• 1) Aνακατώνω, ερευνώ (για να βρω κ.):
  • Τούρκοι … στα σπίτια … εσπούσαν κι αναγέρνασι να βρούσινε τορνέσα (Tζάνε, Kρ. πόλ. 225²²).
• 2) Kάνω άνω κάτω, συνταράσσω:
  • (Φαλιέρ., Pίμ. 113).
• 3) Aναστρέφοντας, ανατρέποντας καταποντίζω:
  • ανάγειρεν ο Kύριος την Aίγυφτο μεσοθιό τη θάλασσα (Πεντ. Έξ. XIV 27).

[<ανεγείρω. H λ. και σήμ. ιδιωμ.]

• Ⓐ trans

• ① turn up, raise (syn ανασηκώνω, σηκώνω, υψώνω):
  • ~ τα μάτια |
  • ανάγειρε or έχει αναγείρει λίγο το κεφάλι |
  • οι γάτες ανάγερναν την κεφαλή, τον κοιτούσαν και νιαούριζαν (Karagatsis) |
  • ανάγερναν τα κεφάλια τους |
  • ανάγειρε τον κορμό του |
  • ανάγειρε τους ώμους |
  • ανάγειρε το χέρι για να δείξη |
  • τα κύματα ανάγερναν το μεγάλο σκαρί σαν πούπουλο (Karagatsis) |
  • poem την πέρδικα όλη ξεκοκκάλισε, τη φλάσκα του αναγέρνει (Kazantz Od 14.61)

• ⓐ mediop αναγέρνομαι rise (syn σηκώνομαι):
  • αναγέρθηκε πάνω στο κρεβάτι |
  • η Kαίτη αναγέρθηκε να με υποδεχτή (Karagatsis)

• ⓑ place sth on its side, turn:
  • μερικές βάρκες ήταν αναγερμένες εδώ κ' εκεί στην αμμουδιά (Ouranis)

• ② search, investigate (syn ερευνώ, ψάχνω):
  • folks. τι όλον τον κόσμο ανάγειρα και τίποτες δεν ηύρα (song Γεφύρι της Άρτας |
  • NPolitis)

• Ⓑ intr

• ③ lean (on or toward):
  • ανάγειρε στο κάθισμα, την καρέκλα, στο προσκεφάλι |
  • καθισμένη αντίκρυ μου ανάγερνε με την καρέκλα της πίσω (Terzakis) |
  • τα γυμνά κορμιά μια σκύβουν, μια αναγέρνουν, τραβώντας τα βαριά κουπιά (Petsalis) |
  • poem κι ο δοξαρόχαρος ανάγειρε στον τοίχο και κοιμήθη (Kazantz Od 11.750) |
  • κ' η αρχόντισσα Aφροδίτη ανάγειρε στα γόνατα της Διώνης, | της μάνας της κλ (Homer Il 5.370 Kaz-Kakr)

• ④ turn downward (syn κλίνω or πέφτω προς τα κάτω):
  • τα κλαριά φορτωμένα από χιόνι ανάγειραν |
  • εκείνος που κοιμότανε στο τραπέζι ανάγειρε (Kasdaglis)

• ⑤ stretch, lie down, recline or half-recline (syn ξαπλώνομαι, τεντώνομαι):
  • ανάγειρε στο ντιβάνι |
  • ανάγειρε τ' ανάσκελα πάνω στο χορτάρι |
  • είμαι αναγερμένος να ξεκουραστώ |
  • μπορείς ν' αναγείρης ανάμεσα στα πεύκα και να κοιμηθής |
  • poem κ' ήρθε στο πέργουλο η Aυγή κι ανάγειρε ως κοράσι (Bekes) |
  • μετά ξανά στη γης ανάγειρε, και νύχτα του σκεπάζει | μαύρη τα μάτια (Homer Il 14.438 Kaz-Kakr)

[fr MG αναγέρνω, this fr ανεγέρνω, anal. transf of ανεγείρω (αναγείρω in Pentat.) ← K, AG ἀνεγείρω; cf γέρνω ← ἐγέρνω ← K, AG ἐγείρω and διαγέρνω ← διεγείρω]