Portal for the greek language

Μεσαιωνική Ελληνική

• Νέα Ελληνική :: Μεσαιωνική Ελληνική :: Αρχαία Ελληνική :: Λεξικά και Λεξικογραφία :: Γλωσσολογία :: Νεοελληνική Λογοτεχνία :: Διδασκαλία της Ελληνικής :: Πιστοποίηση Ελληνομάθειας :: Νέα για την Πύλη :: Δραστηριότητες του ΚΕΓ :: Ανακοινώσεις :: Συνέδρια & Ημερίδες :: Επιστημονικές Δημοσιεύσεις :: Ερευνητικά Προγράμματα :: Ηλεκτρονικές & Έντυπες Εκδόσεις :: Τύπος :: Απόψεις

  Λεξιλογείον: μιλώντας για λέξεις...

  

  Διαβάστε τη δημοσίευση του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας στη στήλη "Λεξιλογείον" της εφημερίδας Το Βήμα της Κυριακής

  Αναδημοσίευση από το φύλλο της 8ης Ιουνίου 2025

  ταυτότητες (παλιές, καινούριες και υπερκαινοφανείς)
  Το μεταλλείο της αρχαίας ελληνικής παραμένει ανοιχτό και ενεργό, τα μεταλλεύματά του είναι εύχρηστα στην αρχική τους μορφή αλλά και αρκετά ευέλικτα για να αναλάβουν καθήκοντα νέας σήμανσης.
  ταυτότητες (παλιές, καινούριες και υπερκαινοφανείς)
  Η μόνη σημασία της λέξης «ταυτότης» στην αρχαιότητα ήταν αυτή που αναγνωρίζουμε σήμερα στη φράση «ταυτότητα απόψεων», και στην «ταυτότητα» των γονέων αποδίδει ο Αριστοτέλης τη σχέση αγάπης ανάμεσα σε αδέλφια. Με άλλα λόγια η σημερινή έννοια της ταυτοποίησης είναι συνυφασμένη με τα δελτία ταυτότητας και τα διαβατήρια, τα οποία, όσο ξέρουμε, δεν χρειάστηκαν οι πάλαι ποτέ Αθηναίοι που ανηφόριζαν από το κράτος της Αθήνας σ’ εκείνο των Θηβών.
  Όμως και αυτοί που εξέδωσαν τα πρώτα σχετικά δελτία δεν είχαν προβλέψει ότι η ταυτότητα θα γινόταν κάποτε casus belli στο πλαίσιο της λεγόμενης πολιτικής ταυτοτήτων ούτε είχαν φανταστεί την τροπική αναβλάστηση ταυτοτικών προσήμων καθώς οι κοινωνίες ανακινούσαν φυλετικά ζητήματα, ιχνηλατούσαν τη μεθοριακή γραμμή ανάμεσα σε βιολογικό και κοινωνικό φύλο, άνοιγαν διάπλατα τον ορίζοντα του σεξουαλικού προσανατολισμού ή ανέβαζαν τα κλικ ενσυναίσθησης απέναντι σε ομάδες αποκλεισμένων και αναξιοπαθούντων. Και πολύ περισσότερο δεν είχαν φανταστεί ότι κάποια ελλόγιμη Αμερικανίδα θα προλόγιζε ένα βιβλίο της με την ταυτοτική πολυσήμανση «μαύρη, μητέρα, λεσβία». Και δεν ξέρει κανείς αν πρόκειται για απλή και ανυστερόβουλη αυτοσύσταση ή για εντολή ρύθμισης του αναγνωστικού βλέμματος στο ταυτοτικό mode.
  Το ντοκουμέντο που εκδίδει το αστυνομικό τμήμα δεν αναγράφει τίποτε από όλα αυτά, αλλά η πολιτική και ο πόλεμος ταυτοτήτων διεξάγεται ακριβώς με τέτοια συνθήματα και ιαχές – που σημαίνει ότι όσο και αν η ψηφιακή τεχνολογία εκσυγχρονίσει τα δελτία ταυτότητας, η κρίσιμη ταυτοποίησή μας μπορεί να παίζεται αλλού.
  ______________________________________________
  Σε συνεργασία με την εφημερίδα «Το Βήμα της Κυριακής», το Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας δημοσιεύει δύο λέξεις την εβδομάδα στην στήλη «Λεξιλογείον», στο ένθετο των Νέων Εποχών του «Βήματος» (και στην ηλεκτρονική έκδοση). Οι σχετικές καταχωρίσεις θα αναδημοσιεύονται στα διαδικτυακά μέσα του ΚΕΓ και σε ειδική ενότητα της ιστοσελίδας του ΚΕΓ.
  Σχολιάζονται λέξεις που είτε παρουσιάζουν ενδιαφέρον από ιστορική άποψη (ετυμολογία, ταξίδι της λέξης μέσα στον χρόνο) είτε «πριμοδοτούνται» από τη σύγχρονη γλωσσική (και όχι μόνο) επικαιρότητα, μεταξύ άλλων. Ο σχολιασμός ̶ σύντομος, μακριά από κάθε διάθεση γλωσσικής διδασκαλίας ̶ θα κινητοποιεί, πιστεύουμε ευχάριστα, την ανάδυση ρητών και υπόρρητων σημασιών, διασυνδέοντας ακόμη και γνωστές σημασίες με σύγχρονα νοήματα.
  Δείτε όλες τις δημοσιεύσεις

  13 Jun 2025 | Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας | Σχόλια 0

• Μεσαιωνική Ελληνική :: Ανακοινώσεις

  Εκδήλωση για την Παγκόσμια Ημέρα Αρχείων με θέμα: ''Διαδικασίες ελέγχου στην πρώιμη τυπογραφία και κατά την κυκλοφορία και χρήση του βιβλίου στην πρώιμη νεοτερικότητα'', ΜΙΕΤ Αθήνα, (11/6/2025)

  Με αφορμή την Παγκόσμια Hμέρα Αρχείων το Ιστορικό και Παλαιογραφικό Αρχείο του ΜΙΕΤ πραγματοποιεί την τρίτη εκδήλωσή του με θέμα: ''Διαδικασίες ελέγχου στην πρώιμη τυπογραφία και κατά την κυκλοφορία και χρήση του βιβλίου στην πρώιμη νεοτερικότητα''.

  Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 11 Ιουνίου, 18.00, στο Ιστορικό και Παλαιογραφικό Αρχείο του ΜΙΕΤ, Π.Σκουζε 3 (πλατεία Αγίας Ειρήνης).

  Πρόγραμμα

  18.00-18.05 Σταύρος Γριμάνης, υπεύθυνος ΙΠΑ/ΜΙΕΤ: Καλωσόρισμα – Εισαγωγή.

  18.05-18.20 Ειρήνη Σολωμονίδη, επικεφαλής βιβλιοθηκάριος Γενναδείου Βιβλιοθήκης, Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών: Imprimatoria και Εκδοτικά Προνόμια σε Βενετσιάνικες Εκδόσεις του 17ου Αιώνα: Η Περίπτωση του Τυπογραφείου των Pinelli από Τεκμήρια της Συλλογής της Γενναδείου Βιβλιοθήκης

  18.20-19.00 Στάθης Μπίρταχας, αναπληρωτής καθηγητής, Τμήμα Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης: Παράνομες αναγνώσεις κατά την εποχή της Μεταρρύθμισης: απαγορευμένα έργα σε βιβλιοθήκες λογίων από τις ελληνικές περιοχές της Βενετίας (16ος-17ος αι.)

  19.00-19.20 Ερωτήσεις-συζήτηση

  11 Jun 2025 | Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας | Σχόλια 0

• Μεσαιωνική Ελληνική :: Ανακοινώσεις

  Διαδικτυακή διάλεξη του κ. Raf Van Rooy με θέμα: ''Classical Bilingualism in the Renaissance (1397-1536): Greek Humanists and Their Uses of Latin'', Παν/μιο Ιωαννίνων (30/5/2025)

  Ο Τομέας Κλασικής Φιλολογίας του Τμήματος Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, ακολουθώντας τις διεθνείς τάσεις της Λατινικής Φιλολογίας, διοργανώνει σειρές διαδικτυακών διαλέξεων με τον τίτλο: ''Neolatina Graeca: η παραγωγή πρωτότυπης λατινικής λογοτεχνίας από Έλληνες λογίους (15ος αι. – 19ος αι.)''.

  H έβδομη διάλεξη με ομιλητή τον κ. Raf Van Rooy (KU Leuven), και θέμα: ''Classical Bilingualism in the Renaissance (1397-1536): Greek Humanists and Their Uses of Latin'', θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή 30 Μαΐου 2025 και ώρα 18.00.

  28 May 2025 | Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας | Σχόλια 0

• Μεσαιωνική Ελληνική :: Ανακοινώσεις

  Διαδικτυακή διάλεξη του κ. κ. Sukru Ilicak με θέμα: ''Η ελληνική επανάσταση στο ευρύτερο οθωμανικό πλαίσιο'', Παν/μιο Ιωαννίνων (27/5/2025)

  Ο Τομέας Ιστορίας Νεωτέρων Χρόνων (Τμ. Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Παν/μίου Ιωαννίνων) σας προσκαλεί στην 2η διάλεξη του εαρινού εξαμήνου 2024-2025 που διοργανώνεται στο πλαίσιο του Π.Μ.Σ. ''Nεότερος και Σύγχρονος Κόσμος: Iστορία, Λαογραφία, Ανθρωπολογία''.

  Η διάλεξη θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη 27 Μαΐου 2025, στις 18:00, διαδικτυακά, και ομιλητής θα είναι ο κ. Sukru Ilicak (εκλεγμένος επίκουρος καθηγητής Ε.Κ.Π.Α.), ο οποίος θα μιλήσει με θέμα: ''Η ελληνική επανάσταση στο ευρύτερο οθωμανικό πλαίσιο''.

  Συντονισμός: Άννα Μανδυλαρά (αν. καθηγήτρια, Παν/μιο Ιωαννίνων)

  23 May 2025 | Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας | Σχόλια 0

• Μεσαιωνική Ελληνική :: Ανακοινώσεις

  Διαδικτυακή διάλεξη της κ. Β. Χατζοπούλου με τίτλο: ''Ζαχαρίας Καλλιέργης ο Κρης (περ. 1470-1524): Ένας πολυσχιδής λόγιος της Αναγέννησης στην Ιταλία'', Παν/μιο Κρήτης (21/5/2025)

  Το Εργαστήριο Παλαιογραφίας του Τμήματος Φιλολογίας του Παν/μίου Κρήτης έχει τη χαρά να σας προσκαλέσει στη διαδικτυακή διάλεξη της κας Βενετίας Χατζοπούλου, (Δρ. Ελληνικής Φιλολογίας – Παλαιογραφίας , Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος, Τμήμα Χειρογράφων και Ομοιοτύπων), με τίτλο: ''Ζαχαρίας Καλλιέργης ο Κρης (περ. 1470-1524): Ένας πολυσχιδής λόγιος της Αναγέννησης στην Ιταλία''.

  Η διάλεξη θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 21 Μαΐου 2025, στις 19:00, στην πλατφόρμα zoom. Σύνδεσμος: https://uoc-gr.zoom.us/j/82830797607

  19 May 2025 | Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας | Σχόλια 0

• Μεσαιωνική Ελληνική :: Ανακοινώσεις

  Τελετή Αναγόρευσης του Απόστολου Σ. Καρπόζηλου, Ομ. Καθ. Βυζαντινής Φιλολογίας Παν/μίου Ιωαννίνων σε Επίτιμο Διδάκτορα του Τμ. Φιλολογίας Παν/μίου Πατρών (22/5/2025)

  Ο Απόστολος Σ. Καρπόζηλος, Ομ. Καθ. Βυζαντινής Φιλολογίας Παν/μίου Ιωαννίνων θα αναγορευθεί Επίτιμος Διδάκτορας του Τμ. Φιλολογίας του Παν/μίου Πατρών, την Πέμπτη 22 Μαΐου 2025 και ώρα 18:00 στην Αίθουσα Τελετών ''Οδυσσέας Ελύτης''.

  Το έργο και την προσωπικότητα του τιμώμενου θα παρουσιάσει η Αναπλ. Καθ. του Τμ. Φιλολογίας Ειρήνη-Σοφία Δ. Κιαπίδου, ενώ θα ακολουθήσει η αναγόρευση του τιμώμενου σε Επίτιμο Διδάκτορα του Τμ. Φιλολογίας από την Αντιπρόεδρο του Τμ. Φιλολογίας Αγγελική Ι. Σύρκου. Η περιένδυση του τιμώμενου θα πραγματοποιηθεί από τον Πρύτανη του Πανεπιστημίου, Καθηγητή Χρήστο Μπούρα.

  Η εκδήλωση της επιτιμοποίησης θα ολοκληρωθεί με την ομιλία του Απόστολου Σ. Καρπόζηλου με τίτλο: ''Βυζαντινός Λαϊκισμός: Η αθέατη πλευρά της βυζαντινής κοινωνίας στους πρώιμους χρόνους''.

  H εκδήλωση θα μεταδοθεί διαδικτυακά μέσω του παρακάτω συνδέσμου: https://youtube.com/live/B_Hs5PiepX4?feature=share

  14 May 2025 | Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας | Σχόλια 0

• Μεσαιωνική Ελληνική :: Ανακοινώσεις

  Διαδικτυακή διάλεξη του κ. Marco Maggiore με τίτλο: ''Antichi testi meridionali in alfabeto greco nel progetto Manuscripta Italica Allographica'', (16/5/2025)

  Στο πλαίσιο του Seminario permanente di dialettologia italogrece 2025, που διοργανώνουν
  το Εργαστήριο Γλώσσας, Μετάφρασης και Μελέτης των σχέσεων μεταξύ ιταλικής και ελληνικής γλώσσας (LabItEl), ΤΙΓΦ, ΕΚΠΑ και το Dipartimento di Studi Umanistici, Πανεπιστήμιο Federico II της Nάπολης, θα πραγματοποιηθεί διαδικτυακή διάλεξη με ομιλητή τον κ. Marco Maggiore (Παν/μιο της Πίζας) και τίτλο: ''Antichi testi meridionali in alfabeto greco nel progetto Manuscripta Italica Allographica''.

  Η διάλεξη θα γίνει την Παρασκευή 16 Μαΐου και ώρες 15.00-16.00 μέσω webex.

  13 May 2025 | Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας | Σχόλια 0

• Νέα Ελληνική :: Μεσαιωνική Ελληνική :: Αρχαία Ελληνική :: Λεξικά και Λεξικογραφία :: Γλωσσολογία :: Νεοελληνική Λογοτεχνία :: Διδασκαλία της Ελληνικής :: Ανακοινώσεις :: Συνέδρια & Ημερίδες

  Πρόσκληση συμμετοχής στο Συνέδριο Laetae Segetes IX για νέους ερευνητές (Παν/μιο Masaryk, Τσεχία) (19-21/11/25)

  Στις 19-21 Νοεμβρίου 2025 πρόκειται να διεξαχθεί το Συνέδριο Laetae Segetes IX που διοργανώνει το Πανεπιστήμιο του Masaryk, Brno (Τσεχία).
  Η πρόσκληση συμμετοχής αφορά υποψήφιους διδάκτορες, διδάκτορες και μεταδιδακτορικούς φοιτητές στα πεδία της κλασικής, μεσαιωνικής λατινικής, βυζαντινής και νέας ελληνικής φιλολογίας.

  13 May 2025 | Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας | Σχόλια 0

• Μεσαιωνική Ελληνική :: Ανακοινώσεις

  Διαδικτυακή διάλεξη των κ.κ. Στέση Αθήνη - Τιτίκα Δημητρούλια - Δέσποινα Γκόγκου με θέμα: ''Μετάdata: Μη αυτοτελώς δημοσιευμένες μεταφράσεις προς τα ελληνικά, 19ος-20ός αιώνας'', Παν/μιο Κρήτης ( 16/5/2025)

  Στο πλαίσιο των Επιστημονικών Συνομιλιών του Τομέα Βυζαντινής και Νεοελληνικής Φιλολογίας, θα πραγματοποιηθεί διαδικτυακή διάλεξη με ομιλήτριες τις κ.κ Στέση Αθήνη (Καθ. Νεοελληνικής Φιλολογίας, Τμ. Φιλολογία Παν. Πατρών) Τιτίκα Δημητρούλια (Καθ. Θεωρίας και Πράξης της μετάφρασης, Τμ. Θεατρικών Σπουδών ΕΚΠΑ) και Δέσποινα Γκόγκου (Δρ. Φιλολογίας, Βιβλιοθηκονόμος, Βιβλιοθήκη & Κέντρο Πληροφόρησης Παν/μίου Πατρών).

  Η διάλεξη θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή 16 Μαΐου 2025, ώρα 18:00, και έχει θέμα:
  ''Μετάdata: Μη αυτοτελώς δημοσιευμένες μεταφράσεις προς τα ελληνικά, 19ος-20ός αιώνας. Μια ψηφιακή βάση ανοικτής πρόσβασης στη Βιβλιοθήκη & Κέντρο Πληροφόρησης του Πανεπιστημίου Πατρών https://library.upatras.gr/dig…;''

  13 May 2025 | Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας | Σχόλια 0

• Νέα Ελληνική :: Μεσαιωνική Ελληνική :: Αρχαία Ελληνική :: Λεξικά και Λεξικογραφία :: Γλωσσολογία :: Νεοελληνική Λογοτεχνία :: Διδασκαλία της Ελληνικής :: Πιστοποίηση Ελληνομάθειας :: Δραστηριότητες του ΚΕΓ :: Ανακοινώσεις :: Ηλεκτρονικές & Έντυπες Εκδόσεις

  Με επιτυχία ολοκληρώθηκαν οι δράσεις του ΚΕΓ στο πλαίσιο της 21ης Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου Θεσσαλονίκης

  

  Το ΚΕΓ βρισκόταν στον εκθετήριο χώρο της Helexpo, Περίπτερο 14 / Stand 19, από την Πέμπτη 08/05/2025 έως και την Κυριακή 11/05/2025, όπου παρουσιάστηκαν το έργο και οι εκδόσεις του.

  Kατά τη διάρκεια της Έκθεσης διοργανώθηκαν, επίσης, οι εξής εκδηλώσεις:
  Το Σάββατο 10 Μαΐου ο κ. Χρήστος Τσαγγάλης, καθηγητής Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας ΑΠΘ, διευθυντής του Τμήματος Γλώσσας και Λογοτεχνίας στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας και συγγραφέας ενός εκ των 6 τόμων της σχολιασμένης έκδοσης της Ιλιάδας από το Ίδρυμα Lorenzo Valla παρουσίασε την επικείμενη έκδοση της Ιλιάδας που συμπληρώνει την μνημειώδη σχολιασμένη έκδοση της Οδύσσειας από το Ίδρυμα Lorenzo Valla πριν από 35 περίπου χρόνια.
  Ακολούθησε την Κυριακή 11 Μαΐου η ομιλία του κ. Δημήτρη Κουτσογιάννη, ομότιμου καθηγητή Γλωσσολογίας ΑΠΘ και αναπληρωτή προέδρου του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας με θέμα «Από την τηλεκπαίδευση στην Τεχνητή Νοημοσύνη: Οικολογίες σχολικού γραμματισμού και το μέλλον του ελληνικού σχολείου» Στην παρούσα ομιλία αξιοποιήθηκαν ερευνητικά δεδομένα από την περίοδο της τηλεκπαίδευσης και από τις προσπάθειες αξιοποίησης της Τεχνητής Νοημοσύνης στην εκπαίδευση, προκειμένου να αποτυπωθούν οι ισχύουσες οικολογίες σχολικού γραμματισμού και να διατυπωθούν προτάσεις ως προς την κατεύθυνση των αλλαγών που είναι απαραίτητες στο ελληνικό σχολείο.

  12 May 2025 | Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας | Σχόλια 0