Portal for the greek language

04 Jun. 2025

• Νεοελληνική Λογοτεχνία :: Τύπος

  Το σύνολο της βιβλιοθήκης του Μήτσου Αλεξανδρόπουλου και της Σόνιας Ιλίνσκαγια βρίσκεται πλέον στην Αμαλιάδα

  Η πόλη της Αμαλιάδας υποδέχτηκε εδώ και λίγα 24ωρα το σύνολο της πολύτιμης βιβλιοθήκης του λογοτέχνη Μήτσου Αλεξανδρόπουλου και της συντρόφου του, διακεκριμένης σλαβολόγου και μεταφράστριας, Σόνιας Ιλίνσκαγια.

  Ο Δήμος Ήλιδας, παρουσία του Δημάρχου κ. Χρήστου Χριστοδουλόπουλου, παρέλαβε στην Αθήνα περίπου 1.300 τίτλους βιβλίων από την κόρη τους, ακαδημαϊκό, κα Όλγα Αλεξανδροπούλου.

  Η νέα αυτή δωρεά έρχεται να προστεθεί στους περίπου 1.000 τίτλους της υπάρχουσας ''Βιβλιοθήκης Μήτσου Αλεξανδρόπουλου'', η οποία φιλοξενείται ήδη από το 2022 στο κτίριο Λεχουρίτη.

  Η Αμαλιάδα, γενέθλια πόλη του Μήτσου Αλεξανδρόπουλου, υποδέχτηκε το μεγαλύτερο μέρος αυτής της πολιτιστικής παρακαταθήκης, σύμφωνα και με την επιθυμία που εξέφρασαν ο ίδιος και η Σόνια Ιλίνσκαγια όσο βρίσκονταν εν ζωή.

  04 Jun 2025 | Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας | Σχόλια 0

• Νέα Ελληνική :: Μεσαιωνική Ελληνική :: Αρχαία Ελληνική :: Λεξικά και Λεξικογραφία :: Γλωσσολογία :: Νεοελληνική Λογοτεχνία :: Διδασκαλία της Ελληνικής :: Πιστοποίηση Ελληνομάθειας :: Δραστηριότητες του ΚΕΓ :: Ανακοινώσεις

  Λεξιλογείον: μιλώντας για λέξεις...

  

  Διαβάστε τη δημοσίευση του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας στη στήλη "Λεξιλογείον" της εφημερίδας Το Βήμα της Κυριακής

  Αναδημοσίευση από το φύλλο της 25ης Μαΐου 2025

  αλήτες (με πρότερο έντιμο βίο)
  Τις προάλλες ένας κοινοβουλευτικός, απευθυνόμενος σε κοινοβουλευτικούς, ανέκραξε «είστε αλήτες». Δεν θα ήξερε, υποθέτουμε, όσα αποκαλύπτει το σημερινό «Λεξιλογείον».
  αλήτες (με πρότερο έντιμο βίο)
  Τι έκαναν παλιά (και εννοούμε πολύ παλιά) οι αλήτες; Τίποτε το αξιόμεμπτο, αφού το ρήμα «αλάομαι» σημαίνει απλώς «περιφέρομαι», «περιπλανιέμαι» και τα ουσιαστικά που βλασταίνουν από τη ρίζα του (αλήτης, αλητεία) αρχικά δεν δήλωναν τίποτε περισσότερο από τη συνεχή κίνηση, τη «μη στάση».
  Στην οδυσσειακή Θρινακία, το νησί όπου ο Ήλιος διατηρούσε κτηνοτροφική μονάδα με βοοειδή, το πεινασμένο τσούρμο του Οδυσσέα βγαίνει για κυνήγι και οργώνει τον τόπο από ανάγκη – «αλητεύοντες ανάγκη». Θα «αλητεύσω» μακριά από τον τόπο μου, αναρωτιέται και μια ηρωίδα του Ευριπίδη, και δεν εννοεί τίποτε πιο επιλήψιμο από τον ξενιτεμό, ενώ στο πιο σχοινοτενές επικό ποίημα που μας κληροδότησε η αρχαιότητα (το κουίζ για σήμερα) το αριστουργηματικό «αλήται πλανήται» περιγράφει την αδιάλειπτη «αλητείαν» του αρματοδρόμου ήλιου και της σελήνης στον ουρανό της αρχαίας μυθολογημένης αστρονομίας.
  Όσο ξέρουμε, αυτήν την καθαρή και αμόλυντη σημασία της «αλητείας» τη διατήρησε στα νέα ελληνικά μας μόνο ο Τόλης Βοσκόπουλος με τη φιλέταιρη αποστροφή «αδέλφια μου, αλήτες, πουλιά» γιατί στο μεταξύ, και ήδη από πολύ παλιά, οι «αλήτες», συνήθως φτωχοί ή αναγκεμένοι άνθρωποι που γύριζαν από τόπο σε τόπο, μαζί με όλα τα άλλα έχασαν και την αξιοπρέπειά τους στα μάτια μιας αρχαιότητας που δεν διέθετε επαρκή ενσυναίσθηση.
  Μέγα το χρονικό της ελληνικής γλώσσας, και οι λέξεις της αλητεύουν από σημασία σε σημασία, σαν τις δικές μας εδώ καλή ώρα: αλήτες όσοι αλλάζουν συνέχεια τόπο, αλήτες όσοι βγαίνουν στη γύρα και ζητάνε, αλήτες και τα κακά παιδιά – αλήτες, σύμφωνα με μια άλλη σαφώς μαρτυρημένη σημασία του «αλάομαι», και όσοι είναι μπερδεμένοι και δεν ξέρουν τι να κάνουν. ______________________________________________
  Σε συνεργασία με την εφημερίδα «Το Βήμα της Κυριακής», το Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας δημοσιεύει δύο λέξεις την εβδομάδα στην στήλη «Λεξιλογείον», στο ένθετο των Νέων Εποχών του «Βήματος» (και στην ηλεκτρονική έκδοση). Οι σχετικές καταχωρίσεις θα αναδημοσιεύονται στα διαδικτυακά μέσα του ΚΕΓ και σε ειδική ενότητα της ιστοσελίδας του ΚΕΓ.
  Σχολιάζονται λέξεις που είτε παρουσιάζουν ενδιαφέρον από ιστορική άποψη (ετυμολογία, ταξίδι της λέξης μέσα στον χρόνο) είτε «πριμοδοτούνται» από τη σύγχρονη γλωσσική (και όχι μόνο) επικαιρότητα, μεταξύ άλλων. Ο σχολιασμός ̶ σύντομος, μακριά από κάθε διάθεση γλωσσικής διδασκαλίας ̶ θα κινητοποιεί, πιστεύουμε ευχάριστα, την ανάδυση ρητών και υπόρρητων σημασιών, διασυνδέοντας ακόμη και γνωστές σημασίες με σύγχρονα νοήματα.
  Δείτε όλες τις δημοσιεύσεις

  04 Jun 2025 | Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας | Σχόλια 0

• Γλωσσολογία :: Ανακοινώσεις

  Δια ζώσης σεμινάριο Τομέα Γλωσσολογίας με θέμα: ''The flexibility of the bilingual phonological system'', ΕΚΠΑ (4/6/2025)

  Την Τετάρτη 4 Ιουνίου 2025, στις 12:00 στο Εργαστήριο Φωνητικής και Υπολογιστικής Γλωσσολογίας (αίθουσα 622) θα πραγματοποιηθεί δια ζώσης σεμινάριο έτος με θέμα: "The flexibility of the bilingual phonological system".

  Τη διάλεξη θα παρουσιάσει o προσκεκλημένος ομιλητής Mark Antoniou (The MARCS Institute for Brain, Behaviour and Development, Western Sydney University).

  03 Jun 2025 | Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας | Σχόλια 0

• Αρχαία Ελληνική :: Συνέδρια & Ημερίδες

  Δεύτερο Διεθνές Συνέδριο Trends in Classics – Historiography με τίτλο: ''All the King’s Writers: Tradition and Renewal in the Ancient Histories of Alexander the Great'', Ακαδημία Αθηνών (3,4/6/2025)

  Το Κέντρον Ερεύνης της Ελληνικής και Λατινικής Γραμματείας της Ακαδημίας Αθηνών, το Τμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστήμιου Πελοποννήσου, το Τμήμα Φιλολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, το Τμήμα Αρχαίας Ιστορίας του Πανεπιστημίου του Μάρμπουργκ συνδιοργανώνουν το Δεύτερο Διεθνές Συνέδριο Trends in Classics – Historiography με τίτλο: ''All the King’s Writers: Tradition and Renewal in the Ancient Histories of Alexander the Great'', το οποίο θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη 3 και Τετάρτη 4 Ιουνίου 2025 στην Ανατολική Αίθουσα του Μεγάρου της Ακαδημίας Αθηνών.

  Το συνέδριο διερευνά τις συνθήκες διαμόρφωσης και εξέλιξης της ελληνορωμαϊκής λογοτεχνικής παράδοσης για τον Μ. Αλέξανδρο, από την ελληνιστική εποχή έως και την ύστερη αρχαιότητα.

  Όλες οι ομιλίες και οι συζητήσεις θα διεξαχθούν στην αγγλική γλώσσα.

  Για δηλώσεις συμμετοχής ή περισσότερες πληροφορίες, μπορείτε να επικοινωνείτε με τον κ. Βασίλη Λιοτσάκη στο email: v.liotsakis@uop.gr

  29 May 2025 | Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας | Σχόλια 0