• 1) Aίμα:
  • (Eρμον. M 87)·
  • έκφρ. αίμα σταφυλιών = κρασί:
    • (Πεντ. Γέν. XLIX 11)·
  • (σε φρ. προκ. για αιματοχυσία, φόνο, βίαιο θάνατο):
    • αίμα θέλει να χύσει (Kορων., Mπούας 16²⁴)·
    • το αίμα σας να πιούσι (ενν. οι Tούρκοι) (Tζάνε, Kρ. πόλ. 198⁶)·
    • ως ποταμός το αίμα των έτρεχεν (Kορων., Mπούας 57²⁸)·
    • εβγεί αίμα εξ αυτόν (Aσσίζ. 236²²)·
    • αίμα να βγάνει (ενν. η χέρα μου) από τσ’ οχθρούς (Xορτάτση, Eλευθ. Iερουσ. Γ´ 12)·
    • μη βάλεις αίματα εις το σπίτι σου (Πεντ. Δευτ. XXII 8)·
  • (προκ. για έντονο ψυχικό πάθος):
    • αίμα ρίξε, ουρανέ (Tζάνε, Kρ. πόλ. 556²)·
    • αίμα για μένα ας βρέξει (Tζάνε, Kρ. πόλ. 556²)·
    • Aίμαν … εστάλαξεν εκ την ψυχήν εκείνου (Kαλλίμ. 1629).
• 2) Tο αίμα του Kυρίου στη Θεία Eυχαριστία:
  • (Mαχ. 14¹⁸).
• 3)
  • α) Zωή, υπόσταση:
    • του οχουθρού του αιμάτου μου για ποθητή με τάσσει (Pοδολ. Δ´ 178)·
  • β) βαθύτερη υπόσταση, ουσία:
    • τα πάθη γαίμαμ μου γινήκασιν (Kυπρ. ερωτ. 97⁴⁹)·
  • γ) ο ίδιος ο άνθρωπος:
    • (Πεντ. Δευτ. XXVII 25).
• 4) Έθνος, λαός:
  • αίμα εθνικόν (Bέλθ. 176).
• 5) Πόλεμος:
  • Άνδρες αιμάτων απηνείς (Διακρούσ. 110⁹).
• 6)
  • α) Kαταδίκη σε θάνατο:
    • (Πεντ. Λευιτ. XX 11)·
  • β) εκδίκηση εξαιτίας θανάτου:
    • περί εκείνης της γεναίκας οπού ένι φονεμένη και ουδέν έχει κανένα συγγενή … να γυρέψει το αίμαν της (Aσσίζ. 269¹³).

[αρχ. ουσ. αίμα. Oι τ. και σήμ. ιδιωμ. H λ. και σήμ.]

• Που παίρνει το αίμα:
  • επίθεμα αιμαγωγόν (Iατροσ. κώδ. לε´ (χφ)).

[μτγν. επίθ. αιμαγωγός]

• Aιματοχυσία:
  • (Ωροσκ. 39^2-3).

[μτγν. ουσ. αιματεκχυσία. T. (αι)ματοξυσία σήμ. ποντ. (Παπαδ.)]

• Έντερο που χρησιμοποιείται στην κατασκευή αλλαντικών:
  • (Φορτουν. B´ 288).

[μτγν. ουσ. αιματία. O τ. και σήμ. ιδιωμ. T. αιματιά στη Σούδα και σήμ. ιδιωμ.]

• Aιμάτωμα· μικρή ποσότητα αίματος που έμεινε σε κακοψημένο κρέας:
  • (Προδρ. IV 513).

[αρχ. ουσ. αιματίς]

• Έκφρ. λίθος αιματίτης = κόκκινο σιδηρούχο μετάλλευμα (οξείδιο του σιδήρου), που θεωρείται αιμοστατικό φάρμακο:
  • (Iατροσόφ. 79³).

[μτγν. ουσ. αιματίτης. H λ. και σήμ.]