[4.107.1] Μετά απ᾽ αυτό ο Θουκυδίδης πηρέ όσα μέτρα χρειάζονταν στην Ηιόνα για να την ασφαλίσει αν έκανε αμέσως επίθεση ο Βρασίδας και για να είναι σε θέση ν᾽ ανθέξει αργότερα. Δέχτηκε στην Ηιόνα και όσους είχαν προτιμήσει να φύγουν από την επάνω πόλη, σύμφωνα με τους όρους της συμφωνίας. [4.107.2] Ο Βρασίδας έκανε αιφνιδιαστική επίθεση, με καράβια, απ᾽ το ποτάμι, ελπίζοντας να κυριέψει το ακρωτήρι που εξέχει από το τείχος κι έτσι να ελέγχει το στόμιο του ποταμού. Έκανε ταυτόχρονα επίθεση κι από την στεριά, αλλά τον αποκρούσαν κι από τις δυο μεριές. Ύστερα τακτοποίησε την κατάσταση στην Αμφίπολη. [4.107.3] Προσχώρησε στον Βρασίδα η Μύρκινος, πολιτεία Ηδωνική, αφού δολοφονήθηκε ο βασιλεύς των Ηδώνων Πιττακός από τον γιο του Γοάξιο και την γυναίκα του Βραυρώ. Λίγο αργότερα προσχώρησαν η Γαληψός και η Οισύμη, αποικίες της Θάσου. Αμέσως μετά την πτώση της Αμφίπολης, έφτασε ο Περδίκκας και συνεργαζόταν με τον Βρασίδα.
[4.108.1] Όταν έχασαν την Αμφίπολη οι Αθηναίοι, ανησύχησαν πάρα πολύ. Εκτός από τ᾽ άλλα, η πολιτεία αυτή τους ήταν πολύτιμη, επειδή τους έστελνε ξυλεία για τα ναυπηγεία και σημαντική χρηματική πρόσοδο. Εκτός απ᾽ αυτό, ενώ έως τότε οι Λακεδαιμόνιοι μπορούσαν (αφού τους άφηναν οι Θεσσαλοί να περνούν) να εκστρατεύουν εναντίον των συμμάχων των Αθηναίων αλλά μόνο έως τον Στρυμόνα —αφού δεν είχαν τον έλεγχο της γέφυρας και δεν μπορούσαν να προελάσουν πιο πέρα, γιατί στον βοριά ο ποταμός σχηματίζει μεγάλη λίμνη, ενώ στην περιοχή της Ηιόνας φρουρούσε ο στόλος— τώρα η διάβαση του ποταμού ήταν εύκολη και οι Αθηναίοι φοβόνταν μην επαναστατήσουν οι σύμμαχοί τους [4.108.2] επειδή ο Βρασίδας έδειχνε μετριοπάθεια σε όλες τις περιστάσεις και διέδιδε παντού ότι τον είχαν στείλει για ν᾽ απελευθερώσει την Ελλάδα. [4.108.3] Οι πολιτείες που ήσαν σύμμαχες με την Αθήνα έμαθαν ότι έπεσε η Αμφίπολη, πληροφορήθηκαν τις υποσχέσεις του Βρασίδα και πόσο ήταν μαλακός και τους γεννήθηκε μεγάλη επιθυμία ν᾽ αποστατήσουν. Έστελναν, κρυφά, κήρυκες στον Βρασίδα παρακαλώντας τον να έρθει να τις βοηθήσει και η καθεμιά είχε την επιθυμία να επαναστατήσει εκείνη πρώτη. [4.108.4] Νόμιζαν ότι δεν είχαν τίποτε να φοβηθούν υποτιμώντας —όπως αποδείχτηκε αργότερα— τις δυνάμεις των Αθηναίων, γιατί έκριναν την κατάσταση πολύ περισσότερο σύμφωνα με τις επιθυμίες τους παρά με την φρόνηση της προβλεπτικότητας. Όταν οι άνθρωποι επιθυμούν κάτι, συνηθίζουν να στηρίζονται στην άλογη ελπίδα, ενώ εκείνο που είναι αντίθετο προς την επιθυμία τους το αποδιώχνουν απ᾽ τη σκέψη τους με αυθαίρετους συλλογισμούς. [4.108.5] Εκτός απ᾽ αυτά, επειδή οι Αθηναίοι είχαν πρόσφατα νικηθεί από τους Βοιωτούς και ο Βρασίδας, για να προσεταιρισθεί τον κόσμο διέδιδε, παραπλανητικά, ότι στην Νίσαια οι Αθηναίοι δεν είχαν τολμήσει ν᾽ αναμετρηθούν με τον λίγο στρατό (με τον οποίο είχε πάει να βοηθήσει τα Μέγαρα) που είχε τώρα μαζί του, ο κόσμος αναθάρρησε και πίστεψαν ότι κανείς δεν θα ερχόταν να τους επιτεθεί. [4.108.6] Αλλά πάνω απ᾽ όλα, ένιωθαν μεγάλη χαρά για όσα συνέβαιναν και ήταν η πρώτη φορά που έβλεπαν τους Σπαρτιάτες να επιχειρούν κάτι με ενθουσιασμό. Γι᾽ αυτό και ήσαν όλοι έτοιμοι ν᾽ αντιμετωπίσουν οποιονδήποτε κίνδυνο. Οι Αθηναίοι πληροφορήθηκαν τις διαθέσεις αυτές των συμμάχων τους και, όσο τους επέτρεπε το μικρό χρονικό διάστημα και ο χειμώνας, έστειλαν φρουρές στις διάφορες πολιτείες. Ο Βρασίδας μήνυσε στην Σπάρτη να του στείλουν στρατό κι ετοιμαζόταν να ναυπηγήσει καράβια στον Στρυμόνα. [4.108.7] Οι Λακεδαιμόνιοι, όμως, αρνήθηκαν να του στείλουν ενισχύσεις, τόσο επειδή τον φθονούσαν οι άρχοντες της Σπάρτης όσο και επειδή ήθελαν να επιτύχουν να πάρουν πίσω τους αιχμαλώτους της Σφακτηρίας και να τερματίσουν τον πόλεμο.