Μνημοσύνη
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας
Μνημοσύνης δ᾽ ἐξαῦτις ἐράσσατο καλλικόμοιο,
ἐξ ἧς οἱ Μοῦσαι χρυσάμπυκες ἐξεγένοντο
ἐννέα, τῇσιν ἅδον θαλίαι καὶ τέρψις ἀοιδῆς. Ησίοδος, Θεογονία 915-7
ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ
Ἱστορίαι (1.93.1-1.95.7)
[1.93.1] Τείχισαν, λοιπόν, την πόλη τους οι Αθηναίοι σε πολύ μικρό διάστημα. [1.93.2] Ακόμα και σήμερα η τοιχοδομή φανερώνει ότι το χτίσιμο έγινε βιαστικά. Το θεμελιακό μέρος είναι καμωμένο από κάθε λογής πέτρες που σε πολλά σημεία δεν είναι συναρμοσμένες, αλλά τοποθετημένες όπως τις έφερναν οι βοηθοί. Χρησιμοποιήθηκαν, όμως, πολλές επιτύμβιες στήλες και πελεκημένες πέτρες. Ο περίβολος του τείχους έγινε πολύ μεγαλύτερος από ό,τι ήταν πριν, και σε όλα τα σημεία, και γι᾽ αυτό βιάζονταν και χρησιμοποιούσαν κάθε υλικό χωρίς διάκριση. [1.93.3] Ο Θεμιστοκλής, επίσης, έπεισε τους Αθηναίους να συμπληρώσουν τα τείχη του Πειραιά —τα τείχη είχαν αρχίσει τον χρόνο που ήταν πρώτος άρχων της Αθήνας— γιατί θεωρούσε ότι το μέρος ήταν εξαιρετικό με τα τρία φυσικά λιμάνια του και πίστευε ότι, έχοντας ναυτική δύναμη, η Αθήνα ήταν πια σε θέση ν᾽ αποκτήσει μεγάλη ισχύ. [1.93.4] Πρώτος, άλλωστε, τόλμησε να πει ότι έπρεπε στην θάλασσα ν᾽ αναζητήσει η Αθήνα την δύναμή της και πρώτος άρχισε να εργάζεται για να θεμελιώσει την δύναμη αυτή. [1.93.5] Το πάχος του τείχους του Πειραιά το έχτισαν κατά την συμβουλή του Θεμιστοκλή, όπως φαίνεται και σήμερα. Δύο άμαξες από εκείνες που έφερναν τις πέτρες μπορούσαν να διασταυρωθούν. Στο εσωτερικό της τοιχοδομής δεν έβαλαν ούτε λάσπη ούτε χαλίκι, αλλά μόνο μεγάλες, κανονικά πελεκημένες πέτρες συναρμοσμένες μεταξύ τους προς τα έξω με σίδερο και μολύβι. Το ύψος του τείχους έγινε τελικά το μισό εκείνου που είχε σχεδιάσει ο Θεμιστοκλής. [1.93.6] Η σκέψη του ήταν με το πάχος και το ύψος του τείχους ν᾽ αποθαρρύνει κάθε εχθρικό σχέδιο και να μπορούν λίγοι άνδρες, οι λιγότερο χρήσιμοι, να φυλάνε το τείχος, ενώ οι άλλοι θα επάνδρωναν το στόλο. [1.93.7] Όλη του την προσοχή την είχε στρέψει στον στόλο. Έβλεπε, νομίζω, ότι ήταν ευκολότερο για τους Πέρσες να έρχονται από την θάλασσα παρά από στεριά. Πίστευε πως ο Πειραιάς ήταν πολύ πιο χρήσιμος παρά η απάνω πόλη και πολλές φορές έλεγε στους Αθηναίους ότι, αν ποτέ νικηθούν στην στεριά, να κατέβουν στον Πειραιά από όπου, με τον στόλο τους, θα μπορούσαν ν᾽ αντισταθούν σ᾽ οποιονδήποτε. [1.93.8] Έτσι έχτισαν τα τείχη τους οι Αθηναίοι και κατασκεύασαν τα άλλα έργα τους αμέσως μετά την αποχώρηση των Μήδων. |