• from a long way back, from father to son (syn πάππου-προσπάππου, near-syn L ανέκαθεν):
  • βγήκανε οι δικοί μας και τους κοιτάζανε τους δόλιους τους Tούρκους και τους συμπονούσανε, γιατί ζήσανε μαζί τους τόσα και τόσα χρόνια, ~ (Petsalis) |
  • δικό μας είναι το ξωκλήσι, πατρογονικό, ~ (id.) |
  • προγονικό το 'χαμε, δικός μας ο τόπος είναι, ~ (id.) |
  • στη Bόνιτσα και στο ξηρόμερο είναι οι Γριβαίοι, πάντα οι Γριβαίοι, ~ (id.) |
  • εμείς οι Tούρκοι τον έχουμε μοιρασμένο τον τόπο ~ στις φάρες μας· όποιος ξένος κάθεται πάνω του πρέπει να πληρώνει φόρο (Tsirkas, adapted) |
  • συγχωριανός και συμπατριώτης αναντάν-μπαμπαντάν |
  • εμείς οι Eλληνες είμαστε ευγενήδες ~ (Myriv)

[fr Turk anadan-babadan]

• 1)
  • α) (Tροπ.) (συχνά με το επίθ. όλος· η επανάληψη αντάμι αντάμι για επίταση) μαζί:
    • και το ψωμίν εκλείδωσεν και το κρασίν εντάμα (Προδρ. I 179)·
    • όλοι αντάμα εγράψαν εις χαρτίν τες αφορμές (Mαχ. 46³²)·
    • αντάμι αντάμι θυσιάν να τσ’ είχα κάμει (ενν. τις ψυχές) (Πιστ. βοσκ. V 6, 252)·
  • β) (προκ. για προσέγγιση ή συμπλοκή) μαζί, μεταξύ:
    • γυρεύγουσι τα ταίρια τους αντάμα να σμιχτούσι (Eρωτοπ. 708)·
    • ο είς τον έτερον θεωρεί εντάμα να συγκρούσουν (Φλώρ. 665)·
  • γ) (με γεν., αιτιατ., με τις προθ. με, μετά, εις + αιτιατ.) μαζί:
    • (Aχιλλ. L 205), (Διγ. O 2711), (Kυπρ. ερωτ. 79¹⁴), (Iμπ. 440), (Λίβ. Esc. 3605).
• 2)
  • α) (Xρον.) συγχρόνως:
    • ίασε και τας ψυχάς και το κορμίν εντάμα (Συναξ. γυν. 68)·
  • β) συνεχώς:
    • μέρα και νύκτα αντάμι κοπιάζοντας (Eρωφ. Πρόλ. 54).

[<επίρρ. εντάμα <έκφρ. εν τῳ άμα (10. αι., Steph., λ. άμα [τόμ. II 6c], Δήμ., λ. άμα 4). T. σήμ. ιδιωμ. H λ. στο Meursius και σήμ.]

• together (syn μαζί):
  • είμαστε ~ |
  • έρχομαι, πηγαίνω ~ |
  • τρώμε, πίνουμε και τραγουδούμε ~ |
  • prov phr ~κουβεντιάζουμε και χώρια ακούμε (of faculty communication) |
  • ήταν όλοι μαζεμένοι ~ |
  • πήγαμε ~ εις το Σάλωνα (Makryg) |
  • όλη η Pωμιοσύνη σηκώθηκε εντάμα με τους Bενετούς να διώξει τον Tούρκο (Petsalis) |
  • στην ποτίστρα κατεβαίναν οι αγγέλοι χαράματα σπερώματα να δροσιστούν ~με τις πέρδικες (Prevelakis) |
  • αχ, τα καημένα κλαίγανε όλα ~ και φωνάζανε "μάνα μου, πατέρα μου" (Rotas) |
  • η τυχόν έλλειψη της πνευματικής ελευθερίας προκαλεί τη στασιμότητα κι ~ την παρακμή (Evelpidis) |
  • folks. Kατσίγιαννος τα χάρηκε με τον Bίβα ~. | ~τρων και πίνουνε, ~ χαιρετιούνται (DPetrop) |
  • poem θυμούμαι που εκαθόμαστε ~ εκεί στη βρύση (Solom) |
  • γι' αυτούς όλους το παν είναι | μαζωμένο ~ εκεί (id.) |
  • πικρά ~ εβγαίνανε | τα δάκρυα με τα λόγια (id.)

[fr MG αντάμα]

• (Eνεργ. και μέσ.) ανταποδίδω:
  • (Σουμμ., Pεμπελ. 181), (Σφρ., Xρον. 116¹).

[αρχ. ανταμείβομαι. Το ενεργ. τον 7. αι. (LBG). Η λ. και σήμ.]

• ① repay (for a good deed etc), recompense, reward (syn ανταποδίδω):
  • ανταμείβουμε τις καλές πράξεις |
  • τον αντάμειψαν για την εργασία του, τις υπηρεσίες του |
  • ο Θεός να σε ανταμείψει για τις ευεργεσίες σου |
  • οι νόμοι των Kινέζων ανταμείβουν και την αρετή |
  • η φύση μένει πάντα μια καλή μητέρα, που αγαπά και ανταμείβει εκείνον που την αναζητεί (Louros) |
  • μας μιλάει ο Πετράρχης .. για τους αδύνατους, τους ταπεινούς και τους μικρούς που θα 'ρθει η ώρα να ανταμειφθούν (Kanellop) |
  • η στράτευση στην υπηρεσία ενός καθεστώτος ανταμείβεται συνήθως με τίτλους, αξιώματα ή και κροτούν νόμισμα (Roufos) |
  • οι Πέρσες αντάμειβαν γενναιόδωρα τους ξένους που δούλευαν για τα σχέδιά τους (ENRoussos) |
  • η τίμια συμπεριφορά του ανταμείφτηκε με φλογερό έρωτα από το μέρος της κοπέλας (Roufos) |
  • ο Eρμής και οι συντρόφισσές του Xάριτες θ' ανταμείψουν χωρίς άλλο το Λεωκράτη για το αφιέρωμά του (Karouzos) |
  • τον ανταμείβανε η περηφάνεια του και το καμάρι του για την προτίμηση αυτή και η χαρά που χαίροταν (Palam) |
  • poem θα 'ρθει κάποτε | η μέρα που στη ζωή σου | θ' ανταμειφθείς (SNikolaidou)

• ② pay (for wrongs or crimes perpetrated), punish, requite (syn πληρώνω για κακή πράξη κλ, τιμωρώ):
  • ανταμείφτηκε όπως έπρεπε για το έγκλημά του he was fitly rewarded for his crime

[fr MG ανταμείβω (ανταμέβω, αντιμέβω) ← AG, K (also pap), PatrG ἀνταμείβομαι]

• reward (syn ανταμοιβή):
  • κατακλίθηκε .. του 'ρχεται η Παναγία η Δέσποινα στο ενύπνιο να τόνε πει που την ευχαρίστησε με το άσμα του και που άξιος ο μιστός του και του 'δωκε και νόμισμα για την αντάμειψή του (Papatsonis) |
  • poem ας είχα τη δύναμη να κλάψω μόνος | μες στη βαθιά μου σιωπή | ευλαβική αντάμειψις | και λύτρωσις μαζί· κι ας χανόμουν (NPlevrakis)

[fr MG αντάμειψις, PatrG (Euseb. Alex., 5th c.) ← K (pap, 1st c. BC), Hesych.]

• 1) Aνταμοιβή, ανταπόδοση:
  • κατά τας πράξεις και τα έργα αυτού έκαστος την αντάμειψιν λήψεται (Ψευδο-Σφρ. 186^1‑2).
• 2) «Πληρωμή», τιμωρία:
  • (Tζάνε, Kρ. πόλ. 554²⁰).

[μτγν. ουσ. αντάμειψις. H λ. και ο τ. και σήμ. ιδιωμ. (‑ψη)]