Γραφικό

Μνημοσύνη
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας

Μνημοσύνης δ᾽ ἐξαῦτις ἐράσσατο καλλικόμοιο,
ἐξ ἧς οἱ Μοῦσαι χρυσάμπυκες ἐξεγένοντο
ἐννέα, τῇσιν ἅδον θαλίαι καὶ τέρψις ἀοιδῆς. Ησίοδος, Θεογονία 915-7

ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ

Ἱστορίαι (2.30.1-2.33.3)

[2.30.1] Οἱ δ᾽ ἐν ταῖς ἑκατὸν ναυσὶν Ἀθηναῖοι ἔτι ὄντες περὶ Πελοπόννησον Σόλλιόν τε Κορινθίων πόλισμα αἱροῦσι καὶ παραδιδόασι Παλαιρεῦσιν Ἀκαρνάνων μόνοις τὴν γῆν καὶ πόλιν νέμεσθαι· καὶ Ἀστακόν, ἧς Εὔαρχος ἐτυράννει, λαβόντες κατὰ κράτος καὶ ἐξελάσαντες αὐτὸν τὸ χωρίον ἐς τὴν ξυμμαχίαν προσεποιήσαντο. [2.30.2] ἐπί τε Κεφαλληνίαν τὴν νῆσον προσπλεύσαντες προσηγάγοντο ἄνευ μάχης· κεῖται δὲ ἡ Κεφαλληνία κατὰ Ἀκαρνανίαν καὶ Λευκάδα τετράπολις οὖσα, Παλῆς, Κράνιοι, Σαμαῖοι, Προνναῖοι. ὕστερον δ᾽ οὐ πολλῷ ἀνεχώρησαν αἱ νῆες ἐς τὰς Ἀθήνας.
[2.31.1] Περὶ δὲ τὸ φθινόπωρον τοῦ θέρους τούτου Ἀθηναῖοι πανδημεί, αὐτοὶ καὶ οἱ μέτοικοι, ἐσέβαλον ἐς τὴν Μεγαρίδα Περικλέους τοῦ Ξανθίππου στρατηγοῦντος. καὶ οἱ περὶ Πελοπόννησον Ἀθηναῖοι ἐν ταῖς ἑκατὸν ναυσίν (ἔτυχον γὰρ ἤδη ἐν Αἰγίνῃ ὄντες ἐπ᾽ οἴκου ἀνακομιζόμενοι) ὡς ᾔσθοντο τοὺς ἐκ τῆς πόλεως πανστρατιᾷ ἐν Μεγάροις ὄντας, ἔπλευσαν παρ᾽ αὐτοὺς καὶ ξυνεμείχθησαν. [2.31.2] στρατόπεδόν τε μέγιστον δὴ τοῦτο ἁθρόον Ἀθηναίων ἐγένετο, ἀκμαζούσης ἔτι τῆς πόλεως καὶ οὔπω νενοσηκυίας· μυρίων γὰρ ὁπλιτῶν οὐκ ἐλάσσους ἦσαν αὐτοὶ Ἀθηναῖοι (χωρὶς δὲ αὐτοῖς οἱ ἐν Ποτειδαίᾳ τρισχίλιοι ἦσαν), μέτοικοι δὲ ξυνεσέβαλον οὐκ ἐλάσσους τρισχιλίων ὁπλιτῶν, χωρὶς δὲ ὁ ἄλλος ὅμιλος ψιλῶν οὐκ ὀλίγος. δῃώσαντες δὲ τὰ πολλὰ τῆς γῆς ἀνεχώρησαν. [2.31.3] ἐγένοντο δὲ καὶ ἄλλαι ὕστερον ἐν τῷ πολέμῳ κατὰ ἔτος ἕκαστον ἐσβολαὶ Ἀθηναίων ἐς τὴν Μεγαρίδα καὶ ἱππέων καὶ πανστρατιᾷ, μέχρι οὗ Νίσαια ἑάλω ὑπ᾽ Ἀθηναίων.
[2.32.1] Ἐτειχίσθη δὲ καὶ Ἀταλάντη ὑπὸ Ἀθηναίων φρούριον τοῦ θέρους τούτου τελευτῶντος, ἡ ἐπὶ Λοκροῖς τοῖς Ὀπουντίοις νῆσος ἐρήμη πρότερον οὖσα, τοῦ μὴ λῃστὰς ἐκπλέοντας ἐξ Ὀποῦντος καὶ τῆς ἄλλης Λοκρίδος κακουργεῖν τὴν Εὔβοιαν.
Ταῦτα μὲν ἐν τῷ θέρει τούτῳ μετὰ τὴν Πελοποννησίων ἐκ τῆς Ἀττικῆς ἀναχώρησιν ἐγένετο. [2.33.1] τοῦ δ᾽ ἐπιγιγνομένου χειμῶνος Εὔαρχος ὁ Ἀκαρνὰν βουλόμενος ἐς τὴν Ἀστακὸν κατελθεῖν πείθει Κορινθίους τεσσαράκοντα ναυσὶ καὶ πεντακοσίοις καὶ χιλίοις ὁπλίταις ἑαυτὸν κατάγειν πλεύσαντας, καὶ αὐτὸς ἐπικούρους τινὰς προσεμισθώσατο· ἦρχον δὲ τῆς στρατιᾶς Εὐφαμίδας τε ὁ Ἀριστωνύμου καὶ Τιμόξενος ὁ Τιμοκράτους καὶ Εὔμαχος ὁ Χρύσιδος. [2.33.2] καὶ πλεύσαντες κατήγαγον· καὶ τῆς ἄλλης Ἀκαρνανίας τῆς περὶ θάλασσαν ἔστιν ἃ χωρία βουλόμενοι προσποιήσασθαι καὶ πειραθέντες, ὡς οὐκ ἐδύναντο, ἀπέπλεον ἐπ᾽ οἴκου. [2.33.3] σχόντες δ᾽ ἐν τῷ παράπλῳ ἐς Κεφαλληνίαν καὶ ἀπόβασιν ποιησάμενοι ἐς τὴν Κρανίων γῆν, ἀπατηθέντες ὑπ᾽ αὐτῶν ἐξ ὁμολογίας τινὸς ἄνδρας τε ἀποβάλλουσι σφῶν αὐτῶν, ἐπιθεμένων ἀπροσδοκήτοις τῶν Κρανίων, καὶ βιαιότερον ἀναγαγόμενοι ἐκομίσθησαν ἐπ᾽ οἴκου.

[2.30.1] Οι Αθηναίοι με τα εκατό καράβια τους περιπλέαν πάντα την Πελοπόννησο. Κυρίεψαν το Σόλλιον, κεφαλοχώρι των Κορινθίων, και το έδωσαν μαζί με την περιοχή του στους Παλαιρείς της Ακαρνανίας. Ύστερα κυρίεψαν με έφοδο τον Αστακό, έδιωξαν τον τύραννο της πολιτείας Εύαρχο και την έκαναν σύμμαχό τους. [2.30.2] Μετά πήγαν στην Κεφαλληνία και χωρίς μάχη την προσεταιρίστηκαν. Η Κεφαλληνία βρίσκεται απέναντι από την Ακαρνανία και την Λευκάδα κι έχει τέσσερις πολιτείες: την Πάλη, την Κράναια, την Σάμη και τους Προναίους. Μετά από λίγο καιρό ο στόλος γύρισε στην Αθήνα.
[2.31.1] Το φθινόπωρο οι Αθηναίοι έκαναν εισβολή στην Μεγαρίδα με όλο τους τον στρατό και με τους μετοίκους. Στρατηγός ήταν ο Περικλής του Ξανθίππου. Έτυχε τότε να επιστρέφει ο στόλος που ήταν στην Πελοπόννησο και να βρίσκεται στην Αίγινα. Όταν ο στόλος έμαθε ότι όλος ο Αθηναϊκός στρατός ήταν στα Μέγαρα, πήγε κι αυτός εκεί κι ενώθηκε μαζί του. [2.31.2] Οι δυνάμεις αυτές ήσαν οι μεγαλύτερες που συγκέντρωσε ποτέ η Αθήνα, γιατί βρισκόταν, ακόμα, στην ακμή της δύναμής της και δεν είχε, ακόμα, πάθει από την επιδημία. Οι Αθηναίοι οπλίτες δεν ήσαν λιγότεροι από δέκα χιλιάδες (εκτός από τους τρεις χιλιάδες που πολιορκούσαν την Ποτίδαια) και οι μέτοικοι οπλίτες δεν ήσαν λιγότεροι από τρεις χιλιάδες. Εκτός απ᾽ αυτούς ήσαν και πολλοί ψιλοί. Αφού ρήμαξαν την γη της Μεγαρίδος, γύρισαν πίσω. [2.31.3] Στην διάρκεια του πολέμου έγιναν και άλλες εισβολές των Αθηναίων στην Μεγαρίδα, κάθε χρόνο, άλλοτε με μόνο το ιππικό, άλλοτε με όλον τον στρατό, έως τη στιγμή που κατόρθωσαν οι Αθηναίοι να κυριέψουν την Νίσαια.
[2.32.1] Προς το τέλος του ίδιου καλοκαιριού, οι Αθηναίοι έχτισαν φρούριο και στην Αταλάντη, νησί έως τότε έρημο, που βρίσκεται κοντά στους Λοκρούς τους Οπουντίους. Έβαλαν φρουρά ώστε να εμποδίζουν τους ληστές απ᾽ την Οπούντα και από την Λοκρίδα να κάνουν επιδρομές στην Εύβοια. Αυτά έγιναν εκείνο το καλοκαίρι, ύστερα από την αποχώρηση των Πελοποννησίων από την Αττική.
[2.33.1] Κατά την διάρκεια του χειμώνα, ο Εύαρχος ο Ακαρνάν, θέλοντας να επιστρέψει στον Αστακό, έπεισε τους Κορινθίους να τον βοηθήσουν με σαράντα καράβια και χίλιους πεντακόσιους οπλίτες. Ο ίδιος πήρε μερικούς μισθοφόρους. Αρχηγοί της εκστρατείας ήσαν ο Ευφαμίδας του Αριστωνύμου, ο Τιμόξενος του Τιμοκράτους και ο Εύμαχος του Χρύσιδος. [2.33.2] Πήγαν στον Αστακό κι αποκατέστησαν τον Εύαρχο. Επιχείρησαν να προσεταιριστούν και μερικά άλλα παράλια μέρη της Ακαρνανίας, αλλά δεν το κατόρθωσαν και γύρισαν στην Κόρινθο. [2.33.3] Ωστόσο, και στην επιστροφή έκαναν απόβαση στην Κεφαλληνία, στα μέρη των Κρανίων, οι οποίοι όμως τους εξαπάτησαν με κάποια συμφωνία, τους έκαναν αιφνιδιαστική επίθεση, τους σκότωσαν μερικούς στρατιώτες και τους ανάγκασαν να μπουν στα καράβια και να γυρίσουν στην Κόρινθο.