[5.1] Εγώ, Κριτόβουλε, σου διηγούμαι αυτά, γιατί ούτε εκείνοι που είναι πιο ευνοημένοι από τους θεούς μπορούν να απέχουν από τη γεωργία. Η φροντίδα γι᾽ αυτήν φαίνεται πως είναι συγχρόνως μια πηγή ευχαρίστησης, προκοπή του οίκου και εξάσκηση του σώματος, ώστε να είναι ικανό για όσα ταιριάζουν σ᾽ έναν άνδρα ελεύθερο. [5.2] Πρώτα, τα τρόφιμα με τα οποία ζουν οι άνθρωποι τα δίνει η γη σ᾽ όσους εργάζονται, και επιπλέον δίνει εκείνα με τα οποία ευχαριστιούνται. [5.3] Έπειτα, προσφέρει αυτά με τα οποία στολίζουν τους βωμούς και τα αγάλματα και αυτά με τα οποία στολίζονται οι ίδιοι· όλα τα παραπάνω τα προσφέρει η γη απλόχερα με ευχάριστες ευωδιές και συναρπαστικές εικόνες· στη συνέχεια, πολλά φαγώσιμα: άλλα η γη παράγει και άλλα τρέφει· ακόμη, η ποιμενική τέχνη συνδέεται στενά με τη γεωργία, έτσι οι άνθρωποι μπορούν με θυσίες στους θεούς να αποκτούν την εύνοιά τους, και οι ίδιοι να καλύπτουν τις ανάγκες τους. [5.4] Ενώ μας παρέχει η γεωργία τα αγαθά της με μεγάλη αφθονία, δεν μας επιτρέπει να τα παίρνουμε χωρίς κόπο, αλλά μας συνηθίζει να αντέχουμε στις παγωνιές του χειμώνα και στις ζέστες του καλοκαιριού· γυμνάζοντας αυτούς που δουλεύουν στη γη με τα ίδια τους τα χέρια μεγαλώνει τη δύναμή τους, ενώ σκληραγωγεί αυτούς που επιστατούν στην καλλιέργεια των κτημάτων τους, σηκώνοντάς τους πρωί από τον ύπνο και αναγκάζοντάς τους να κάνουν δύσκολες πορείες πολύ πρόθυμα. Στους αγρούς, όπως και στην πόλη, πάντα στην κατάλληλη στιγμή γίνονται οι πιο σημαντικές δουλειές. [5.5] Έπειτα, αν θέλει κανείς να βοηθήσει την πατρίδα του ως ιππέας, η γεωργία τού προσφέρει τη δυνατότητα να συντηρήσει το άλογο στο σπίτι του, αν πάλι ως πεζός θέλει να βοηθήσει την πατρίδα του, η γεωργία κάνει το σώμα του ρωμαλέο. Επιπλέον, η γη παρακινεί τους ανθρώπους ξεσηκώνοντάς τους ν᾽ ασχολούνται με το κυνήγι, προσφέροντας εύκολα τροφή στους σκύλους και συγχρόνως τρέφοντας τα άγρια ζώα. [5.6] Έπειτα, επειδή τα σκυλιά και τα άλογα ωφελούνται από τη γεωργία, ανταποδίδουν την ωφέλεια στον αγρό· το άλογο από την μια μεταφέρει το πρωί αυτόν που φροντίζει για τους αγρούς και του δίνει τη δυνατότητα να επιστρέψει αργά το βράδυ· τα σκυλιά, εξάλλου, εμποδίζουν τα άγρια θηρία να βλάπτουν τους καρπούς και τα πρόβατα, και συντροφεύοντας τον άνθρωπο παρέχουν ασφάλεια μέσα στην ερημιά. [5.7] Ακόμη, η γη παρακινεί τους γεωργούς να υπερασπίζουν τη χώρα τους με τη δύναμη των όπλων. Επειδή η συγκομιδή των καρπών που παράγει η γη προσφέρεται σε όλους, γι᾽ αυτό ο πιο δυνατός τούς παίρνει. [5.8] Αλλά και ποιά τέχνη, εκτός από τη γεωργία, κάνει τους ανθρώπους πιο ικανούς και να τρέχουν και να ρίχνουν το ακόντιο και να πηδούν; Ποιά τέχνη ανταποδίδει περισσότερα στους εργαζόμενούς της; [5.9] Ποιά τέχνη υποδέχεται πιο ευχάριστα αυτόν που τη νοιάζεται, προσκαλώντας τον να έρθει και να πάρει οτιδήποτε χρειάζεται; Ποιά τέχνη υποδέχεται τους φιλοξενούμενούς της με περισσότερη αφθονία; Πού αλλού έχει κανείς μεγαλύτερη ευκολία για να ξεχειμωνιάσει με δυνατή φωτιά και ζεστά λουτρά παρά σε κάποιο αγροτικό κτήμα; Και πού είναι πιο ευχάριστα να παραθερίσει το καλοκαίρι κάποιος παρά στα ρυάκια, στον δροσερό αέρα και κάτω από τη σκιά των δέντρων στους αγρούς; [5.10] Και ποιά άλλη τέχνη προσφέρει στους θεούς πιο επάξια θυσίες από τα πρώτα και καλύτερα προϊόντα ή ποιά παρουσιάζει τελετές με πιο πλούσιο θέαμα; Και ποιά είναι πιο αγαπητή στους δούλους ή πιο τερπνή στις γυναίκες ή πιο ποθητή στα παιδιά ή πιο ευχάριστη στους φίλους; [5.11] Όσο για μένα, θα μου φαινόταν παράξενο, εάν κάποιος ελεύθερος άνθρωπος έχει αποκτήσει κάποια ιδιοκτησία πιο ευχάριστη από ένα αγρόκτημα ή έχει βρει καμία ασχολία πιο ευχάριστη απ᾽ αυτήν ή πιο ωφέλιμη στην ζωή του.