Μνημοσύνη
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας
Μνημοσύνης δ᾽ ἐξαῦτις ἐράσσατο καλλικόμοιο,
ἐξ ἧς οἱ Μοῦσαι χρυσάμπυκες ἐξεγένοντο
ἐννέα, τῇσιν ἅδον θαλίαι καὶ τέρψις ἀοιδῆς. Ησίοδος, Θεογονία 915-7
ΛΟΓΓΟΣ
Τὰ κατὰ Δάφνιν καὶ Χλόην (3.23.1-3.25.4)
[3.23.1] «Νυμφῶν, ὦ κόρη, πολὺ γένος, Μελίαι καὶ Δρυάδες καὶ Ἕλειοι· πᾶσαι καλαί, πᾶσαι μουσικαί. Καὶ μιᾶς τούτων θυγάτηρ Ἠχὼ γίνεται, θνητὴ μὲν ὡς ἐκ πατρὸς θνητοῦ, καλὴ δὲ ὡς ἐκ μητρὸς καλῆς. [3.23.2] Τρέφεται μὲν ὑπὸ Νυμφῶν, παιδεύεται δὲ ὑπὸ Μουσῶν συρίζειν, αὐλεῖν, τὰ πρὸς λύραν, τὰ πρὸς κιθάραν, πᾶσαν ᾠδήν, ὥστε καὶ παρθενίας εἰς ἄνθος ἀκμάσασα ταῖς Νύμφαις συνεχόρευε, ταῖς Μούσαις συνῇδεν· ἄρρενας δὲ ἔφευγε πάντας, καὶ ἀνθρώπους καὶ θεούς, φιλοῦσα τὴν παρθενίαν. [3.23.3] Ὁ Πὰν ὀργίζεται τῇ κόρῃ, τῆς μουσικῆς φθονῶν, τοῦ κάλλους μὴ τυχών, καὶ μανίαν ἐμβάλλει τοῖς ποιμέσι καὶ τοῖς αἰπόλοις. Οἱ δὲ ὥσπερ κύνες ἢ λύκοι διασπῶσιν αὐτὴν καὶ ῥίπτουσιν εἰς πᾶσαν τὴν γῆν ἔτι ᾄδοντα τὰ μέλη. [3.23.4] Καὶ τὰ μέλη Γῆ χαριζομένη Νύμφαις ἔκρυψε πάντα. Καὶ ἐτήρησε τὴν μουσικὴν καὶ γνώμῃ Μουσῶν ἀφίησι φωνὴν καὶ μιμεῖται πάντα, καθάπερ τότε ἡ κόρη, θεούς, ἀνθρώπους, ὄργανα, θηρία· μιμεῖται καὶ αὐτὸν συρίττοντα τὸν Πᾶνα. [3.23.5] Ὁ δὲ ἀκούσας ἀναπηδᾷ καὶ διώκει κατὰ τῶν ὀρῶν, οὐκ ἐρῶν τυχεῖν ἀλλ᾽ ἢ τοῦ μαθεῖν τίς ἐστιν ὁ λανθάνων μαθητής.» Ταῦτα μυθολογήσαντα τὸν Δάφνιν οὐ δέκα μόνον φιλήματα ἀλλὰ πάνυ πολλὰ κατεφίλησεν ἡ Χλόη· μικροῦ γὰρ καὶ τὰ αὐτὰ εἶπεν ἡ Ἠχώ, καθάπερ μαρτυροῦσα ὅτι μηδὲν ἐψεύσατο. |
[3.23.1] «Οι Νύμφες, κορίτσι μου, είναι πολλών λογιών: των μελιών, της βελανιδιάς, του βάλτου. Όλες είν᾽ όμορφες, όλες έχουν ωραίες φωνές. Μια από δαύτες γέννησε μια κόρη, την Ηχώ, θνητή σαν τον πατέρα της κι όμορφη σαν τη μάνα της. [3.23.2] Οι Νύμφες την ανάθρεψαν κι οι Μούσες την έμαθαν να παίζει φλογέρα, αυλό, λύρα και κιθάρα — κάθε λογής μουσική. Έτσι, όταν μεγάλωσε, χόρευε μαζί με τις Νύμφες και τραγουδούσε μαζί με τις Μούσες. Τους αρσενικούς ωστόσο τους απόφευγε όλους, θεούς κι ανθρώπους, γιατί ήθελε να μείνει παρθένα. [3.23.3] Ο Παν ζήλεψε τη μουσική της και θύμωσε που δεν μπόρεσε να την κάνει δική του· προκάλεσε λοιπόν τρέλα στους βοσκούς των γιδιών και των προβάτων, κι εκείνοι την κομμάτιασαν σα να ᾽ταν λύκοι ή σκύλοι και σκόρπισαν σ᾽ όλη τη γης τα κομμάτια που ακόμα τραγουδούσαν. [3.23.4] Η Γη, για το χατίρι των Νυμφών, έκρυψε όλα τα κομμάτια, που έχουν διατηρήσει το χάρισμα της μουσικής και, όταν το θέλουν οι Μούσες, βγάζουν φωνή και μιμούνται όλα, όπως και το κορίτσι — θεούς, ανθρώπους, μουσικά όργανα, άγρια ζώα. Μιμούνται και τον ίδιο τον Πάνα σαν παίζει φλογέρα, [3.23.5] κι αυτός πετάγεται μόλις τ᾽ ακούσει και τρέχει στα βουνά όχι για να τη βρει, αλλά για να καταλάβει ποιός είν᾽ ο κρυφός μαθητής του». Ύστερα απ᾽ αυτή τη διήγηση του Δάφνη, η Χλόη δεν του ᾽δωσε μόνο δέκα φιλιά, αλλά πολύ περισσότερα: γιατί η Ηχώ είχε πει σχεδόν τα ίδια, σα να βεβαίωνε πως τίποτ᾽ απ᾽ αυτά δεν ήταν ψέμα. |