Ενότητες
- Νέα Ελληνική (1071)
- Μεσαιωνική Ελληνική (565)
- Αρχαία Ελληνική (1135)
- Λεξικά και Λεξικογραφία (183)
- Γλωσσολογία (939)
- » Νεοελληνική Λογοτεχνία (3909)
- Διδασκαλία της Ελληνικής (916)
- Πιστοποίηση Ελληνομάθειας (172)
Κατηγορίες
- Νέα για την Πύλη (89)
- Δραστηριότητες του ΚΕΓ (474)
- Ανακοινώσεις (8323)
- Συνέδρια & Ημερίδες (2251)
- Επιστημονικές Δημοσιεύσεις (40)
- Ερευνητικά Προγράμματα (49)
- Ηλεκτρονικές & Έντυπες Εκδόσεις (1154)
- Τύπος (848)
- Απόψεις (38)
Ημερολόγιο
| < | Nov 2025 | > | ||||
| S | M | T | W | T | F | S |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | ||||||
| 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 |
| 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 |
| 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 |
| 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 |
| 30 | ||||||
| π.χ. (2006, 2006-10, 2006-10-11) | ||||||
Ενημερωτικό Δελτίο
Κανάλι RSS
- Ενσωματώστε το κανάλι Rss (RSS Feed) της Πύλης στην εφαρμογή Rss (RSS Reader) που χρησιμοποιείτε.
Νεοελληνική Λογοτεχνία
| 3,909 items total [1 - 10] |
-
Νέα Ελληνική :: Μεσαιωνική Ελληνική :: Αρχαία Ελληνική :: Λεξικά και Λεξικογραφία :: Γλωσσολογία :: Νεοελληνική Λογοτεχνία :: Διδασκαλία της Ελληνικής :: Πιστοποίηση Ελληνομάθειας :: Δραστηριότητες του ΚΕΓ :: Ανακοινώσεις
Λεξιλογείον: μιλώντας για λέξεις...
Διαβάστε τη δημοσίευση του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας στη στήλη "Λεξιλογείον" της εφημερίδας Το Βήμα της Κυριακής
Αναδημοσίευση από το φύλλο της 9ης Νοεμβρίου 2025
βεντέτες (ιστορίες γδικιωμού και φιγούρας) Στα Βορίζια ξέρουν … βεντέτες (ιστορίες γδικιωμού και φιγούρας) Ξέρουν και στη Σικελία από βεντέτες, η λέξη (vendetta) είναι ιταλική, κατέχει περίοπτη θέση στο γλωσσάρι της Μαφίας και, παρόλο που ούτε οι ντόπιοι capo της «οικογένειας» ούτε ο Ντον Κορλεόνε είναι πιθανό να το ήξεραν, η απώτερη καταγωγή της είναι από το λατινικό vindicare. Το ρήμα στην αρχική του χρήση σημαίνει «διεκδικώ την κυριότητα προσώπου ή αντικειμένου», κυρίως όταν η κυριότητα διεκδικείται και από κάποιον άλλον, γι’ αυτό και είναι ευνόητο ότι πολύ συχνά η κατάληξη της υπόθεσης ήταν η χρήση ένοπλης βίας. Ενδιαφέρουσα ενασχόληση η ετυμολογία αλλά ειδικά στην περίπτωση αυτή η ετυμολογική ιχνηλάτηση είναι ιδιαζόντως διαφωτιστική αφού το λατινικό ρήμα προέρχεται από τον συνδυασμό vis (=δύναμη, βία) και dico (=δηλώνω). Και το πρόσθετο ενδιαφέρον είναι ότι και οι δυο λατινικές λέξεις είναι άμεσα συγγενικές προς τη «βία» και το «δείκ-νυμι» (=δείχνω), αντίστοιχα. Καθόλου δύσκολο να καταλάβει κανείς πώς προέκυψε η γενική σημασία της «εκδίκησης» (σε όλες τις νεότερες θυγατέρες της λατινικής αλλά και στην αγγλική) αλλά και η ειδικότερη σημασία του «εθίμου» που επιτάσσει τη γνωστή «αντισφαίριση» ανάμεσα σε πρόσωπα ή οικογένειες. Η πιο ανώδυνη λέξη αυτής της κατηγορίας είναι αυτή που χρησιμοποιούν οι γηπεδούχοι στον δεύτερο γύρο – «ρεβάνς». Και ακόμη πιο αναίμακτη είναι η άλλη βεντέτα, κι αυτή ιταλική (vedetta) από το ρήμα vedere (=βλέπω). Η αρχική σημασία της είναι «το σημείο από όπου κανείς έχει θέα», αλλά στα γαλλικά (vedette) κυρίως χρησιμοποιήθηκε για να δηλώσει, μεταξύ άλλων, τον/την περίοπτη σελέμπριτι του θεάματος. Την εξήγηση για τη σημασιολογική αυτή εξέλιξη την έχει ο Οβίδιος που γράφει ότι οι ωραίες της ρωμαϊκής dolce vita πηγαίνουν στο θέατρο όχι μόνο για να δουν αλλά κυρίως για να τις δούνε. ______________________________________________ Σε συνεργασία με την εφημερίδα «Το Βήμα της Κυριακής», το Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας δημοσιεύει δύο λέξεις την εβδομάδα στην στήλη «Λεξιλογείον», στο ένθετο των Νέων Εποχών του «Βήματος» (και στην ηλεκτρονική έκδοση). Οι σχετικές καταχωρίσεις θα αναδημοσιεύονται στα διαδικτυακά μέσα του ΚΕΓ και σε ειδική ενότητα της ιστοσελίδας του ΚΕΓ. Σχολιάζονται λέξεις που είτε παρουσιάζουν ενδιαφέρον από ιστορική άποψη (ετυμολογία, ταξίδι της λέξης μέσα στον χρόνο) είτε «πριμοδοτούνται» από τη σύγχρονη γλωσσική (και όχι μόνο) επικαιρότητα, μεταξύ άλλων. Ο σχολιασμός ̶ σύντομος, μακριά από κάθε διάθεση γλωσσικής διδασκαλίας ̶ θα κινητοποιεί, πιστεύουμε ευχάριστα, την ανάδυση ρητών και υπόρρητων σημασιών, διασυνδέοντας ακόμη και γνωστές σημασίες με σύγχρονα νοήματα. Δείτε όλες τις δημοσιεύσεις -
Νεοελληνική Λογοτεχνία :: Ανακοινώσεις :: Συνέδρια & Ημερίδες
Διημερίδα Επιτελεστικής Ποίησης στο Ηράκλειο Κρήτης (28-29/11/25)
Το Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα «Δημιουργική Γραφή» Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, η EPOPSIS ΑΜΚΕ Πολιτισμού και η Περιφέρεια Κρήτης, με την υποστήριξη του Μουσείου Εικαστικών Τεχνών Ηρακλείου Κρήτης, της Λέσχης Ποίησης Ηρακλείου Κρήτης, του Μουσείου
«Λυχνοστάτης» και της Ένωσης Φιλολόγων Νομού Ηρακλείου, συνδιοργανώνουν Διημερίδα Επιτελεστικής Ποίησης (Performance Poetry), στις 28-29 Νοεμβρίου 2025, στο Μουσείο Εικαστικών Τεχνών (Νυμφών 3, Πόρος - Ηράκλειο Κρήτης), με ομιλίες, εισηγήσεις, performance poetry events, spoken word & slam poetry events, αφιερώματα, προβολές μαγνητοσκοπημένων ποιητικών επιτελέσεων και video-ποιημάτων, ανοιχτή συζήτηση και εργαστήρι ποίησης. -
Νεοελληνική Λογοτεχνία :: Ανακοινώσεις
Παρουσίαση βιβλίου: ''Εισαγωγή στην ποίηση του Αναγνωστάκη (εκδ. ΠΕΚ)'', στο Βιβλιοπωλείο ΜΙΕΤ, Θεσσαλονίκη (27/11/2025)
Οι Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης και το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης σας προσκαλούν στην παρουσίαση του βιβλίου: ''Εισαγωγή στην ποίηση του Αναγνωστάκη (εκδ. ΠΕΚ)'', Επιμέλεια Δ. Κόκορης, η οποία θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη 27 Νοεμβρίου 2025,
ώρα 19.00, στο Βιβλιοπωλείο ΜΙΕΤ (Τσιμισκή 11, Θεσσαλονίκη).Θα μιλήσουν οι:
- Βενετία Αποστολίδου, καθηγήτρια Νεοελληνικής Λογοτεχνίας και Λογοτεχνικής Εκπαίδευσης στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του ΑΠΘ
- Δημήτρης Κόκορης, καθηγητής Νεοελληνικής Γραμματείας στο Τμήμα Φιλοσοφίας & Παιδαγωγικής του ΑΠΘ και επιμελητής του τόμου
- Μιχάλης Γ. Μπακογιάννης, αναπληρωτής καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Τμήμα Φιλολογίας του ΑΠΘ
-
Νεοελληνική Λογοτεχνία :: Ανακοινώσεις
Δράση για οικογένειες και παιδιά: ''Καινούριος φίλος στη Βιβλιοθήκη'', Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος (21/11/2025)
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα του Παιδιού, η Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος (ΕΒΕ) προσφέρει ένα από τα πιο επιτυχημένα της εκπαιδευτικά προγράμματα, ως δράση για οικογένειες και παιδιά.
Οι μικροί αναγνώστες ''υποδέχονται'' στο Παιδικό Εργαστήρι της ΕΒΕ, τον Σιλάν με το κουτί του, τον μοναχικό Μελάκ, τον Φερεϋντούν με τον χαρταετό του, τον Ναβίντ που δεν ήρθε για διακοπές, την Αϊσέ, τον πρίγκιπα Αμίρ, τη Ζαχρά, τη Νουρ, τη Μαλάλα… Όλοι τους ταξιδιώτες προς μια νέα πατρίδα και ένα καλύτερο αύριο. Μια «συνάντηση» με αληθινούς ή λογοτεχνικούς ήρωες που ζουν στα ράφια της βιβλιοθήκης και μοιράζονται μαζί μας τις ιστορίες τους.
Η δράση είναι για παιδιά 9 έως 12 ετών, και θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή 21 Νοεμβρίου 2025, ώρα 18:00-19:30, στο Παιδικό Εργαστήρι ΕΒΕ, ΚΠΙΣΝ.
Η φόρμα συμμετοχής θα ανοίξει την Παρασκευή 14.11.2025 στις 12:00
Η συμμετοχή σε όλες τις δράσεις της ΕΒΕ είναι δωρεάν. -
Νεοελληνική Λογοτεχνία :: Ανακοινώσεις :: Ηλεκτρονικές & Έντυπες Εκδόσεις
Παρουσίαση βιβλίου: ''Αληθής Ιστορία'' (Ανώνυμος του 1789), στην Ιστορική Βιβλιοθήκη του Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη (4/12/2025)
Την Πέμπτη 4 Δεκεμβρίου 2025, ώρα 18.30, στην Ιστορική Βιβλιοθήκη του Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη (2ας Μεραρχίας 36 & Ακτής Μουτσοπούλου, Πειραιάς), θα πραγματοποιηθεί παρουσίαση της νέας έκδοσης ''Αληθής Ιστορία'' (Ανώνυμος του 1789), ενός ριζοσπαστικού έργου του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, που σώζεται σε ένα και μοναδικό αντίτυπο, στη Συλλογή Κ. Θ. Δημαρά. Πρόκειται για την πρώτη φιλολογική έκδοση, από τη δρα Θεοδώρα Γρηγοριάδου.
Η συγγραφέας, στη διεξοδική εισαγωγή της, φωτίζει την ειδολογική ταυτότητα του έργου ως μενίππειας σάτιρας, διατυπώνει νέες προτάσεις για τον τόπο και τον χρόνο της έκδοσής του και υποστηρίζει την ταύτιση του συγγραφέα με τον Ηπειρώτη λόγιο Αθανάσιο Ψαλίδα. Ο τόμος περιλαμβάνει τη μεταγραφή του έργου με κριτικό υπόμνημα, αναλυτικό σχολιασμό και κατατοπιστικό Γλωσσάρι.
Στην εκδήλωση θα μιλήσουν οι:
- Νίκος Μαυρέλος, Καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης.
- Γεράσιμος Λεωνίδας, Καθηγητής Τυπογραφίας, Πανεπιστήμιο του Ρέντινγκ.
και η συγγραφέας, Θεοδώρα Γρηγοριάδου, Καθηγήτρια και Ερευνήτρια στο Πανεπιστήμιο Κομπλουτένσε της Μαδρίτης.
Συντονίζει η Αγγελική Παπαδοπούλου, φιλόλογος και επιμελήτρια της έκδοσης, ‘Ιδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη.
Είσοδος ελεύθερη
-
Νέα Ελληνική :: Νεοελληνική Λογοτεχνία :: Ανακοινώσεις
Colloquium του ΜΠΤΧ Προγράμματος Σπουδών στη Νεοελληνική Φιλολογία Τομέα ΝΕΣΣ (Τμήμα Φιλολογίας, ΑΠΘ) (18/11/25)
Tην Τρίτη 18 Νοεμβρίου 2025 (19:00) θα πραγματοποιηθεί διάλεξη της κας Ιουλίας Πεντάζου, Επίκουρης Καθηγήτριας Ανθρωπιστικών Επιστημών και Ψηφιακών Μέσων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, με θέμα "Ένα ιστορικό συμβάν, ο αλγόριθμος και η επιτελεστική μνήμη: Ψηφιακό Αρχείο 1821". Η διάλεξη φιλοξενείται στον κύκλο σεμιναριακών συναντήσεων (Colloquium) του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών στη Νεοελληνική Φιλολογία, του Τομέα ΝΕΣΣ (Τμήμα Φιλολογίας, ΑΠΘ).
Το σεμινάριο θα γίνει με φυσική παρουσία στο Σπουδαστήριο ΜΝΕΣ (αίθ. 208), νέο κτίριο Φιλοσοφικής Σχολής, ΑΠΘ και διαδικτυακά μέσω zoom.
-
Νέα Ελληνική :: Γλωσσολογία :: Νεοελληνική Λογοτεχνία :: Διδασκαλία της Ελληνικής :: Ανακοινώσεις :: Συνέδρια & Ημερίδες
Διημερίδα στη μνήμη του Γ. Π. Σαββίδη: Γ. Π. Σαββίδης: Εκδοτική, λογοτεχνική κριτική, δημόσιος λόγος (20-21/11/25)
Το 2025 συμπληρώνονται τριάντα χρόνια από τον θάνατο του κορυφαίου νεοελληνιστή Γ. Π. Σαββίδη και τριάντα έξι χρόνια από την ίδρυση του περιοδικού νεότερης ελληνικής φιλολογίας Μολυβδοκονδυλοπελεκητής, το οποίο συνεχίζει η σημερινή ετήσια έκδοση Κονδυλοφόρος.
Για να τιμήσει τη μνήμη, το διδακτικό και επιστημονικό έργο του Γ. Π. Σαββίδη, καθώς και την ενεργητική παρουσία του στο πεδίο της δημόσιας σφαίρας, η συντακτική επιτροπή του Κονδυλοφόρου, σε συνεργασία με τον Τομέα Νεοελληνικών και Συγκριτολογικών Σπουδών του Α.Π.Θ., όπου εκείνος δίδαξε (1966 -1971 και 1974 -1983), οργανώνει, υπό την αιγίδα του Τμήματος Φιλολογίας του Α.Π.Θ, Διεθνή Επιστημονική Συνάντηση με τίτλο «Γ. Π. Σαββίδης: Εκδοτική, λογοτεχνική κριτική, δημόσιος λόγος», η οποία θα πραγματοποιηθεί στις 20 και 21 Νοεμβρίου 2025 στη Φιλοσοφική Σχολή και στην Κεντρική Δημοτική Βιβλιοθήκη Θεσσαλονίκης. Η Διεθνής Συνάντηση πραγματοποιείται με τη στήριξη της Επιτροπής Ερευνών του Α.Π.Θ., των Πανεπιστημιακών Εκδόσεων Κρήτης και του Ελληνικού Ιδρύματος Βιβλίου και Πολιτισμού. Ευχαριστίες οφείλονται και στην Κεντρική Δημοτική Βιβλιοθήκη του Δήμου Θεσσαλονίκης για την ανταπόκριση και τη φιλοξενία.
Η διημερίδα περιλαμβάνει εισηγήσεις που αναφέρονται στον δάσκαλο Σαββίδη και στο έργο του, καθώς και εισηγήσεις που εξετάζουν ζητήματα που συνδέονται με τα επιστημονικά ενδιαφέροντα του τιμωμένου και τη συγγραφική δραστηριότητά του στον δημόσιο λόγο.
-
Νέα Ελληνική :: Γλωσσολογία :: Νεοελληνική Λογοτεχνία :: Διδασκαλία της Ελληνικής :: Ανακοινώσεις
Προκήρυξη θέσεων για το μεταπτυχιακό πρόγραμμα στις νεοελληνικές σπουδές του Ελεύθερου Πανεπιστημίου του Βερολίνου
Στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου (Freie Universität Berlin) λειτουργεί ένα διετές Πρόγραμμα Σπουδών, που οδηγεί στην απόκτηση Μεταπτυχιακού Διπλώματος Ειδίκευσης στις Νεοελληνικές Σπουδές. Η εγγραφή προϋποθέτει προπτυχιακές σπουδές (πτυχίο Βachelor Νεοελληνικών Σπουδών ή ισότιμα διπλώματα), που διασφαλίζουν τις βασικές γνώσεις σε ζητήματα νεοελληνικής γλώσσας, λογοτεχνίας, ιστορίας και πολιτισμού. Αιτήσεις γίνονται δεκτές από την 1η Δεκεμβρίου 2025 μέχρι τις 15 Ιανουαρίου 2026.
-
Νεοελληνική Λογοτεχνία :: Ανακοινώσεις
Kύκλος εκδηλώσεων ''Συγγραφείς του Κόσμου'': Μαριάννα Κορομηλά, Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης (24/11/2025)
Ο επιτυχημένος κύκλος εκδηλώσεων ''Συγγραφείς του Κόσμου'' επιστρέφει στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, φιλοξενώντας αγαπημένους συγγραφείς που έχουν κερδίσει την εκτίμηση και την αγάπη του αναγνωστικού κοινού.
Με συνομιλητές από ένα ευρύ φάσμα επαγγελματικών πεδίων και συγγραφείς από κάθε γωνιά του πλανήτη, το Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης φιλοδοξεί να συμβάλει ενεργά στη διεύρυνση του πολιτισμικού διαλόγου. Στόχος είναι να προσφερθούν στο κοινό μοναδικές συζητήσεις, γεμάτες σκέψη, έμπνευση και διεθνή προοπτική.
Τη Δευτέρα 24 Νοεμβρίου 2025, προσκεκλημένοι είναι η συγγραφέας Μαριάννα Κορομηλά και η Κωνσταντίνα Βαρσάμη.
Θα υπάρχει διερμηνεία στην ελληνική νοηματική.
Μαριάννα Κορομηλά Συγγραφέας
Κωνσταντίνα Βαρσάμη ΔημοσιογράφοςΕίσοδος ελεύθερη με δελτία εισόδου
-
Νεοελληνική Λογοτεχνία :: Τύπος
Ομιλία του κ. Αντώνη Κωτίδη με τίτλο: ''Το πορώδες και άσπρο μεσημέρι: Λόγος και εικόνα στο έργο του Ελύτη'', στο Σπίτι του Ελύτη (19/11/2025)
Την Τετάρτη 19 Νοεμβρίου 2025 στις 7.00 μ.μ., θα πραγματοποιηθεί ομιλία του κ. Αντώνη Κωτίδη, Ομ. Καθ. της Φιλοσοφικής στο ΑΠΘ με τίτλο: ''Το πορώδες και άσπρο μεσημέρι: Λόγος και εικόνα στο έργο του Ελύτη", στο Σπίτι του Ελύτη, Αθήνα, Διοσκούρων 4 και, Πολυγνώτου, Αθήνα.
Η εικονοποιία του Ελύτη, ποιητική και εικαστική, ξεκινάει ταυτόχρονη και παράλληλη, αν και όχι στον ίδιο βαθμό δημόσιας παρουσίας. Στα μέσα της δεκαετίας του 30 έγραφε τους Προσανατολισμούς και φιλοτεχνούσε τα πρώτα κολάζ του. Ποίηση και εικόνες συγκροτούνται με δύο άξονες διαμετρικά αντίθετους: την ελληνικότητα και τον σουρεαλισμό. Παράλληλα με το ποιητικό του έργο, ο Ελύτης δεν σταμάτησε ποτέ να γράφει για την τέχνη και να δημιουργεί το σώμα του εικαστικού έργου του που διακρίνεται για τις ενδιαφέρουσες εσωτερικές συγκλίσεις και αποκλίσεις του.
Είσοδος ελεύθερη με απαραίτητη προκράτηση θέσης.
