• Ορκίζομαι, διαβεβαιώνω με όρκο
  • α) (με σύστ. αντικ. ή είδος σύστ. αντικ.):
    • (Πεντ. Αρ. XXX 3)·
    • όμοσες όρκον φοβερόν να μη [τον] αθετήσεις (Λίβ. N 1507· Ασσίζ. 101¹³)·
  • β) (με αιτιατ.):
    • διατί τον Έρωταν κατονομάζεις ψεύτην και ορκοπατείς τό όμοσες …; (Λίβ. Esc. 4022· Ασσίζ. 73²²)·
  • γ) (με τη λ. ψόμα):
    • Ο ζαριστής ουδέν ψηφά ανέν και 'μόσει ψόμα (Σαχλ. N 119)·
  • δ) (με δευτερεύουσα πρόταση· συχνά και με γεν. ή αιτιατ. προσώπου) ορκίζομαι σε κάπ. να … ή ότι …:
    • 'μόνει τους ότι να είναι πιστός του ρηγός (Βουστρ. 108¹⁴· Μαχ. 50²⁸)·
    • θέλομεν να ομόσεις, της κόρης να μην λησμονείς (Διγ. Esc. 440)·
    • (με εμπρόθ. προσδ. που δηλώνει το πρόσωπο ή το πράγμα στο οποίο ορκιζόμαστε):
      • να 'μόσει (ενν. ο ρήγας) απάνω εις το Ευαγγέλιον (Μαχ. 24³⁴· Θησ. (Foll.) I 92), (Χρον. Μορ. P 2038)·
  • ε) (με αιτιατ. προσώπου, πράγματος ή αφηρημένης έννοιας) ορκίζομαι σε:
    • μη 'μόσεις το όνομα του Κύριου του Θεού σου εις το ψόμα (Πεντ. Έξ. XX 7)·
    • να 'μόσω του Έρωτος το τόξον (Λίβ. Esc. 348)·
  •  
    • στ¹) απολύτως:
      • Γονάτισε και βάλ’ εδώ την χέρα σου και 'μόσε (Φαλιέρ., Ιστ. 735)·
    • στ²) (προκ. να δηλωθεί δέσμευση άρχοντα προς υποτελείς και το αντίστροφο· συν. με γεν. προσώπου):
      • έμοσεν (ενν. ο ρήγας) επτά φορές πρωτύττερα παρά να στεφθεί (Μαχ. 262¹⁹· Διήγ. Αλ. V 56)·
  • ζ) (μέσ. μτβ.· με είδος σύστ. αντικ.)
    • επάτησες τον όρκο σου όπου είσαι ομοσμένος (Χρον. Μορ. P 5811)·
    • (με δευτερεύουσα πρόταση):
      • εμαζώχθησαν όλοι και ομοσθήκαν να διώξουσι τον Μιχαήλ (Σταυριν. 788).

• Η μτχ. παρκ. ως επίθ. = ορκισμένος (προκ. για δήλωση υποτέλειας):
  • Γινώσκετε, 'μοσμένοι δούλοι του ρηγάτου μας (Μαχ. 508¹¹ (χφ - έκδ. λο‑· χφ Ο χω‑· 'μο <ομο‑ κατά υπόθεση Dawkins)).

[<αόρ. του ομνύω + κατάλ. ‑νω. Ο τ. αμ‑ στο Somav. (λ. ‑ώνω) και σήμ. ιδιωμ. Οι τ. 'μόννω και 'μόνω σήμ. ιδιωμ. Ο τ. ομ‑ στο Meursius (λ. ωμόννειν) και σήμ. ιδιωμ. Διαφ. τ. της λ. σήμ. ιδιωμ. Η λ. στο Somav. (‑ώνω) και σήμ. ποντ.]