Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα

13 Μάϊ. 2025

• Νέα Ελληνική :: Νεοελληνική Λογοτεχνία :: Ανακοινώσεις

  Προκήρυξη θέσεων για το μεταπτυχιακό πρόγραμμα στις νεοελληνικές σπουδές του Ελεύθερου Πανεπιστημίου του Βερολίνου

  Στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου (Freie Universität Berlin) λειτουργεί ένα διετές Πρόγραμμα Σπουδών, που οδηγεί στην απόκτηση Μεταπτυχιακού Διπλώματος Ειδίκευσης στις Νεοελληνικές Σπουδές.

  Αιτήσεις γίνονται δεκτές μέχρι τις 15 Αυγούστου 2025

  13 Μάϊ 2025 | Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας | Σχόλια 0

• Δραστηριότητες του ΚΕΓ :: Ανακοινώσεις :: Ηλεκτρονικές & Έντυπες Εκδόσεις

  Λεξιλογείον: μιλώντας για λέξεις...

  

  Διαβάστε τη δημοσίευση του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας στη στήλη "Λεξιλογείον" της εφημερίδας Το Βήμα της Κυριακής

  Αναδημοσίευση από το φύλλο της 11ης Μαΐου 2025

  κουκούλες
  Την πρώτη φορά που οι Γαλάτες (το γένος Κέλτες) κατέβηκαν στην Ελλάδα δεν ήταν για διακοπές αλλά για πλιάτσικο, και παρόλο που δεν είμαστε βέβαιοι, δεν αποκλείεται να είχαν καλυμμένα τα πρόσωπά τους, όπως κάθε μπαχαλάκης που σέβεται τον εαυτό του.
  κουκούλες
  Δεν αναφέρεται τίποτε σχετικό στον «Αστερίξ» αλλά είναι πολύ πιθανό ότι οι Ρωμαίοι είδαν για πρώτη φορά κουκούλες στο Γαλατικό Χωριό. Πάντως, η λέξη είναι κελτική, πέρασε στα λατινικά (cucullus, cuculla), φορέθηκε από τους Βυζαντινούς, μας ήρθε πρετ-α πορτέ στα σημερινά ελληνικά και, αν το ετυμολογικό βυθοσκόπιο είναι καλά εστιασμένο, η ρίζα της ανιχνεύεται και στο «καλ-ύπτω».
  Η λατινική cuculla ονομάζει το μέρος του ενδύματος των μοναχών του Μεσαίωνα (κυρίως των Δομινικανών) που καλύπτει την κεφαλή και συμβολίζει την ανωνυμία ενώπιον του Θεού, την ασκητική ταπεινότητα και τη μόνωση από τα εγκόσμια. Ιερωμένοι και πτωχοί εν ευσεβεία ήταν κάποτε οι κουκουλοφόροι.
  Αλλά, όπως το λέει και το όνομά του, κουκουλοφόρος ήταν και εκείνος ο κομάντο των δασών της μεσαιωνικής Αγγλίας που έπαιρνε από τους πλούσιους για να δώσει στους φτωχούς και, τιμωρός της διεφθαρμένης εξουσίας, παρανομούσε για χάρη της κοινωνικής δικαιοσύνης: ο Ρόμπιν Χουντ (hood=κουκούλα) ανήκει κι αυτός στην καλή μεριά της ιστορίας με τις κουκούλες.
  Η άλλη μεριά, η ανάποδη, είναι μέρος της σύγχρονης κοινωνικής και πολιτικής ιστορίας μας, είναι όμως ενδιαφέρον ότι και οι σημερινοί κουκουλοφόροι, όταν δεν είναι ευκαιριακοί κατσαπλιάδες ή ψεύδορκοι, κάτι σαν Ρόμπιν Χουντ φαντασιώνονται πως είναι, και κρύβουν τα πρόσωπα από τη «διεφθαρμένη» εξουσία για να υπηρετήσουν καλύτερα τη δική τους «κοινωνική δικαιοσύνη».
  ______________________________________________
  Σε συνεργασία με την εφημερίδα «Το Βήμα της Κυριακής», το Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας δημοσιεύει δύο λέξεις την εβδομάδα στην στήλη «Λεξιλογείον», στο ένθετο των Νέων Εποχών του «Βήματος» (και στην ηλεκτρονική έκδοση). Οι σχετικές καταχωρίσεις θα αναδημοσιεύονται στα διαδικτυακά μέσα του ΚΕΓ και σε ειδική ενότητα της ιστοσελίδας του ΚΕΓ.
  Σχολιάζονται λέξεις που είτε παρουσιάζουν ενδιαφέρον από ιστορική άποψη (ετυμολογία, ταξίδι της λέξης μέσα στον χρόνο) είτε «πριμοδοτούνται» από τη σύγχρονη γλωσσική (και όχι μόνο) επικαιρότητα, μεταξύ άλλων. Ο σχολιασμός ̶ σύντομος, μακριά από κάθε διάθεση γλωσσικής διδασκαλίας ̶ θα κινητοποιεί, πιστεύουμε ευχάριστα, την ανάδυση ρητών και υπόρρητων σημασιών, διασυνδέοντας ακόμη και γνωστές σημασίες με σύγχρονα νοήματα.
  Δείτε όλες τις δημοσιεύσεις

  13 Μάϊ 2025 | Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας | Σχόλια 0

• Ανακοινώσεις

  Ομιλία του κ. Νικολάου Χ. Κονομή, με θέμα: ''Η καταγωγή του ελληνικού αλφαβήτου'', Ακαδημία Αθηνών (13/5/2025)

  Στο πλαίσιο διενέργειας των Διαλέξεων της Τρίτης, θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη 13 Μαΐου 2025 και ώρα 19.00, στην Αίθουσα Τελετών της Ακαδημίας Αθηνών, ομιλία του Ακαδημαϊκού κ. Νικολάου Χ. Κονομή, με θέμα: "Η καταγωγή του ελληνικού αλφαβήτου".

  Η ομιλία θα μεταδοθεί και ζωντανά.

  12 Μάϊ 2025 | Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας | Σχόλια 0

• Συνέδρια & Ημερίδες

  RIAM Symposium, Πανεπιστήμιο Αιγαίου - Ρόδος (13-14/5/2025)

  Στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων του RE: ERUA, θα πραγματοποιηθεί το RIAM Symposium, στις 14 και 15 Μαΐου 2025, στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου στη Ρόδο.

  Το συμπόσιο είναι μια σημαντική επιστημονική εκδήλωση που σκοπό έχει την προώθηση της διεπιστημονικής συνεργασίας και της ανταλλαγής ερευνητικών πρακτικών, συγκεντρώνοντας διεθνείς ερευνητές και εργαστήρια από πανεπιστήμια-εταίρους.

  Στοχεύει επίσης στην ανάδειξη του κοινωνικού αποτυπώματος των καλλιτεχνικών πρακτικών, εξετάζοντας πώς η μουσική, το θέατρο, η εικαστική έκφραση, τα εικονικά πολιτισμικά & ψηφιακά περιβάλλοντα και άλλες μορφές τέχνης μπορούν να συμβάλουν στην κοινωνική ένταξη, την ψυχοκοινωνική ενδυνάμωση, την κοινωνική εργασία προς ευάλωτους πληθυσμούς και την εκπαιδευτική καινοτομία.

  Το συμπόσιο θα διεξαχθεί με υβριδική μορφή, προσφέροντας τόσο διά ζώσης όσο και διαδικτυακή συμμετοχή.

  08 Μάϊ 2025 | Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας | Σχόλια 0

• Νεοελληνική Λογοτεχνία :: Ανακοινώσεις

  Διάλεξη του κ. Λ. Εμπειρίκου με θέμα: ''Ο Ανδρέας Εμπειρίκος και ο Υπερρεαλισμός'', Παν/μιο Κρήτης 13/5/2025)

  Την Τρίτη 13 Μαΐου 2025 και ώρα 2.30 μ.μ. στην αίθουσα 3, ο Λεωνίδας Εμπειρίκος, ιστορικός, θα δώσει διάλεξη με θέμα: ''Ο Ανδρέας Εμπειρίκος και ο Υπερρεαλισμός''.

  Η διάλεξη προσφέρεται στο πλαίσιο της παράδοσης της Μαρίνας Αρετάκη ΝΕΦΦ241 Ελληνικός Υπερρεαλισμός.

  Τη διάλεξη μπορεί να παρακολουθήσει κάθε ενδιαφερόμενος/η.

  08 Μάϊ 2025 | Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας | Σχόλια 0