωρος L, ανοιχτοχέρης, απλοχέρης, κουβαρντάς, ant σφιχτός, σφιχτοχέρης):
  • είναι ~μάλιστα πολύ ~ |
  • είναι πολύ ~ στα έξοδα

• ⓝ receptive, open:
  • ανοιχτό μυαλό catholic mind (syn ευρύ πνεύμα, πλατύ μυαλό) |
  • τα ανοιχτά πνεύματα |
  • ζεστή καρδιά και νους ~(Panagiotop) |
  • η ανθρωπιστική παιδεία είναι πάντα προσφιλής στις ανοιχτές διάνοιες (id.) |
  • ο ποιητής .. ~ στους ανέμους που φυσούσαν από παντού (id.) |
  • ο ιστορικός .. ~ σ' όλες τις ανθρώπινες αξίες (Evelpidis) |
  • ~ στοχασμός |
  • καιροί πιο ανοιχτοί στη δημιουργική ενέργεια του ανθρώπου από κάθε άλλην εποχή (Papanoutsos) |
  • η πολιτεία έχει συμφέρον ν' αφήσει το σχολείο ανοιχτό σε όλα τα ρεύματα ιδεών (id.) |
  • η πιο ανοιχτή ψυχή μπροστά στο γεγονός της ζωής (Mangakis) |
  • είναι πιο ανοιχτοί στο διάλογο που τους προτείνει (AXydis) |
  • η Eυρώπη είναι ανοιχτή, γιατί δεν φοβάται κατ' ουσίαν τίποτε (Theodorakop)

• ⑨ available for use, current, open (of an account in bank or commercial firm):
  • ~λογαριασμός current account (syn τρεχούμενος λογαριασμός)

• ⓞ unpaid (syn ανεξόφλητος, απλήρωτος):
  • θα τους εξοφλήσω τους ανοιχτούς λογαριασμούς μέχρι λεπτού (Palam) |
  • έχω ανοιχτούς λογαριασμούς με κάποιον have an account to settle w. someone

• ⓟ act. not having paid, owing money, in debt, indebted (syn οφειλέτης [used as adj], near-syn ελλειμματίας [adjectively]):
  • βρέθηκα or έμεινα ~ |
  • είμαι ~ (syn έχω άνοιγμα) |
  • είμαι χίλιες λίρες ~ |
  • είμαι ~ ένα εκατομμύριο δραχμές

• ⓠ not named, unspecified, open:
  • οι αποδείξεις μ' ανοιχτό το ποσόν είναι ενυπόγραφες

• ⓡ having automatic coverage w. actual value unspecified, open:
  • ανοιχτή ασφάλεια open coverage |
  • ανοιχτό ασφαλιστήριο open policy

• ⑩ light-colored, light (syn ανοιχτόχρωμος, ant βαθύχρωμος):
  • προτιμάει να φορεί ανοιχτά φορέματα |
  • σκοτεινή διακόσμηση πάνω σε ανοικτό βάθος (Platon)

• ⓢ light, pale, of color (ant βαθύς, σκούρος):
  • ~χρωματισμός |
  • ανοιχτό χρώμα |
  • η ανοιχτότερη απόχρωση the lighter shade |
  • χρησιμοποιεί ανοιχτά χρώματα σε τόνους φωτεινότερους (Tsigaridas) |
  • να προτιμάτε τ' ανοιχτά χρώματα (Evelpidis) |
  • ένα τόνο ανοιχτότερη από το σάρκωμα (Pallas) |
  • poem πάλι με την άνοιξη | φόρεσε χρώματα ανοιχτά (sc το καλοκαίρι) (Seferis) |
  • | ανοιχτό καστανό χρώμα or καστανό ανοιχτό light-brown |
  • μαλλιά καστανά ανοιχτά |
  • ανοιχτά καστανά μάτια hazel eyes |
  • ανοιχτό κίτρινο light-yellow, pale-yellow |
  • ξανθό ανοιχτό χρώμα light-blond |
  • ανοιχτό πλατύ πορτοκαλί (Evangelidis) |
  • χρώμα ερυθρό ανοιχτό (DILazaridis) |
  • ανοιχτό κόκκινο or κόκκινο ανοιχτό light-red, pale-red |
  • καστανό ανοιχτό κόκκινο, καστανό ανοιχτό κοκκινωπό light-reddish brown |
  • χρώμα ανοιχτό ροζ or ροζ ανοιχτό pale-pink, light-pink |
  • ανοιχτό μοβ light-purple, lilac |
  • χρώμα ανοιχτό γαλάζιο or ανοιχτό μπλε light- blue, sky-blue (syn ουρανί) |
  • χαρτί ανοικτό μπλε (Petsalis) |
  • μπλε ανοιχτή στολή (Tsirkas) |
  • ανοικτό πράσινο χρώμα light-green color, ανοιχτό πράσινο (MChatzidakis) (syn ανοιχτοπράσινο, ant βαθύ πράσινο) ο ουρανός είναι πράσινος ~, θάλασσα πράσινη ανοιχτή και πράσινη σκούρα |
  • γκρι ανοιχτό παντελόνι, η γκρίζα ανοιχτή φορεσιά |
  • ανοιχτό μαύρο faded black

[fr MG ανοιχτός / ανοικτός (mod. Cypr. αννοικτός) ← LK ἀνοικτός (2nd c. AD)]

• not opened, not open, unopened (ant ανοιχτός):
  • άνοιχτο παράθυρο, βαρέλι, κουτί |
  • άνοιχτη πόρτα |
  • άνοιχτο γράμμα |
  • όσα μπαμπάκια απόμειναν είναι με καρύδια άνοιχτα και πρέπει να μαζευτούν και να ανοιχτούν μέσα σε φούρνο (Saliveros Kazamias 1973) |
  • το σπλάχνο σου γίνεται δροσερό δροσερό σαν τη χλωρή καρδιά του άνοιχτου ακόμα μπανανόφυλλου (Kazantz) |
  • poem καινούργια γης, καινούργιος ουρανός, άνοιχτο ρόδο ο χάρος (id. Od 14.1398)

[fr ανοιχτός w. privative sense through shift of the accent fr oxytone to proparoxytone άνοιχτος; cf dial ανάνοιχτος]

• w. open legs, w. legs spread, straddling:
  • περπατούσε ~σα θαλασσινός, για να μην τονε ρίξει κάτω το σκαμπανέβασμα που 'κανε η αυλή (Prevelakis) |
  • στάθηκε ~και με τανυσμένα μπράτσα, σα να τον σταυρώσανε στο άνοιγμα της πόρτας (Foteinos) |
  • poem .. τους νιους που με σφιχτή, δαχτυλιδένια μέση | χρουσά ρονιά σε ανοιχτοσκέλα παν θεά διχαλοβύζα (Kazantz Od 7.385) |
  • παχιά θεά ..| στ' ανάτρουλα τραπέζια τα φαγιά θρονιούσε ανοιχτοσκέλα (ib 8.129)

[cpd of ανοιχτά σκέλη; cf ανοιχτοστήθα fr ανοιχτά στήθη and kath ανοικτοσκελής (Koumanoudis)]

• keeping one's home open to people, hospitable (syn φιλόξενος):
  • poem τη χέρα του άπλωσε, χαιρέτησε το γέρο ανοιχτοσπίτη (Kazantz Od 9.669)

[cpd of ανοιχτό σπίτι]

• bare-breasted:
  • πέρασαν από τα μάτια μου οι εξαίσιες τοιχογραφίες - μάτια μεγάλα, μυγδαλάτα, μαύρες πλεξούδες κυματιστές, βαριές κυράδες ανοιχτοστήθες, με χοντρά φιλήδονα χείλια (Kazantz)

[f of *ανοιχτοστήθης (: ανοιχτά στήθη)]

• ① bare-chested, bare-breasted

• ② broadchested (syn L ευρύστερνος):
  • ήταν ψηλός κι ~(Alithersis) |
  • song άντρακλας ~κι ανοιχτοκουταλάτος

[cpd of ανοιχτό στήθος; cf χρυσοκουμπόστηθος]

• γέλιο ανοιχτοστόματο

[cpd w. στόμα]

• open or straightforward, unreserved or shameless talking:
  • δεν έχασε ποτέ την πιπεράτη ~του. Eδώ κ' εκατό και περισσότερα χρόνια τον εθεωρούσαν αισχρότατο θέαμα (Panagiotop) |
  • ο Bοκκάκιος και ο θείος Aρετίνος με την έξοχη υφή του λόγου τους και με την ~ τους μας προσφέρουν το πρόσωπο της Aναγέννησης κατά τον παραστατικότερο τρόπο (id.) |
  • αυτός ο απερίγραπτος κυνικός είναι ικανός να θανατώσει με την ~ του όλες τις γενιές των σεμνότυφων (id.)

[der of ανοιχτόστομος]

• ① talking freely, openly, frankly, unreservedly (even shamelessly):
  • οι ανεκδοτολόγοι των κοσμικών συγκεντρώσεων όσο πιο ανοιχτόστομοι τόσο και πιο περιζήτητοι είναι (Panagiotop) |
  • η Σμαραγδή ήταν από άλλο κόσμο φερμένη, ανοιχτόστομη κι ασυλλόγιστη χωρατατζού και θεοσεβούμενη ανάμεσα στ' άλλα (id.)

• ⓐ straightforward, sincere (syn ειλικρινής, ίσιος):
  • ο Aχιλλέας .. ~| όπως όλοι οι φυσικοί άνθρωποι, παρορμητικός (id.) |
  • ο ~ και φλύαρος κ' ευρέθιστος πολεμιστής (ο Aχιλλέας) (id.) |
  • poem η Φήμη όλο ανοιχτόστομη μ' ανέβασε ως εδώ (Palam)

• ② unreserved, coarse, foul, vulgar, shameless, indecent:
  • τ' αγόρια λέγανε ένα σωρό αστεία, πολύ ανοιχτόστομα, στα κορίτσια (id.) |
  • η ανοιχτόστομη ως τη χυδαιότητα κάποτε σεξουαλική κουβέντα (Karantonis) |
  • τα επιγράμματα τα ερωτικά και συχνά τ' ανοιχτόστομα της Παλατίνης Aνθολογίας (Panagiotop) |
  • κάμαρες με τις πρόστυχες χρωμολιθογραφίες στους τοίχους και στολισμένες με τα καλέσματα τ' ανοιχτόστομα και τα γέλια των νεκρών (Panagiotop)

[cpd of ανοιχτός & στόμα; cf adjs in -στομος]

• ① openness, open place, space w. a wide horizon (syn ανοιχτωσιά):
  • η ~της θάλασσας, του πελάγους, του κάμπου |
  • εδώ είναι ~ για να βλέπει κανείς |
  • η ~ του οικοδομημένου χώρου, των ανακτόρων |
  • έκαμε μια αντικραυγαλέα κατασκευή .. προσέχοντας το ύψος, δίνοντας ~ και άνεση κλ (Panagiotop) |
  • ο ποιητής δεν χάρηκε τη φύση, την ~ και τον απέραντο ουρανό, τη θάλασσα, την πρασινάδα και την ψηλή κορφή (Chourmouzios) |
  • poem δώστε μου πια τη γαλανή φυγή σας, | τις Λίμνες της ανοιχτοσύνης (RApostolidis) |
  • γύρω τριγύρω του παράθυρα | κ' ύψος πολύ κι ανοιχτοσύνης κάμποι, δέντρα και πέρα η θάλασσα (Iro Lampiri)

• ⓐ open, cloudless, clear sky, good weather (syn αιθρία 1, ευδία, καλός καιρός)

• ⓑ fig breadth, clarity:
  • η Aναγέννηση ελευθεριάζει, ξανασκύβει στα κλασικά κείμενα, για να γευθεί και να πραγματοποιήσει και για δικό της λογαριασμό την ~του στοχασμού που δεν γνωρίζει φραγμούς (Panagiotop) |
  • το πάθος του Σολωμού, ο ενθουσιασμός του, η ορθοφροσύνη του, η ~ του επιβάλλονται (id.)

• ② straightforwardness, sincerity (syn ειλικρίνεια):
  • ποτέ δε μου άνοιξαν την καρδιά τους με κείνη τη γλυκιά ~των εφηβικών χρόνων (Glezos)

• ③ openhandedness, generosity (syn γενναιοδωρία)

• ④ uninhibited behavior, looseness, wantonness (syn L ελευθεριότητα)

[der of ανοιχτός]