• ① homo, man:
  • ~ νεαντερθάλιος, μαγδαληναίος |
  • σκεπτόμενος ~ homo sapiens |
  • το ζώο ~

• ② human being, person:
  • ~ άδικος, άτιμος, δίκαιος, τίμιος |
  • νέοι άνθρωποι |
  • μικροί άνθρωποι dishonorable, mean persons |
  • άνθρωποι της κρεμάλας base, low individuals |
  • είναι δύσκολο να γνωρίσει κανείς τον άνθρωπο |
  • χωρίς ελευθερία δεν λέγεσαι ~ |
  • prov ~ αγράμματος ξύλο απελέκητο |
  • ο ~ ξέρει τη δύναμή του και την εξουσιάζει (Prevelakis) |
  • ο ~ είναι κατά τον Kirkegaard μια σύνθεση από αιωνιότητα και χρονικότητα (Theodorakop) |
  • η μόνη σταθερή σχετικά αξία στην ιστορία θεωρείται ο ~ (Evelpidis) |
  • κανένας λαός δεν επίστεψε τόσο στον άνθρωπο όσο ο αρχαίος ελληνικός (Kakridis) |
  • η λογοτεχνία στηρίχθηκε πάντα στον άνθρωπο, άντλησε πάντοτε από τον άνθρωπο (Chatzinis) |
  • poem κ' εκείνη αποκοιμήθηκε βαθειά | και δεν τη βλέπει ανθρώπου μάτι (Papadiam) |
  • .. και συμβουλές ζητούσε | στου βασιλείου τις υποθέσεις πάντα | από ανθρώπους σοβαρούς κ' εμπείρους (Kavafis)

• ⓐ mortal, human (contrasted to Θεός):
  • αυτό δεν το συγχωρεί ούτε θεός ούτε ~ |
  • κ' εγώ έκαμα λάθη και κάνω· ~ είμαι (Makryg) |
  • μην ξεχνάς πως είσαι ~, έλεγε κάποιος υπηρέτης κάθε μέρα στον Φίλιππο (ChZalokostas)

• ⓑ anyone, a soul (in negative clauses) (syn κανείς, ψυχή):
  • δεν υπάρχει ~ |
  • δεν χωρεί ~ να κινηθεί εδώ μέσα

• ③ collectively, sg or pl human beings, the human race, mankind:
  • οι άνθρωποι είναι θνητοί |
  • η καταγωγή και η εξέλιξη του ανθρώπου απασχολεί την επιστήμη |
  • οι άνθρωποι εξουσιάζουν τη φύση

• ⓒ pl άνθρωποι οι, people (syn πλήθος, κόσμος):
  • άνθρωποι πηγαινοέρχονται |
  • είναι άνθρωποι μαζεμένοι έξω |
  • είδα ένα σωρό ανθρώπους στο σαλόνι (Psichari)

• ④ humane, civilized person, virtuous person, proper human being:
  • έγινε ~ |
  • δεν πρόκειται να γίνει ~ |
  • τον έκαμε άνθρωπο |
  • τα γράμματα δεν τον έκαναν άνθρωπο |
  • ο ~ χωρίς θεό παύει να είναι ~ |
  • άνθρωπε, μη με παιδεύεις (Panagiotop) |
  • άνθρωπε, του είπε, έχω ανάγκη από ψωμί (id.) |
  • ο ~ δεν είναι παλιός ή νέος, ο ~ είναι ή δεν είναι ~ (Athanasiadis-N) |
  • σκοπός της ζωής μου είναι να κάνω τους Έλληνες ελεύθερους, δηλαδή ανθρώπους (IDragoumis) |
  • αν θέλεις να λέγεσαι ~ δεν θα πάψεις ούτε στιγμή ν' αγωνίζεσαι για την ειρήνη και το δίκιο (Leivaditis) |
  • poem φέρτε στο δασκαλειό μου τα παιδιά, να σας τα κάμω ανθρώπους (Kazantz Od 20.233)

• ⓓ phr ~ του Θεού, virtuous, good person:
  • άνθρωπε του θεού μια καλή μοίρα σ' έφερε μπροστά μου (Petsalis) |
  • είναι επίτροπος της εκκλησίας, ~ του θεού (Kranidiotis)

• ⑤ male human, man (syn άντρας, ant γυναίκα):
  • δεν πρέπει να ανακατεύονται οι γυναίκες με τους ανθρώπους

• ⑥ άνθρωπός (μου, σου, του etc) person closely related, relative or old friend:
  • περιμένει με λαχτάρα τον άνθρωπό του |
  • τον περιποιηθήκανε σαν άνθρωπό τους |
  • τόσες φαμίλιες Φωκιανοί έχουν αφήσει ανθρώπους τους στην ανατολή (Venezis)

• ⓔ ο άνθρωπός της (her) husband, (her) man:
  • ενδιαφέρεται για την υπόθεση γιατί παίζεται η ζωή του ανθρώπου της (Tsirkas) |
  • poem μα δεν μπορώ να την ακολουθήσω | τη συνοδεύει αδιάφορος ο άνθρωπός της (Karantonis)

• ⑦ worker, laborer, servant:
  • οι άνθρωποί μου είναι στο κτήμα |
  • ο ~ του μαγαζιού |
  • παράγγειλε σε δυο ανθρώπους του ν' ανάψουν δαδιά και να περιμένουν στην πόρτα (Venezis) |
  • απάντησα στο δρόμο άνθρωπο του αδελφού σου και μου 'δωσε τούτη τη γραφή (Melas)

• ⑧ man of authority, official:
  • άνθρωποι της εξουσίας, της κυβερνήσεως |
  • οι άνθρωποι του σουλτάνου εισέπραξαν περισσότερα απ' όσα ήταν νόμιμο (Vacalop)

• ⓕ ο ~ της ημέρας the prominent or dominant personality (in society, power etc)

• ⑨ soldier (of a unit), follower, man (syn στρατιώτης):
  • οι άνθρωποι του βασιλιά |
  • ήρθε με τους ανθρώπους του |
  • είδα τους ανθρώπους μου να μάχονται (ChZalokostas) |
  • πιάστε τα πόστα, εγώ με τους ανθρώπους μου θα φύγω (Makrygiannis)

• ⑩ experienced or specialized person, expert, specialist:
  • άνθρωποι των γραμμάτων, του θεάτρου |
  • ~ του εμπορίου business man |
  • άνθρωποι των νόμων |
  • ~ των σαλονιών socialite |
  • κάθε ψάρι ψαρεύεται με τρόπο ξεχωριστό και θέλει τον άνθρωπό του (Potamianos) |
  • τα τεχνικά μαθήματα δεν είχαν τον άνθρωπό τους

• ⓖ phr ~ του λαού:
  • άνθρωποι της αστικής τάξεως

[fr kath άνθρωπος ← MG ← K, AG; ἀθρ- substandard fr LK, MG ἄνθρωπος]

• rallying of people, meeting of people (syn ανθρωπομάζωμα):
  • μεγάλη, μικρή ~ |
  • ~ των θαλασσοπνιγμένων |
  • ένοιωθα κάποια μυστική αναγάλλια να μαθητεύω μέσα σε κείνη την ~ (Panagiotop) |
  • το απομεσήμερο γίνηκε πάλι ~, όλο το χωριό (Petsalis)

[neol, cpd w. σύναξη]

• ① human race, mankind (syn ανθρωπότητα):
  • ήθελε να σώσει την ~ |
  • η πολιτική ήταν γι' αυτόν ένα πείραμα για να συμπληρώσει τη γνώση του για τα πράματα της ανθρωποσύνης (Chatzinis)

• ② humanity (syn in ανθρωπιά):
  • δείγματα ανθρωποσύνης |
  • πράξη ανθρωποσύνης |
  • τα ζώα είτε στερήθηκαν την ~ τους, είτε δεν πρόφτασαν ακόμα ν' ανθρωπέψουν (Prevelakis) |
  • ο αρχαίος Έλληνας έβλεπε την αποκορύφωση της ανθρωποσύνης του στη σωφροσύνη (Papanoutsos) |
  • πολύ συχνά δεν αντέχει ο άνθρωπος να κρατήσει ολάκερη την ~ του (Kazantz)

[fr kath (neol, Koumanoudis) ανθρωποσύνη, der of άνθρωπος w. suff -σύνη]

• butchery of men, slaughter-house of humans:
  • οι πόλεμοι ονομάζονται από πολλούς ανθρωποσφαγεία

[fr kath (neol, Koumanoudis) ανθρωποσφαγείον, cpd w. σφαγείον]

• slaughter of men (syn μακελιό):
  • μεγάλη, νέα, τελευταία ~ |
  • αποτρέπουν, αποφεύγουν την ~ |
  • πέθανε από την πίκρα του για την εμφύλια ~ |
  • ιδέα της ανθρωποσφαγής που γίνεται στην ύπαιθρο δίνουν οι αριθμοί των τουφεκισμών σ' ένα μόνο μήνα (ChZalokostas) |
  • είχε ζήσει από κοντά και την άλλη όψη του πολέμου, την όψη της ανθρωποσφαγής και της φρίκης (Athanas) |
  • poem θάνατος εδώ | κι ~, | τούτ' η μαύρη γη| κόκκινη πληγή (Varnalis)

[fr kath (neol, Koumanoudis) ανθρωποσφαγή, cpd w. σφαγή]

• great number of people, crowd, throng:
  • περίγυρα όλου αυτού του ανθρωποσωρού οι έφιπποι χωροφυλάκοι θύμιζαν άλλα χρόνια δουλείας και τυραννίας (Karkavitsas) |
  • αρματωμένος σίφουνας χυμάει και χτυπάει στα στραβά τον ανθρωποσωρό (Melas) |
  • οι άνθρωποι της εξουσίας άνοιξαν ένα πέρασμα ανάμεσα στον ανθρωποσωρό (Panagiotop) |
  • ένας αξιωματικός περνάει την αποβάθρα και σταματάει κοντά στον ανθρωποσωρό (Vlachogiannis)

[neol, cpd w. σωρός]

• life-saving:
  • ~ τρόπος |
  • ανθρωποσωστική δύναμη, συνέπεια

[neol, cpd w. σωστικός]

• savior of men:
  • θεωρήθηκε ~ |
  • πολλοί παρουσιάζονται ως ανθρωποσωτήρες |
  • δεν θέλησε να παίξει το ρόλο του ανθρωποσωτήρα (Panagiotop)

[fr kath (neol, Koumanoudis) ανθρωποσωτήρ, cpd w. σωτήρ]

• salutary for man:
  • ~ |
  • ανθρωποσωτήρια ενέργεια |
  • ανθρωποσωτήριο φάρμακο

[fr kath (neol, Koumanoudis) ανθρωποσωτήριος, der of ανθρωποσωτήρ; cf ψυχοσωτήριος etc]