Γραφικό

Μνημοσύνη
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας

Μνημοσύνης δ᾽ ἐξαῦτις ἐράσσατο καλλικόμοιο,
ἐξ ἧς οἱ Μοῦσαι χρυσάμπυκες ἐξεγένοντο
ἐννέα, τῇσιν ἅδον θαλίαι καὶ τέρψις ἀοιδῆς. Ησίοδος, Θεογονία 915-7

ΛΟΥΚΙΑΝΟΣ

Νεκρικοὶ Διάλογοι (14.1-14.2)


14. ΕΡΜΟΥ ΚΑΙ ΧΑΡΩΝΟΣ


ΕΡΜΗΣ
[14.1] Λογισώμεθα, ὦ πορθμεῦ, εἰ δοκεῖ, ὁπόσα μοι ὀφείλεις ἤδη, ὅπως μὴ αὖθις ἐρίζωμέν τι περὶ αὐτῶν.
ΧΑΡΩΝ
Λογισώμεθα, ὦ Ἑρμῆ· ἄμεινον γὰρ ὡρίσθαι καὶ ἀπραγμονέστερον.
ΕΡΜΗΣ
Ἄγκυραν ἐντειλαμένῳ ἐκόμισα πέντε δραχμῶν.
ΧΑΡΩΝ
Πολλοῦ λέγεις.
ΕΡΜΗΣ
Νὴ τὸν Ἀϊδωνέα, τῶν πέντε ὠνησάμην, καὶ τροπωτῆρα δύο ὀβολῶν.
ΧΑΡΩΝ
Τίθει πέντε δραχμὰς καὶ ὀβολοὺς δύο.
ΕΡΜΗΣ
Καὶ ἀκέστραν ὑπὲρ τοῦ ἱστίου· πέντε ὀβολοὺς ἐγὼ κατέβαλον.
ΧΑΡΩΝ
Καὶ τούτους προστίθει.
ΕΡΜΗΣ
Καὶ κηρὸν ὡς ἐπιπλάσαι τοῦ σκαφιδίου τὰ ἀνεῳγότα καὶ ἥλους δὲ καὶ καλῴδιον, ἀφ᾽ οὗ τὴν ὑπέραν ἐποίησας, δύο δραχμῶν ἅπαντα.
ΧΑΡΩΝ
Καὶ ἄξια ταῦτα ὠνήσω.
ΕΡΜΗΣ
Ταῦτά ἐστιν, εἰ μή τι ἄλλο ἡμᾶς διέλαθεν ἐν τῷ λογισμῷ. πότε δ᾽ οὖν ταῦτα ἀποδώσειν φῄς;
ΧΑΡΩΝ
Νῦν μέν, ὦ Ἑρμῆ, ἀδύνατον, ἢν δὲ λοιμός τις ἢ πόλεμος καταπέμψῃ ἀθρόους τινάς, ἐνέσται τότε ἀποκερδᾶναι παραλογιζόμενον ἐν τῷ πλήθει τὰ πορθμεῖα.
ΕΡΜΗΣ
[14.2] Νῦν οὖν ἐγὼ καθεδοῦμαι τὰ κάκιστα εὐχόμενος γενέσθαι, ὡς ἂν ἀπὸ τούτων ἀπολάβοιμι;
ΧΑΡΩΝ
Οὐκ ἔστιν ἄλλως, ὦ Ἑρμῆ. νῦν δὲ ὀλίγοι, ὡς ὁρᾷς, ἀφικνοῦνται ἡμῖν· εἰρήνη γάρ.
ΕΡΜΗΣ
Ἄμεινον οὕτως, εἰ καὶ ἡμῖν παρατείνοιτο ὑπὸ σοῦ τὸ ὄφλημα. πλὴν ἀλλ᾽ οἱ μὲν παλαιοί, ὦ Χάρων, οἶσθα οἷοι παρεγίγνοντο, ἀνδρεῖοι ἅπαντες, αἵματος ἀνάπλεῳ καὶ τραυματίαι οἱ πολλοί· νῦν δὲ ἢ φαρμάκῳ τις ὑπὸ τοῦ παιδὸς ἀποθανὼν ἢ ὑπὸ τῆς γυναικὸς ἢ ὑπὸ τρυφῆς ἐξῳδηκὼς τὴν γαστέρα καὶ τὰ σκέλη, ὠχροὶ ἅπαντες καὶ ἀγεννεῖς, οὐδὲν ὅμοιοι ἐκείνοις. οἱ δὲ πλεῖστοι αὐτῶν διὰ χρήματα ἥκουσιν ἐπιβουλεύοντες ἀλλήλοις, ὡς ἐοίκασι.
ΧΑΡΩΝ
Πάνυ γὰρ περιπόθητά ἐστι ταῦτα.
ΕΡΜΗΣ
Οὐκοῦν οὐδ᾽ ἐγὼ δόξαιμι ἂν ἁμαρτάνειν πικρῶς ἀπαιτῶν τὰ ὀφειλόμενα παρὰ σοῦ.


14. ΕΡΜΗ ΚΑΙ ΧΑΡΟΝΤΑ


ΕΡΜΗΣ
[14.1] Ας λογαριάσουμε, περαματάρη, αν συμφωνείς, πόσα μου χρωστάς ως τώρα, για να μη καβγαδίζουμε αργότερα γι᾽ αυτά.
ΧΑΡΟΝΤΑΣ
Να τα λογαριάσουμε, Ερμή. Είναι καλύτερο να τα ξεκαθαρίσουμε, και να έχουμε λιγότερες σκοτούρες.
ΕΡΜΗΣ
Μια άγκυρα που μου παράγγειλες και σου έφερα, πέντε δραχμές.
ΧΑΡΟΝΤΑΣ
Πολλά βάζεις.
ΕΡΜΗΣ
Μά τον Αϊδωνέα, πέντε την αγόρασα, και ένα λουρί για τους σκαλμούς, δύο οβολούς.
ΧΑΡΟΝΤΑΣ
Γράψε πέντε δραχμές και δύο οβολούς.
ΕΡΜΗΣ
Και μια σακοράφα για το πανί· πέντε οβολούς την πλήρωσα εγώ.
ΧΑΡΟΝΤΑΣ
Πρόσθεσέ τους κι αυτούς.
ΕΡΜΗΣ
Και κερί για να βουλώσεις τα ανοίγματα, και καρφιά και καραβόσχοινο, με το οποίο έφτιαξες τα ξάρτια, όλα μαζί δύο δραχμές.
ΧΑΡΟΝΤΑΣ
Και φτηνά τα αγόρασες.
ΕΡΜΗΣ
Αυτά είναι, αν δεν μας ξέφυγε τίποτε άλλο στον λογαριασμό. Πότε λοιπόν υπολογίζεις να μου τα πληρώσεις αυτά;
ΧΑΡΟΝΤΑΣ
Πάντως τώρα, Ερμή, είναι αδύνατο· αν όμως κάποια επιδημία ή ένας πόλεμος μάς στείλει εδώ κάτω πολλούς μαζεμένους, τότε θα είναι δυνατό να βγάλω κέρδος κάνοντας επίτηδες, μέσα σε τόσο πλήθος, λαθεμένους λογαριασμούς στα ναύλα.
ΕΡΜΗΣ
[14.2] Κι εγώ λοιπόν θα κάθομαι τώρα και θα εύχομαι να συμβούν τα χειρότερα, ώστε να πληρωθώ απ᾽ αυτά;
ΧΑΡΟΝΤΑΣ
Δεν γίνεται αλλιώς, Ερμή. Τώρα, όπως βλέπεις, λίγοι μάς έρχονται εδώ· έχουμε ειρήνη, βλέπεις.
ΕΡΜΗΣ
Καλύτερα έτσι, παρόλο που αναβάλλεται η εξόφληση του χρέους σου. Πάντως οι παλιοί, Χάροντα, ξέρεις τί λογής κατέφθαναν, όλοι τους γενναίοι, οι περισσότεροι γεμάτοι αίματα και λαβωμένοι· ενώ τώρα ή κάποιος δηλητηριασμένος από το παιδί του ή τη γυναίκα του, ή κάποιος με πρησμένη κοιλιά και σκέλια από την τρυφηλή ζωή, όλοι χλωμοί και αναξιοπρεπείς, καθόλου όμοιοι μ᾽ εκείνους. Και οι περισσότεροί τους έρχονται εδώ εξαιτίας των χρημάτων, επειδή μηχανορραφούν ο ένας εναντίον του άλλου, όπως φαίνεται.
ΧΑΡΟΝΤΑΣ
Τελικά αυτά είναι εξαιρετικά πολυπόθητα.
ΕΡΜΗΣ
Συνεπώς δεν θα πρέπει ούτε εγώ να θεωρηθεί ότι κάνω σφάλμα, αν σου ζητώ πιεστικά αυτά που μου χρωστάς.