• 1)
  • α) Έμπειρος γνώστης μιας τέχνης, τεχνίτης:
    • καλοί μαστόροι των καραβίων (Σουμμ., Ρεμπελ. 158· Ερωτόκρ. Β́ 99)·
  • β) αρχιτεχνίτης:
    • εγενόμην μάστορας, τους άλλους να διατάσσω (Σαχλ., Αφήγ. 63)·
  • γ) (μεταφ.) αυτός που είναι επιτήδειος, δεξιοτέχνης:
    • της αντρειάς ο μάστορας (Ερωτόκρ. Β́ 1418)·
    • ο μάστορας ο ζαριστής (Σαχλ. Á PM 172).
• 2) (Ως τιμητικός τίτλ.) άρχοντας, αξιωματούχος:
  • πρίχου να φτάξουν άρχοντες, πρίχου μαστόροι να 'λθου (Τζάνε, Κρ. πόλ. 533⁵).
• 3) Δάσκαλος· καθοδηγητής:
  • είς μαθητής … πέρασε τον μάστορα στης γιατρικής τα πάθη (Ριμ. Απολλων. [984]· Ξόμπλιν φ. 135^v).
• 4) Ο τ. μάστρος και εκφρ. μέγας μάστορας/μάστορος/μάστρος και μάστορος του κανόνος = ο «μέγας μάγιστρος», ο αρχηγός δυτικού μοναχικού και στρατιωτικού τάγματος:
  • ο μάστρος του Τέμπλου (Μαχ. 18³²· Αχέλ. 166), (Μαχ. 12⁶)·
  • τον μέγαν μάστρον του Σπιταλλίου (Μαχ. 14¹⁸· Ασσίζ. 94⁷).

• Φρ. Βρίσκω τον μάστορήν μου = βρίσκω τον ικανό να με συνετίσει:
  • (Ιστ. Βλαχ. 279).

[<ουσ. μαΐστωρ ‑ορας. Ο τ. μάστρε <παλαιότ. γαλλ. maistre. Ο τ. μάστρος <ιταλ. mastro. Η λ. (Βλάχ.) και ο τ. ‑ης (Somav.) και σήμ.]

• Ο βορειοδυτικός άνεμος, ο μαΐστρος· το αντίστοιχο σημείο του ορίζοντα:
  • (Πορτολ. Α 171³)·
  • προς τον μάστορα στέκει ένα βουνίν στρογγυλόν (αυτ. Α 19¹³).

[το ουσ. μάστορας (I) με επίδρ. του μαΐστρος (βλ. ά. II)]