Ο Φίλιππος εκλεκτός των θεών. — Η δόξα που τον περιμένει. [149] Όλα αυτά λοιπόν αφού καλά τα μελετήσεις και τα συζητήσεις με τον εαυτό σου σε όλο τους το βάθος, αν κάτι από όσα είπα σου φανεί κάπως άτονο και οπωσδήποτε κατώτερο από τις προσδοκίες σου, να το αποδώσεις μόνο στην ηλικία μου, που όλοι θα την έβλεπαν δικαιολογημένα με κάποια επιείκεια. Αν όμως σου φανούν όμοια με αυτά που πιο παλιά υποστήριξα, είναι ανάγκη να πεισθείς πως δεν είναι τα γηρατειά μου που τα επινόησαν, αλλά μου τα είχε υποβάλει κάποια δύναμη θεϊκή, που φυσικά δεν νοιάζεται για μένα αλλά για την Ελλάδα και θέλει και αυτή να απαλλάξει από τα σημερινά δεινά της, αλλά και εσένα να σε περιβάλει με δόξα μεγαλύτερη από όση έχεις τώρα. [150] Και είμαι βέβαιος ότι δεν αγνοείς με ποιό τρόπο ρυθμίζουν οι θεοί τις τύχες των ανθρώπων: Δεν φέρνουν με τα ίδια τους τα χέρια ούτε τις συμφορές ούτε την ευτυχία στους ανθρώπους, αλλά στο κάθε πράγμα δίνουνε τέτοιο νόημα, ώστε με τις δικές μας ενέργειες να προκαλούμε εμείς οι ίδιοι πότε τη μια, πότε την άλλη από τις δυο καταστάσεις. Έτσι ίσως και τώρα: [151] Τους λόγους τούς ανάθεσαν σε μένα, ενώ στις πράξεις όρισαν εσένα, κρίνοντας πως εσύ θα τις πετύχαινες με τον πιο τέλειο τρόπο και πως ο λόγος ο δικός μου δεν θα προκαλούσε ίσως δυσφορία σ ᾽αυτούς που θα τον άκουγαν. Φτάνω μάλιστα στο σημείο να πιστεύω ότι τα προηγούμενά σου κατορθώματα ποτέ δεν θα είχαν και τέτοια σπουδαιότητα, αν κάποιος από τους θεούς δεν είχε συνεργήσει, [152] και φυσικά μόνο για να μπορέσεις να συνεχίσεις τον πόλεμο ενάντια στους βαρβάρους που κατοικούνε στην Ευρώπη, αλλά κυρίως για να εξασκηθείς σ ᾽αυτούς, να αποχτήσεις πείρα, να συνειδητοποιήσεις τις δυνάμεις σου και ύστερα να στρέψεις την προσοχή σου σ᾽ αυτά που τώρα εγώ συμβουλεύω. Και δίχως άλλο είναι ντροπή η τύχη να σε οδηγεί σε δρόμους ένδοξους και συ να μένεις πίσω, να μην προσφέρεσαι να σε ανεβάσει εκεί που θέλει εκείνη. [153] Νομίζω βέβαια πως πρέπει να εκτιμάς όλους που λεν λόγια καλά για όσα ως τώρα έκανες, να είσαι όμως βέβαιος ότι το πιο λαμπρό εγκώμιο σου το πλέκουν εκείνοι που σε θεωρούν άξιο για πράξεις πιο σπουδαίες από όσες έχεις κάνει και εκείνοι που δεν μιλούν ευχάριστα μόνο για το παρόν, αλλά θα κάνουν τις μελλούμενες γενιές να νιώθουν τόσο θαυμασμό για τις δικές σου πράξεις όσο δεν θα έχουν νιώσει για κανέναν προγενέστερο. Βέβαια πολλά τέτοια ακόμα θα ήθελα να πω, αλλά δεν έχω τη δύναμη. Τον λόγο τον έχω ήδη πει πιο πολλές φορές από όσες ίσως θα έπρεπε.
|