Γραφικό

Μνημοσύνη
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας

Μνημοσύνης δ᾽ ἐξαῦτις ἐράσσατο καλλικόμοιο,
ἐξ ἧς οἱ Μοῦσαι χρυσάμπυκες ἐξεγένοντο
ἐννέα, τῇσιν ἅδον θαλίαι καὶ τέρψις ἀοιδῆς. Ησίοδος, Θεογονία 915-7

ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ

Ἱστορίαι (5.18.1-5.18.11)

[5.18.1] «Σπονδὰς ἐποιήσαντο Ἀθηναῖοι καὶ Λακεδαιμόνιοι καὶ οἱ ξύμμαχοι κατὰ τάδε, καὶ ὤμοσαν κατὰ πόλεις. [5.18.2] περὶ μὲν τῶν ἱερῶν τῶν κοινῶν, θύειν καὶ ἰέναι καὶ μαντεύεσθαι καὶ θεωρεῖν κατὰ τὰ πάτρια τὸν βουλόμενον καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν ἀδεῶς. τὸ δ᾽ ἱερὸν καὶ τὸν νεὼν τὸν ἐν Δελφοῖς τοῦ Ἀπόλλωνος καὶ Δελφοὺς αὐτονόμους εἶναι καὶ αὐτοτελεῖς καὶ αὐτοδίκους καὶ αὑτῶν καὶ τῆς γῆς τῆς ἑαυτῶν κατὰ τὰ πάτρια. [5.18.3] ἔτη δὲ εἶναι τὰς σπονδὰς πεντήκοντα Ἀθηναίοις καὶ τοῖς ξυμμάχοις τοῖς Ἀθηναίων καὶ Λακεδαιμονίοις καὶ τοῖς ξυμμάχοις τοῖς Λακεδαιμονίων ἀδόλους καὶ ἀβλαβεῖς καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν. [5.18.4] ὅπλα δὲ μὴ ἐξέστω ἐπιφέρειν ἐπὶ πημονῇ μήτε Λακεδαιμονίους καὶ τοὺς ξυμμάχους ἐπ᾽ Ἀθηναίους καὶ τοὺς ξυμμάχους μήτε Ἀθηναίους καὶ τοὺς ξυμμάχους ἐπὶ Λακεδαιμονίους καὶ τοὺς ξυμμάχους, μήτε τέχνῃ μήτε μηχανῇ μηδεμιᾷ. ἢν δέ τι διάφορον ᾖ πρὸς ἀλλήλους, δικαίῳ χρήσθων καὶ ὅρκοις, καθ᾽ ὅτι ἂν ξυνθῶνται. [5.18.5] ἀποδόντων δὲ Ἀθηναίοις Λακεδαιμόνιοι καὶ οἱ ξύμμαχοι Ἀμφίπολιν. ὅσας δὲ πόλεις παρέδοσαν Λακεδαιμόνιοι Ἀθηναίοις, ἐξέστω ἀπιέναι ὅποι ἂν βούλωνται αὐτοὺς καὶ τὰ ἑαυτῶν ἔχοντας· τὰς δὲ πόλεις φερούσας τὸν φόρον τὸν ἐπ᾽ Ἀριστείδου αὐτονόμους εἶναι. ὅπλα δὲ μὴ ἐξέστω ἐπιφέρειν Ἀθηναίους μηδὲ τοὺς ξυμμάχους ἐπὶ κακῷ, ἀποδιδόντων τὸν φόρον, ἐπειδὴ αἱ σπονδαὶ ἐγένοντο. εἰσὶ δὲ Ἄργιλος, Στάγιρος, Ἄκανθος, Σκῶλος, Ὄλυνθος, Σπάρτωλος. ξυμμάχους δ᾽ εἶναι μηδετέρων, μήτε Λακεδαιμονίων μήτε Ἀθηναίων· ἢν δὲ Ἀθηναῖοι πείθωσι τὰς πόλεις, βουλομένας ταύτας ἐξέστω ξυμμάχους ποιεῖσθαι αὐτοὺς Ἀθηναίοις. [5.18.6] Μηκυβερναίους δὲ καὶ Σαναίους καὶ Σιγγαίους οἰκεῖν τὰς πόλεις τὰς ἑαυτῶν, καθάπερ Ὀλύνθιοι καὶ Ἀκάνθιοι. [5.18.7] ἀποδόντων δὲ Ἀθηναίοις Λακεδαιμόνιοι καὶ οἱ ξύμμαχοι Πάνακτον. ἀποδόντων δὲ καὶ Ἀθηναῖοι Λακεδαιμονίοις Κορυφάσιον καὶ Κύθηρα καὶ Μέθανα καὶ Πτελεὸν καὶ Ἀταλάντην καὶ τοὺς ἄνδρας ὅσοι εἰσὶ Λακεδαιμονίων ἐν τῷ δημοσίῳ τῷ Ἀθηναίων ἢ ἄλλοθί που ὅσης Ἀθηναῖοι ἄρχουσιν ἐν δημοσίῳ· καὶ τοὺς ἐν Σκιώνῃ πολιορκουμένους Πελοποννησίων ἀφεῖναι καὶ τοὺς ἄλλους ὅσοι Λακεδαιμονίων ξύμμαχοι ἐν Σκιώνῃ εἰσὶ καὶ ὅσους Βρασίδας ἐσέπεμψε καὶ εἴ τις τῶν ξυμμάχων τῶν Λακεδαιμονίων ἐν Ἀθήναις ἐστὶν ἐν τῷ δημοσίῳ ἢ ἄλλοθί που ἧς Ἀθηναῖοι ἄρχουσιν ἐν δημοσίῳ. ἀποδόντων δὲ καὶ Λακεδαιμόνιοι καὶ οἱ ξύμμαχοι οὕστινας ἔχουσιν Ἀθηναίων καὶ τῶν ξυμμάχων κατὰ ταὐτά. [5.18.8] Σκιωναίων δὲ καὶ Τορωναίων καὶ Σερμυλιῶν καὶ εἴ τινα ἄλλην πόλιν ἔχουσιν Ἀθηναῖοι, Ἀθηναίους βουλεύεσθαι περὶ αὐτῶν καὶ τῶν ἄλλων πόλεων ὅτι ἂν δοκῇ αὐτοῖς. [5.18.9] ὅρκους δὲ ποιήσασθαι Ἀθηναίους πρὸς Λακεδαιμονίους καὶ τοὺς ξυμμάχους κατὰ πόλεις. ὀμνύντων δὲ τὸν ἐπιχώριον ὅρκον ἑκάτεροι τὸν μέγιστον ἑπτὰ καὶ δέκα ἑκάστης πόλεως. ὁ δ᾽ ὅρκος ἔστω ὅδε· "ἐμμενῶ ταῖς ξυνθήκαις καὶ ταῖς σπονδαῖς ταῖσδε δικαίως καὶ ἀδόλως." ἔστω δὲ Λακεδαιμονίοις καὶ τοῖς ξυμμάχοις κατὰ ταὐτὰ ὅρκος πρὸς Ἀθηναίους, [5.18.10] τὸν δὲ ὅρκον ἀνανεοῦσθαι κατ᾽ ἐνιαυτὸν ἀμφοτέρους. στήλας δὲ στῆσαι Ὀλυμπίασι καὶ Πυθοῖ καὶ Ἰσθμοῖ καὶ Ἀθήνησιν ἐν πόλει καὶ ἐν Λακεδαίμονι ἐν Ἀμυκλαίῳ. [5.18.11] εἰ δέ τι ἀμνημονοῦσιν ὁποτεροιοῦν καὶ ὅτου πέρι, λόγοις δικαίοις χρωμένοις εὔορκον εἶναι ἀμφοτέροις ταύτῃ μεταθεῖναι ὅπῃ ἂν δοκῇ ἀμφοτέροις, Ἀθηναίοις καὶ Λακεδαιμονίοις.

[5.18.1] «Οι Αθηναίοι και οι σύμμαχοί τους και οι Λακεδαιμόνιοι και οι σύμμαχοί τους συνομολόγησαν ειρήνη με τους ακόλουθους όρους και η κάθε πολιτεία δεσμεύτηκε, χωριστά, με όρκους. [5.18.2] Όσον αφορά τους ναούς του κοινού των Ελλήνων, όσοι επιθυμούν να προσφέρουν θυσίες, να ζητήσουν χρησμό ή να στείλουν αντιπροσωπείες στις εορτές, σύμφωνα με την εθνική παράδοση, θα μπορούν να μετακινούνται ελεύθερα και στη στεριά και στη θάλασσα. Ο ιερός χώρος και ο ναός του Απόλλωνα στους Δελφούς, καθώς και οι κάτοικοι των Δελφών, θα είναι ανεξάρτητοι, θα πληρώνουν φόρο μόνο στην δική τους διοίκηση και θα δικάζουν τις προσωπικές και κτηματικές τους διαφορές στα δικαστήριά τους, σύμφωνα με τα πατροπαράδοτα έθιμα. [5.18.3] Οι σπονδές μεταξύ των Αθηναίων και των συμμάχων τους και των Λακεδαιμονίων και των συμμάχων τους θα ισχύσουν πενήντα χρόνια χωρίς απάτη ή βία του ενός εναντίον του άλλου τόσο στη στεριά όσο και στη θάλασσα. [5.18.4] Απαγορεύεται ν᾽ αναλάβουν εχθροπραξίες οποιασδήποτε μορφής (με δόλο ή τέχνασμα) οι Λακεδαιμόνιοι και οι σύμμαχοί τους εναντίον των Αθηναίων και των συμμάχων τους καθώς και οι Αθηναίοι και οι σύμμαχοί τους εναντίον των Λακεδαιμονίων και των συμμάχων τους. Αν δημιουργηθεί καμιά διαφορά μεταξύ τους να την λύνουν με διαιτησία και με όρκους, ανάλογα με την διαδικασία που θα έχουν συμφωνήσει.
[5.18.5] »Οι Λακεδαιμόνιοι και οι σύμμαχοί τους θ᾽ αποδώσουν την Αμφίπολη στους Αθηναίους. Επιτρέπεται στους κατοίκους των πολιτειών που θα παραδώσουν οι Λακεδαιμόνιοι στους Αθηναίους, να φύγουν όπου θέλουν, παίρνοντας μαζί τους την κινητή περιουσία τους. Οι πολιτείες αυτές θα πληρώνουν τον φόρο, καθώς ορίστηκε από τον Αριστείδη, αλλά θα είναι ανεξάρτητες. Όσο θα πληρώνουν τον φόρο, δεν θα επιτρέπεται στους Αθηναίους και στους συμμάχους τους να εκστρατεύουν εναντίον τους από την στιγμή που θα γίνουν οι σπονδές. Οι πολιτείες αυτές είναι η Άργιλος, η Στάγειρος, η Άκανθος, η Σκώλος, η Όλυνθος και η Σπάρτωλος, οι οποίες δεν θα είναι σύμμαχοι ούτε των Λακεδαιμονίων ούτε των Αθηναίων. Αν, όμως, οι Αθηναίοι πείσουν τις πολιτείες αυτές να γίνουν σύμμαχοί τους εκούσια, επιτρέπεται να τους δεχθούν στην συμμαχία τους. [5.18.6] Οι Μηκυβερναίοι, οι Σαναίοι και οι Σιγγαίοι θα είναι ανεξάρτητοι, όπως οι Ολύνθιοι και οι Ακάνθιοι. [5.18.7] Οι Λακεδαιμόνιοι και οι σύμμαχοί τους θ᾽ αποδώσουν στους Αθηναίους το Πάνακτον. Οι Αθηναίοι θ᾽ αποδώσουν στους Λακεδαιμονίους και στους συμμάχους τους το Κορυφάσιον, τα Κύθηρα, την Μεθώνη, τον Πτελεό και την Αταλάντη και τους αιχμαλώτους που κρατούν στις φυλακές ή σε άλλο μέρος που υπάγεται στην κυριαρχία τους. Θ᾽ αφήσουν ελεύθερους να φύγουν τους Πελοποννησίους που πολιορκούνται στην Σκιώνη καθώς και τους συμμάχους και όσους είχε στείλει εκεί ο Βρασίδας. Θ᾽ αφήσουν ελεύθερους όσους συμμάχους των Λακεδαιμονίων κρατούν αιχμαλώτους στην Αθήνα ή σε άλλα μέρη που υπάγονται στην κυριαρχία τους. Και οι Λακεδαιμόνιοι και οι σύμμαχοί τους θ᾽ αφήσουν ελεύθερους όσους Αθηναίους κρατούν αιχμαλώτους. [5.18.8] Οι Αθηναίοι είναι ελεύθεροι ν᾽ αποφασίσουν ό,τι θέλουν για την τύχη των Σκιωναίων, των Τορωναίων και των Σερμυλίων, καθώς και για κάθε άλλη πολιτεία που βρίσκεται στην εξουσία τους.
[5.18.9] »Οι Αθηναίοι θα δεσμευθούν με όρκους προς τους Λακεδαιμονίους και προς κάθε συμμαχική τους πολιτεία χωριστά. Δεκαεπτά αντιπρόσωποι από την κάθε πλευρά θα δώσουν τον όρκο κατά τον τρόπο που, σε κάθε πολιτεία, θεωρείται ο επισημότερος. Ο όρκος θα είναι ο ακόλουθος: Υπόσχομαι να σεβαστώ την συνθήκη και την ειρήνη αυτήν με πνεύμα δικαιοσύνης και χωρίς δόλο. Τον ίδιο όρκο θα δώσουν οι Λακεδαιμόνιοι και οι σύμμαχοί τους προς τους Αθηναίους. [5.18.10] Τα δύο μέρη θ᾽ ανανεώνουν τους όρκους κάθε χρόνο. Θα στηθούν στήλες με την συνθήκη στην Ολυμπία, στους Δελφούς, στον Ισθμό, στην Ακρόπολη της Αθήνας και στο Αμύκλαιο της Λακεδαίμονος. [5.18.11] Αν το ένα από τα δύο μέρη κάνει οποιαδήποτε παράλειψη, θα επιτρέπεται να τροποποιηθεί η συνθήκη σ᾽ όποιο σημείο χρειάζεται, μετά από δίκαιη συζήτηση, και με κοινή συμφωνία Αθηναίων και Λακεδαιμονίων.