Εγκυκλοπαιδικός Οδηγός 

Διγλωσσία [Β5] 

Βασιλική Δενδρινού (2001) 

Κείμενο 4: Β. Δενδρινού. Μονογλωσσία έναντι διγλωσσίας.

Άτομα που έχουν αποκτήσει μία μόνο γλώσσα και λειτουργούν δυνητικά με τις κοινωνικές της ποικιλίες θεωρούνται μονόγλωσσοι και διακρίνονται από τους ανθρώπους που έχουν αποκτήσει δύο γλώσσες, τις οποίες χρησιμοποιούν σε παρόμοιες ή διαφορετικές κοινωνικές περιστάσεις. Στην πράξη η διάκριση αυτή δεν είναι τόσο ξεκάθαρη, ειδικά όταν εμφανίζεται το ζήτημα μονόγλωσσων ομιλητών που γνωρίζουν άλλες γλώσσες ως ξένες, μια που δεν είναι εύκολη η διάκριση ανάμεσα σε έναν επαρκή ξένο ομιλητή και σε ένα δίγλωσσο, για πάρα πολλούς λόγους. Συνήθως, όμως, η διάκριση γίνεται με βάση το αν κάποιος έχει διδαχτεί μια δεύτερη γλώσσα μέσω της τυπικής εκπαίδευσης ή αν την έχει μάθει "φυσικά", ζώντας μέσα σε ένα κοινωνικό περίγυρο όπου μιλιέται η άλλη γλώσσα. Υπάρχει τότε μια περαιτέρω δυσκολία να οριστεί ποια είναι η πρώτη και ποια η δεύτερη γλώσσα, μια που αυτοί οι όροι δε χρησιμοποιούνται πάντα για να υποδείξουν τη στιγμή της απόκτησης αλλά τον βαθμό επάρκειας στην καθεμιά.

Πέρα από τις παραπάνω δυσκολίες, αν δούμε τους δίγλωσσους ως ανθρώπους που μεγαλώνουν με δύο γλώσσες, διακρίνονται από τους μονόγλωσσους σε πολλά επίπεδα, τα οποία έχουν γίνει αντικείμενο συστηματικής έρευνας. Κάποιες μελέτες πάνω σε δίγλωσσους έχουν υποστηρίξει πως οι στρατηγικές αντίληψης που χρησιμοποιούν είναι διαφορετικές από αυτές των μονόγλωσσων. Σε αυτές τις μελέτες υπονοείται ότι υπάρχει διαφορά στο "γνωστικό στυλ" και στην εγκεφαλική οργάνωση όσον αφορά τη γλώσσα, ενώ κάποιοι ισχυρίζονται πως οι δίγλωσσοι ωριμάζουν πιο γρήγορα από τους μονόγλωσσους τόσο σε σχέση με την εγκεφαλική πλευρίωση στη γλώσσα όσο και σε σχέση με τη απόκτηση δεξιοτήτων για γλωσσική αφαίρεση (Albert & Obler 1978). Επιπρόσθετα, υπήρξαν κάποιες πειραματικές μελέτες πάνω στην απόκτηση γλώσσας, οι οποίες προτείνουν ότι οι δομές συγκεκριμένης γλώσσας μπορούν να επηρεάσουν την τελική εικόνα μιας δεδομένης γλώσσας στο μυαλό του δίγλωσσου. Αν και οι αποδείξεις σε όλες αυτές τις μελέτες δεν είναι καθόλου οριστικές και τα συμπεράσματα πάνω στα θέματα που ερευνήθηκαν εξαρτώνται από τις ερωτήσεις που επιλέχθηκαν και από τη μεθοδολογία που χρησιμοποιήθηκε (κάτι που ισχύει για κάθε έρευνα), οι παραδοχές στις οποίες κατέληξαν έχουν ενδιαφέρον ως υποθέσεις εργασίας, ιδίως τώρα που βρισκόμαστε σε καλύτερη θέση από πριν χάρη στις εξελίξεις στις φυσικές επιστήμες και μπορούμε να κατανοήσουμε τη λειτουργία του ανθρώπινου εγκεφάλου (του αριστερού και δεξιού ημισφαιρίου).

Μετάφραση Νίκος Γεωργίου

Τελευταία Ενημέρωση: 16 Ιούν 2010, 11:21