Γραφικό

Μνημοσύνη
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας

Μνημοσύνης δ᾽ ἐξαῦτις ἐράσσατο καλλικόμοιο,
ἐξ ἧς οἱ Μοῦσαι χρυσάμπυκες ἐξεγένοντο
ἐννέα, τῇσιν ἅδον θαλίαι καὶ τέρψις ἀοιδῆς. Ησίοδος, Θεογονία 915-7

ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ

Ἱστορίαι (5.30.1-5.31.6)

[5.30.1] Λακεδαιμόνιοι δὲ αἰσθόμενοι τὸν θροῦν τοῦτον ἐν τῇ Πελοποννήσῳ καθεστῶτα καὶ τοὺς Κορινθίους διδασκάλους τε γενομένους καὶ αὐτοὺς μέλλοντας σπείσεσθαι πρὸς τὸ Ἄργος, πέμπουσι πρέσβεις ἐς τὴν Κόρινθον βουλόμενοι προκαταλαβεῖν τὸ μέλλον, καὶ ᾐτιῶντο τήν τε ἐσήγησιν τοῦ παντὸς καὶ εἰ Ἀργείοις σφῶν ἀποστάντες ξύμμαχοι ἔσονται, παραβήσεσθαί τε ἔφασαν αὐτοὺς τοὺς ὅρκους, καὶ ἤδη ἀδικεῖν ὅτι οὐ δέχονται τὰς Ἀθηναίων σπονδάς, εἰρημένον κύριον εἶναι ὅτι ἂν τὸ πλῆθος τῶν ξυμμάχων ψηφίσηται, ἢν μή τι θεῶν ἢ ἡρώων κώλυμα ᾖ. [5.30.2] Κορίνθιοι δὲ παρόντων σφίσι τῶν ξυμμάχων ὅσοι οὐδ᾽ αὐτοὶ ἐδέξαντο τὰς σπονδάς (παρεκάλεσαν δὲ αὐτοὺς αὐτοὶ πρότερον), ἀντέλεγον τοῖς Λακεδαιμονίοις, ἃ μὲν ἠδικοῦντο οὐ δηλοῦντες ἄντικρυς, ὅτι οὔτε Σόλλιον σφίσιν ἀπέλαβον παρ᾽ Ἀθηναίων οὔτε Ἀνακτόριον εἴ τέ τι ἄλλο ἐνόμιζον ἐλασσοῦσθαι, πρόσχημα δὲ ποιούμενοι τοὺς ἐπὶ Θρᾴκης μὴ προδώσειν· ὀμόσαι γὰρ αὐτοῖς ὅρκους ἰδίᾳ τε, ὅτε μετὰ Ποτειδεατῶν τὸ πρῶτον ἀφίσταντο, καὶ ἄλλους ὕστερον. [5.30.3] οὔκουν παραβαίνειν τοὺς τῶν ξυμμάχων ὅρκους ἔφασαν οὐκ ἐσιόντες ἐς τὰς τῶν Ἀθηναίων σπονδάς· θεῶν γὰρ πίστεις ὀμόσαντες ἐκείνοις οὐκ ἂν εὐορκεῖν προδιδόντες αὐτούς. εἰρῆσθαι δ᾽ ὅτι «ἢν μὴ θεῶν ἢ ἡρώων κώλυμα ᾖ·» φαίνεσθαι οὖν σφίσι κώλυμα θεῖον τοῦτο. [5.30.4] καὶ περὶ μὲν τῶν παλαιῶν ὅρκων τοσαῦτα εἶπον, περὶ δὲ τῆς Ἀργείων ξυμμαχίας μετὰ τῶν φίλων βουλευσάμενοι ποιήσειν ὅτι ἂν δίκαιον ᾖ. [5.30.5] καὶ οἱ μὲν Λακεδαιμονίων πρέσβεις ἀνεχώρησαν ἐπ᾽ οἴκου· ἔτυχον δὲ παρόντες ἐν Κορίνθῳ καὶ Ἀργείων πρέσβεις, οἳ ἐκέλευον τοὺς Κορινθίους ἰέναι ἐς τὴν ξυμμαχίαν καὶ μὴ μέλλειν· οἱ δὲ ἐς τὸν ὕστερον ξύλλογον αὐτοῖς τὸν παρὰ σφίσι προεῖπον ἥκειν. [5.31.1] ἦλθε δὲ καὶ Ἠλείων πρεσβεία εὐθὺς καὶ ἐποιήσατο πρὸς Κορινθίους ξυμμαχίαν πρῶτον, ἔπειτα ἐκεῖθεν ἐς Ἄργος ἐλθόντες, καθάπερ προείρητο, Ἀργείων ξύμμαχοι ἐγένοντο. διαφερόμενοι γὰρ ἐτύγχανον τοῖς Λακεδαιμονίοις περὶ Λεπρέου. [5.31.2] πολέμου γὰρ γενομένου ποτὲ πρὸς Ἀρκάδων τινὰς Λεπρεάταις καὶ Ἠλείων παρακληθέντων ὑπὸ Λεπρεατῶν ἐς ξυμμαχίαν ἐπὶ τῇ ἡμισείᾳ τῆς γῆς καὶ λυσάντων τὸν πόλεμον Ἠλεῖοι τὴν γῆν νεμομένοις αὐτοῖς τοῖς Λεπρεάταις τάλαντον ἔταξαν τῷ Διὶ τῷ Ὀλυμπίῳ ἀποφέρειν. [5.31.3] καὶ μέχρι μὲν τοῦ Ἀττικοῦ πολέμου ἀπέφερον, ἔπειτα παυσαμένων διὰ πρόφασιν τοῦ πολέμου οἱ Ἠλεῖοι ἐπηνάγκαζον, οἱ δ᾽ ἐτράποντο πρὸς τοὺς Λακεδαιμονίους. καὶ δίκης Λακεδαιμονίοις ἐπιτραπείσης ὑποτοπήσαντες οἱ Ἠλεῖοι μὴ ἴσον ἕξειν ἀνέντες τὴν ἐπιτροπὴν Λεπρεατῶν τὴν γῆν ἔτεμον. [5.31.4] οἱ δὲ Λακεδαιμόνιοι οὐδὲν ἧσσον ἐδίκασαν αὐτονόμους εἶναι Λεπρεάτας καὶ ἀδικεῖν Ἠλείους, καὶ ὡς οὐκ ἐμμεινάντων τῇ ἐπιτροπῇ φρουρὰν ὁπλιτῶν ἐσέπεμψαν ἐς Λέπρεον. [5.31.5] οἱ δὲ Ἠλεῖοι νομίζοντες πόλιν σφῶν ἀφεστηκυῖαν δέξασθαι τοὺς Λακεδαιμονίους καὶ τὴν ξυνθήκην προφέροντες ἐν ᾗ εἴρητο, ἃ ἔχοντες ἐς τὸν Ἀττικὸν πόλεμον καθίσταντό τινες, ταῦτα ἔχοντας καὶ ἐξελθεῖν, ὡς οὐκ ἴσον ἔχοντες ἀφίστανται πρὸς τοὺς Ἀργείους, καὶ τὴν ξυμμαχίαν, ὥσπερ προείρητο, καὶ οὗτοι ἐποιήσαντο. [5.31.6] ἐγένοντο δὲ καὶ οἱ Κορίνθιοι εὐθὺς μετ᾽ ἐκείνους καὶ οἱ ἐπὶ Θρᾴκης Χαλκιδῆς Ἀργείων ξύμμαχοι. Βοιωτοὶ δὲ καὶ Μεγαρῆς τὸ αὐτὸ λέγοντες ἡσύχαζον, περιορώμενοι ὑπὸ τῶν Λακεδαιμονίων καὶ νομίζοντες σφίσι τὴν Ἀργείων δημοκρατίαν αὐτοῖς ὀλιγαρχουμένοις ἧσσον ξύμφορον εἶναι τῆς Λακεδαιμονίων πολιτείας.

[5.30.1] Οι Λακεδαιμόνιοι κατάλαβαν την ταραχή που επικρατούσε στην Πελοπόννησο και, ξέροντας ότι υποκινητές ήσαν οι Κορίνθιοι, οι οποίοι είχαν σκοπό να συμμαχήσουν κι αυτοί με το Άργος, έστειλαν πρέσβεις στην Κόρινθο για να προλάβουν τις εξελίξεις. Τους κατηγόρησαν ότι αυτοί είχαν δημιουργήσει όλη την ταραχή, ότι αν αποστατήσουν και συμμαχήσουν με το Άργος θα παραβούν τους όρκους τους και ότι είχαν ήδη παραβεί τις υποχρεώσεις τους όταν δεν είχαν δεχτεί την συνθήκη ειρήνης με τους Αθηναίους, παρόλον ότι η πελοποννησιακή συμμαχία όριζε ότι η απόφαση της πλειονοψηφίας ήταν δεσμευτική για όλους, εκτός εάν υπήρχε εμπόδιο από τους θεούς ή τους ήρωες. [5.30.2] Οι Κορίνθιοι, οι οποίοι πρωτύτερα είχαν καλέσει αντιπροσώπους από όσες πολιτείες δεν είχαν κι αυτές δεχτεί την συνθήκη με τους Αθηναίους, έδωσαν μπροστά τους την απάντησή τους στους Λακεδαιμονίους. Δεν είπαν φανερά τα παράπονά τους, δεν μίλησαν ούτε για το Σόλλιον και το Ανακτόριον, που δεν τους είχαν αποδώσει οι Αθηναίοι, ούτε για άλλο θέμα στο οποίο θεωρούσαν ότι είχαν αδικηθεί, αλλά χρησιμοποίησαν για πρόσχημα το ότι δεν μπορούσαν να προδώσουν τους συμμάχους τους της Θράκης, με τους οποίους είχαν κάνει ειδικούς όρκους και την εποχή που είχαν επαναστατήσει με την Ποτίδαια, και αργότερα. [5.30.3] Με την άρνησή τους, λοιπόν, να δεχτούν την συνθήκη ειρήνης προς τους Αθηναίους, δεν παραβαίναν τους όρκους τους προς τους Πελοποννησίους συμμάχους τους, αφού είχαν αναλάβει άλλες υποχρεώσεις με όρκους προς τους θεούς, και θα ήταν προδοσία αν τους καταπατούσαν. Προβλεπόταν, άλλωστε, ρήτρα στην συμμαχία, η περίπτωση «εκτός αν υπάρχει εμπόδιο απ᾽ τους θεούς ή τους ήρωες» και θεωρούσαν ότι υπήρχε τέτοιο εμπόδιο. [5.30.4] Τόσα μόνον είπαν για τους παλιούς όρκους. Για την συμμαχία τους με το Άργος, είπαν ότι, αφού συνεννοηθούν με τους φίλους τους, θα κάνουν ό,τι είναι σύμφωνο με το δίκαιο. [5.30.5] Οι Λακεδαιμόνιοι πρέσβεις γύρισαν στην πατρίδα τους. Έτυχε να βρίσκονται στην Κόρινθο πρέσβεις του Άργους, οι οποίοι πίεζαν τους Κορινθίους να συμμαχήσουν μαζί τους, χωρίς αναβολή. Αλλά οι Κορίνθιοι τους είπαν να έρθουν να παρουσιαστούν στην επομένη συνέλευσή τους.
[5.31.1] Αμέσως μετά έφτασε στην Κόρινθο πρεσβεία των Ηλείων, που έκανε πρώτα συμμαχία με τους Κορίνθιους και ύστερα πήγε στο Άργος, όπου έκανε συμμαχία σύμφωνα με τις οδηγίες της. Είχε προκύψει διαφορά μεταξύ των Ηλείων και των Λακεδαιμονίων για το Λέπρεον. [5.31.2] Όταν κάποτε οι Λεπρεάτες βρέθηκαν σε πόλεμο με μερικούς Αρκάδες, είχαν ζητήσει την βοήθεια των Ηλείων, με υπόσχεση να τους δώσουν το μισό έδαφός τους. Όταν τέλειωσε ο πόλεμος, οι Ηλείοι άφησαν το έδαφος στους Λεπρεάτες, αλλά με την υποχρέωση να πληρώνουν ένα τάλαντο τον χρόνο στον Ολύμπιο Δία. [5.31.3] Το πλήρωναν έως την στιγμή που άρχισε ο αττικός πόλεμος. Τότε, με πρόφαση τον πόλεμο, έπαψαν να πληρώνουν, κι επειδή οι Ηλείοι άρχισαν να τους πιέζουν, ζήτησαν την επέμβαση των Λακεδαιμονίων. Συμφωνήθηκε οι Λακεδαιμόνιοι ν᾽ αναλάβουν διαιτησία, αλλά οι Ηλείοι υποψιάστηκαν ότι η κρίση των Λακεδαιμονίων δεν θα ήταν αμερόληπτη, απέσυραν την συγκατάθεσή τους για την διαιτησία και άρχισαν να καταστρέφουν την γη των Λεπρεατών. [5.31.4] Παρ᾽ όλ᾽ αυτά, οι Λακεδαιμόνιοι δίκασαν την διαφορά, έβγαλαν απόφαση ότι οι Λεπρεάτες ήσαν ανεξάρτητος λαός και ότι οι Ηλείοι παρανομούσαν. Οι Ηλείοι δεν αποδέχτηκαν την απόφαση και οι Λακεδαιμόνιοι έστειλαν οπλίτες φρουρά στο Λέπρεον. [5.31.5] Οι Ηλείοι θεώρησαν ότι οι Λακεδαιμόνιοι προστάτευαν μια πολιτεία που είχε αποστατήσει κι επικαλέστηκαν την διάταξη της συνθήκης που όριζε ότι η κάθε συμμαχική πολιτεία θα διατηρούσε, μετά το τέλος του αττικού πολέμου, τα όσα είχε προτού αρχίσει ο πόλεμος. Θεωρούσαν ότι είχαν αδικηθεί, στράφηκαν προς το Άργος και, όπως είπα πρωτύτερα, έκαναν συμμαχία μαζί του. [5.31.6] Αμέσως μετά έκαναν συμμαχία με το Άργος οι Κορίνθιοι και οι Χαλκιδείς της Θράκης. Οι Βοιωτοί και οι Μεγαρείς, που ακολουθούσαν κοινή πολιτική, δεν έκαναν κοινή συμμαχία με το Άργος, επειδή οι Λακεδαιμόνιοι τους περιποιούνταν πολύ κι επειδή θεωρούσαν ότι, αφού ήσαν ολιγαρχικοί, το δημοκρατικό πολίτευμα του Άργους ήταν λιγότερο ευνοϊκό γι᾽ αυτούς από το πολίτευμα της Σπάρτης.