• I. Ενεργ.
  • 1) Προκαλώ το θυμό κάπ., εξοργίζω κάπ.:
    • (Σουμμ., Παστ. φίδ. Ά [180]).
  • 2) Εκδηλώνω την οργή μου εναντίον κάπ., τιμωρώ:
    • ο δε οργιζόμενος υπό του κυρίου αυτού θεωρεί (ενν. κατ’ όναρ) φυλακάς και μάστιγας (Μάρκ., Βουλκ. 350²⁵· 350¹⁸).
• II. Μέσ.
  • Ά Μτβ.
    • 1) Θυμώνω, οργίζομαι εναντίον κάπ.:
      • (Ναθαναήλ Μπέρτου, Ομιλίαι IX 79)·
      • (με γεν. ή αιτιατ. προσώπου):
        • όταν ο Θεός οργισθεί ενός λαού διά τες αμαρτίες τους … (Κώδ. Χρονογρ. (Κοσμάς) 24)·
        • ο Θεός πολλά τους οργίσθη (Βησσαρ., Διαθ. 236¹²⁷)·
      • (εδώ και με σύστ. αντικ.):
        • οργίσθην του όργηταν πολλήν (Ντελλαπ., Ερωτήμ. 2135).
    • 2) Εκδηλώνω την οργή μου εναντίον κάπ., τιμωρώ:
      • εχόλιασεν ο Θεός … κι έδωκε νίκος των Φραγκών και των Ρωμαίων οργίστη (Χρον. Μορ. H 4802· Καρτάν., Π.Ν. Διαθ. φ. 369^v).
    • 3) Αποστρέφομαι, αποφεύγω κάπ. ή κ.:
      • εμαύρισεν η γιόψη μου … κι οι κορασές μ’ οργίζουνται και δε μπορά με δούσι (Πανώρ. Δ́ 15)·
      • οργίσου των των αζαριών από τον νουν σου ας έβγουν (Σαχλ. N 11)0
    • 4) Μισώ, απεχθάνομαι:
      • (Φαλιέρ., Ρίμ. 83)·
      • οργίζουνταί τον (ενν. τον πλούσιον) πάντες (Σαχλ. Β́ P 147).
    • 5) Καταριέμαι:
      • ο Θεός … οργίστηκέ την (ενν. την αχελώνα) και είπε την να το κρατεί το σπίτι της μαζί της (Αιτωλ., Μύθ. 104¹⁴· Σουμμ., Ρεμπελ. 166⁷).
  • Β́ Αμτβ.
    • 1)
      • α) Καταλαμβάνομαι από οργή, θυμό:
        • (Βίος Αλ. 937), (Ιστ. πατρ. 138³), (Θρ. Κων/π. Β 95)·
        • (με τις προθ. εις, επί, απάνου και αιτιατ.):
          • (Χρον. Τόκκων 659)·
          • οργίστην ο Μωσέ ιπί τους αναγραμμένους του φουσσάτου (Πεντ. Αρ. XXXI 14)·
          • οργίστην ο Κύριος απάνου σας να ξαλείψει εσάς (Πεντ. Δευτ. ΙΧ 19)·
      • β) (ως απρόσ. με γεν. προσώπου):
        • οργίστην του Κάιν πολλά (Πεντ. Γέν. IV 5· Αρ. XVI 15).

• Φρ. οργίζεται ο θυμός μου = οργίζομαι:
  • (Πεντ. Αρ. XI 33, Γέν. XXX 2).

[αρχ. οργίζω.Το μέσ. οργίζομαι και σήμ.]