Μνημοσύνη
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας
Μνημοσύνης δ᾽ ἐξαῦτις ἐράσσατο καλλικόμοιο,
ἐξ ἧς οἱ Μοῦσαι χρυσάμπυκες ἐξεγένοντο
ἐννέα, τῇσιν ἅδον θαλίαι καὶ τέρψις ἀοιδῆς. Ησίοδος, Θεογονία 915-7
ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ
Ἱστορίαι (7.81.1-7.82.3)
[7.81.1] Στο μεταξύ, όταν ξημέρωσε, οι Συρακούσιοι και οι σύμμαχοι κατάλαβαν ότι οι Αθηναίοι είχαν φύγει και κατηγορούσαν έντονα τον Γύλιππο ότι από σκοπού τους είχε αφήσει να φύγουν. Δεν ήταν δύσκολο να καταλάβουν προς ποιά κατεύθυνση είχαν φύγει και άρχισαν γρήγορα να τους καταδιώκουν. Τους πρόφτασαν την ώρα του μεσημεριανού φαγητού. [7.81.2] Όταν ήρθαν σ᾽ επαφή με το τμήμα του Δημοσθένη, που ήταν τελευταίο και βραδυπορούσε άτακτα εξαιτίας των όσων είχαν πάθει την προηγούμενη νύχτα, του έκαναν αμέσως επίθεση και άρχισαν μάχη. Καθώς είχαν χωριστεί από τον υπόλοιπο στρατό, το ιππικό των Συρακουσίων τούς περικύκλωσε πιο εύκολα και τους ακινητοποίησε. [7.81.3] Το τμήμα του Νικία είχε προχωρήσει πενήντα στάδια. Ο Νικίας βάδιζε πιο γρήγορα, γιατί θεωρούσε ότι, στην περίπτωση εκείνη, η σωτηρία δεν ήταν να περιμένει τον εχθρό και να δίνει μάχη, αλλά να υποχωρεί όσο μπορούσε πιο γρήγορα, προσφέροντας τόση μόνο αντίσταση όση ήταν απαραίτητη. [7.81.4] Ο Δημοσθένης, γενικά, βρισκόταν συνεχώς σε πιο δύσκολη θέση. Υποχωρούσε τελευταίος και αυτόν πρώτον χτυπούσαν οι εχθροί και στην περίσταση εκείνη, έχοντας καταλάβει ότι οι Συρακούσιοι τον καταδιώκουν, δεν σκεπτόταν τόσο να προχωρήσει, όσο να παραταχτεί για μάχη. Έχασε καιρό, κυκλώθηκε από τον εχθρό και βρέθηκε κι αυτός και οι στρατιώτες του σε απελπιστική θέση. Ήσαν συγκεντρωμένοι σ᾽ ένα μέρος που το περιόριζε τριγύρω ένα χαμηλό τείχος με δρόμο δεξιά κι αριστερά και πολλές ελιές. Οι Συρακούσιοι τους έριχναν από παντού. [7.81.5] Ήταν φυσικό οι Συρακούσιοι να προτιμούν τέτοιου είδους επιθέσεις, παρά την μάχη σώμα με σώμα, επειδή το να ριψοκινδυνεύουν εναντίον ανθρώπων που βρίσκονταν τώρα σε απόγνωση θα ήταν μικρότερο πλεονέκτημα γι᾽ αυτούς παρά για τους Αθηναίους. Ταυτόχρονα ο καθένας, τώρα, έχοντας βέβαιη την προοπτική της επιτυχίας, προφύλαγε την ζωή του για να μην την χάσει και δεν δει την νίκη. Αλλά και πίστευαν ότι με την τακτική αυτή, θα κατέβαλλαν τον εχθρό και θα τον έπιαναν αιχμάλωτο. |